«من درد گردن دارم، دیسک دارم و خیلی ناامیدم...» اینها جملاتی است که پی‌درپی از سوی متخصصان استخوان و مفاصل شنیده می‌شود، اما به رغم بروز این نگرانی‌ها در بسیاری موارد، درد گردن مربوط به بیرون زدگی دیسک گردنی نیست و اگر هم باشد در اغلب موارد براحتی درمان می‌شود و نتایج درمانی و حتی جراحی آن با نتایج خوبی همراه است.
به گزارش به نقل از روزنامه جام جم، شاید دقیق نتوان گفت چه افرادی مستعد بیماری دیسک گردنی هستند، اما به طور معمول افرادی که از نظر ژنتیک و خانوادگی دیسکشان کیفیت خوبی ندارد، سابقه ضربه به گردن دارند، از نظر قامتی و راستایی گردن مشکل دارند و دچار بیماری‌های التهابی عمومی بدن مثل روماتیسم هستند یا آرتروز عمومی در تمام مفاصل دارند، در خطر ابتلا هستند.
به گفته دکتر حسن قندهاری، ارتوپد و فوق‌تخصص جراحی ستون فقرات، شایع‌ترین علت درد‌های گردنی، قوز‌های پشتی خفیف و شدید و قرار گرفتن گردن جلوتر از بدن است که بتدریج با اعمال فشار مضاعف بر عضلات خلفی گردن و پشت ایجاد خستگی و درد مزمن می‌کند. این درد هنگام کار با رایانه و تلفن همراه، کارهای خانه و حتی رانندگی در وضعیت بدنی نا مناسب تشدید می‌شود.
دکتر مرتضی رجایی، جراح و متخصص بیماری‌های استخوان و مفاصل نیز دراین‌باره می‌افزاید: طرز قرار گرفتن نامناسب بدن در حالت‌های مختلف ایستادن، نشستن، خوابیدن، راه رفتن و همچنین رعایت نکردن اصول ارگونومی در فعالیت‌های روزانه مثل ظرف شستن، رانندگی، بلند کردن اشیا، استفاده از وسایل دیجیتال مثل تلفن همراه و... از عوامل تشدیدکننده گردن درد هستند. همچنین گردن درد در افرادی که بیشتر ساعات کاری خود را پشت میز می‌نشینند، بیشتر است.
بیرون زدگی دیسک، بدون درد
خیلی‌ها تصور می‌کنند بیرون زدگی دیسک گردن همیشه با درد همراه است در حالی که این‌طور نیست.
دکتر قندهاری در این باره به جام‌جم می‌گوید: بیماری دیسک گردنی به سه شکل شایع علامت دارد. به صورت دردگردن در پشت گردن، تا سر شانه بدون درد و در اندام که تا حدودی شبیه درد‌های ناشی از اختلال وضعیت بدنی است. در مواردی نیز بیرون زدگی دیسک، همراه با درد تیر کشنده به اندام فوقانی است که در این موارد باید به درد دست چپ همراه با سوزش سینه توجه کنیم که می‌تواند از علائم مشکلات قلبی باشد.
این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران می‌افزاید: در موارد پیشرفته دیسک گردن می‌تواند حتی بدون درد در حرکت ظریف دست‌ها، راه رفتن یا بدون ضعف در اندام ایجاد اختلال کند. در این موارد آسیب به نخاع گردنی شروع شده است و توجه سریع‌تری می‌طلبد. این علائم را باید از نشانه بیماری‌های دیگر عصبی عضلانی جدا دانست.
این متخصص تاکید می‌کند: گاهی سر درد نیز با بیماری‌های دیسک گردن مرتبط است که البته مورد قبول همه گروه‌های پزشکی نیست. باید سر درد به صورت مستقل مورد بررسی قرار گیرد و اگر تشخیص مناسب داده نشد به بیماری‌های دیسک گردن توجه شود.
اگر کانال نخاع تنگ شود
خیلی‌ها بدون آن که بدانند، دچار تنگی کانال نخاع هستند. در این افراد، باریک‌شدن کانال نخاعی باعث فشار بر نخاعشان می‌شود که به ایجاد درد در ناحیه گردن نیز منجر می‌شود.
دکتر رجایی در این باره می‌گوید: در چنین شرایطی، بیمار دچار گزگز و بی‌حسی، گرفتگی و ضعف عضلات دست و گردن می‌شود. درمان این بیماری در افراد مختلف بسته به علت ایجادکننده آن و شدت بیماری متفاوت است. ممکن است پزشک درمان‌های مختلفی مانند استراحت، نرمش، کاهش وزن، فیزیوتراپی و در موارد شدیدتر جراحی را توصیه کند. جراحی معمولا محدود به بیمارانی است که شدت درد رفته رفته بیشتر می‌شود و به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهد.
وقتی آرتروز به گردن می‌زند
خیلی‌ها نشانه‌های آرتروز و دیسک گردن را مشابه می‌دانند. در حالی که در آرتروز غضروف مفصل صدمه دیده و بتدریج از بین می‌رود، اما در دیسک گردن بر اثر جابه‌جا شدن دیسک، فشار به ریشه‌های عصبی می‌آید و آسیب وارد می‌کند.
دکتر رجایی با اشاره به این که معمولا آرتروز گردن با افزایش سن مرتبط است، می‌گوید: همه ما بتدریج که مسن تر می‌شویم تا حدی دچار ساییدگی ستون فقرات و دیسک‌ها می‌شویم. این شرایط معمولا پس از 38 سالگی شروع و با افزایش سن بیشتر می‌شود. در بسیاری از افراد، این ساییدگی‌ها رخ می‌دهد، ولی دارای علامت نیست، اما در برخی افراد، عضلات مجاور، رباط یا عصب نیز تحت تاثیر ساییدگی مهره قرار گرفته و سبب بروز درد گردن، بخصوص در افراد مسن‌تر می‌شود.
وی با تاکید بر این که درد آرتروز طی فعالیت بدنی افزایش و در زمان استراحت کاهش می‌یابد، می‌افزاید: آرتروز می‌تواند در یک سمت یا هر دو سمت گردن و شانه‌ها، درد ایجاد کند و ممکن است سبب ایجاد سردرد نیز شود. سردرد اغلب در پشت سر درست بالای گردن شروع شده و تا بالای پیشانی پیش می‌رود.
ورزش درمانی به داد گردن می‌رسد
جز در موارد خاص، گام اول درمان مشکلات دیسک گردن، همواره فیزیوتراپی و ورزش درمانی است. این نوع درمان‌ها برای اصلاح اختلالات قامتی و اسکلتی، تقویت عضلات گردن و پشت و کاهش التهاب ارائه می‌شود. دکتر قندهاری با اشاره به این مطالب، اظهار می‌کند: در مرحله اولیه، درد با داروهای ضد التهاب و گاهی داروی کورتون براساس نظر پزشک معالج کنترل می‌شود. گاهی در ابتدای ایجاد علائم، پزشک معالج، بی‌حرکتی با استفاده از گردن بندهای طبی را توصیه می‌کند که بهتر است بیش از یک هفته استفاده نشود. البته در موارد بسیار نادر، گردنبند مدت طولانی‌تری تجویز می‌شود.
وی با تاکید بر این که بر اساس علائم، گاهی کشش‌های گردنی تحت نظر فیزیوتراپ یا با احتیاط در منزل توصیه می‌شود، می‌افزاید: در موارد درد اندام فوقانی، این روش درمانی در کاهش درد و بهبود بیمار موثر است. سایر روش‌های کشش گردنی مثل گردن بندهای بادشونده و موارد مشابه باید به دستور پزشک استفاده شود. در مواردی نیز ماساژ و درمان‌های دستی برای درمان توصیه می‌شود که باید توسط پزشکان با فیزیوتراپ‌های متبحر در این زمینه انجام شود.
مراقبت همیشگی گردن
توجه داشته باشید که درمان‌های مربوط به رفع آسیب‌های دیسک گردنی در مراحل اولیه موثرند و بیمار باید تمرین‌های اصلاح راستایی قامتی و ورزش‌ها ی تقویت عضلات گردن و ستون فقرات را به صورت دائم انجام دهد.
دکتر قندهاری در این باره تاکید می‌کند: در کنار این تمرینات، رعایت اصول ارگونومی محیط کار و منزل در استفاده از رایانه، تلفن همراه، میز و صندلی و هر آنچه شرایط جسمانی را در موقعیت بد قرار می‌دهد، بسیار ضروری است و در کاهش علائم و از آن مهم‌تر در جلوگیری از برگشت علائم بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
این متخصص می‌افزاید: همچنین با تشخیص پزشک معالج می‌توان از روش‌های خاص فیزیوتراپی مثل درمان با لیزر، درمان با گرمای عمقی، استفاده از طب سوزنی یا مشابه آن، استفاده کرد. گاهی نیز همراه با درد گردن، درد نقاط خاصی در پشت کتف و شانه وجود دارد که با تزریق‌های موضعی کورتون درمان می‌شود. اگر بیماری به این درمان‌ها جواب ندهد مرحله بعدی درمان به‌کارگیری روش‌های کمتر تهاجمی مثل تزریق‌های داخل دیسک و تزریق مفاصل گردن و در نهایت، جراحی توصیه می‌شود.
