من اصلا گوشت نمی‌خورم... میوه که می‌بینم، حالم بد می‌شه... وای اسم سبزیجات رو نیار که کهیر می‌زنم... صبحانه؟ اصلا حرفشو نزن! برای چی شیر بخورم؟
« یه دونه قرص کلسیم می‌خورم همه نیاز بدنم تامین می‌شه...» اینها برخی جملاتی هستند که در طول شبانه‌روز از زبان افراد بدغذا می‌شنویم و شاید بعضی‌هایمان با شنیدن این حرفها کمی نصیحت‌شان کنیم که این عادات‌شان را کنار بگذارند و شاید هم بی‌تفاوت از کنار حرف‌های‌شان بگذریم. با دکتر ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، به گفت‌وگو نشسته‌ایم تا ببینیم چه عاقبتی در انتظار این قبیل آدم‌های بدغذا است.
آقای دکتر! آدم‌های بدغذا باید منتظر چه عوارضی باشند؟
عادات بدغذایی بسیار متعدد و مختلف هستند و پیامدها و بازتاب‌های متفاوتی دارند؛ یعنی انواع مختلفی از سوءتغذیه ممکن است برای آنهایی که درست غذا نمی‌خورند، پیش بیاید.
به نظر می‌رسد که نخوردن صبحانه یکی از عادت‌های رایج آدم‌های بدغذا است که بسیاری از مردم به آن گرفتارند. نتیجه پشت گوش انداختن صرف صبحانه چیست؟
ببینید؛ یکی از مهم‌ترین دلایل عدم میل به صبحانه، دیر خوابیدن است. جوان‌ها و حتی بچه‌های امروزی عادت کرده‌اند که دیر بخوابند و صبح هم طبیعتا دیر بیدار شوند و با این حساب، دیگر نه میل به خوردن صبحانه داشته باشند و نه وقت آن را. در صورتی که با غروب آفتاب و به موقع خوابیدن، هورمون‌های رشد و بازسازی در بدن این دسته از افراد ترشح میشود و دوباره با طلوع خورشید، هورمون‌های خاص دیگری حضور می‌یابند که وظایف مختلفی را بر عهده دارند. حالا وقتی که یک جوان، ساعت خواب و بیداری‌اش معلوم نیست و شب‌ها دیر می‌خوابد و صبح‌ها هم دیر بیدار میشود و تحرکش هم کم است، تعادل ساعت بیولوژیک بدنش به هم می‌ریزد و در معرض بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان و اضافه وزن قرار می‌گیرد.
چرا اضافه وزن؟ مگر کم کردن یک وعده غذایی، وزن را پایین نمی‌آورد؟
متاسفانه این یک باور غلط بین مردم است. وقتی کسی صبحانه نمی‌خورد، مصرف هله‌هوله و مواد قندی در میان‌وعده‌اش بالا می‌رود و تازه میل و اشتهای بیشتری هم برای خوردن ناهار پیدا می‌کند و در این وعده، بدون کنترل غذا می‌خورد و در نتیجه به مرور زمان چاق میشود.
این که می‌گویند نخوردن صبحانه باعث ابتلای فرد به زخم معده میشود هم درست است؟
خب، با نخوردن صبحانه و زیاده‌روی در صرف ناهار، ریتم منظم ترشح آنزیم‌های دستگاه گوارش به هم می‌خورد و در نتیجه، اسیدیته معده افزایش پیدا می‌کند. از طرف دیگر، گرایش جوان‌ها به غذاهای بیرون از منزل و انواع فست‌فودها که سلامت و بهداشت‌شان چندان مناسب نیست، باعث عفونت هلیکوباکتری و به دنبال آن نفخ و بالا رفتن اسیدیته معده (اسیدی‌تر شدن شیره معده) میشود که همه عوامل یادشده می‌توانند زمینه‌ساز ابتلا به زخم معده باشند. ضمن اینکه به هم خوردن تعادل در صرف وعده‌های مختلف غذایی، نه تنها زخم معده، بلکه عوارضی مانند ریزش مو، کم‌خونی، چربی و فشار خون بالا را هم به دنبال دارد.
بیشتر افراد می‌دانند که با مصرف نکردن لبنیات، پوکی استخوان، آنها را تهدید خواهد کرد. آنهایی که مکمل‌های کلسیم را جایگزین لبنیات می‌کنند، کارشان درست است؟
مکمل‌ها، بی‌خاصیت نیستند اما باید تحت نظر پزشک مصرف شوند و مصرف خودسرانه آنها به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. حقیقت این است که یک مکمل کلسیم، هیچ‌گاه نمی‌تواند اثری مانند خوردن کلم، کنجد، بادام یا شیر و لبنیات در بدن داشته باشد. نکته بدتر اینکه، استفاده نابجا و خودسرانه از مکمل‌های کلسیم باعث افزایش رسوبات در کلیه‌ها و به وجود آمدن سنگ‌های کلسیمی در آنها و بروز عوارض متعدد سنگ کلیه میشود. پس، مصرف مکمل کلسیم به جای لبنیات نه تنها مفید نیست، بلکه می‌تواند به کلیه‌ها هم آسیب برساند. افرادی که بنا به هر دلیلی نمی‌توانند شیر یا سایر لبنیات را بخورند، باید با یک متخصص تغذیه مشورت کرده و جایگزین مناسبی برای آنها پیدا کنند تا عوارضی مانند پوکی استخوان به سراغشان نیاید.
خیلی‌ها، به خصوص خیلی از بچه‌ها، از سبزی و میوه گریزانند. خوردن یا نخوردن میوه و سبزی هم تاثیر چشم‌گیری بر بدن ما دارد؟
صددرصد! خوردن هریک از انواع میوه‌ها و سبزی‌ها با عطر، طعم و رنگ‌های گوناگون‌شان می‌تواند فایده‌ای برای ما داشته باشد. مثلا 5 تا 10 هزار ترکیب شیمیایی ثانویه در انواع سبزی‌ها وجود دارد که وظایفی مانند حفاظت از سلول‌ها، تقویت سیستم ایمنی، تامین مینرال‌هایی (مواد معدنی) مانند کلسیم، منیزیم، روی و آهن به عهده‌شان است و حذف آنها می‌تواند مشکلاتی مانند خشکی مزاج و یبوست را در پی داشته باشد؛مشکلی که این روزها خیلی‌ها را آزار می‌دهد و بیشتر به خاطر مصرف کم میوه و سبزی است.
پس آنهایی که به بهانه کمبود وقت یا دوست نداشتن سبزیجات و میوه‌ها از مکمل‌های ویتامینی استفاده می‌کنند، تکلیف‌شان چیست؟
هریک از میوه‌ها و سبزی‌ها با رنگ‌های مختلفی مثل نارنجی یا زرد و قرمز و... خواص خاص خودشان را دارند که نمی‌توان آنها را با خوردن یک قرص تامین کرد. از طرفی، گاهی بدن ما به تنها چند میلی‌گرم یا حتی میکروگرم از این ویتامین‌ها نیاز دارد مثلا 75 تا 100 میلی‌گرم ویتامین C در روز برای بدن کافی است. حالا فکر می‌کنید اگر ما هر روز یک قرص 500میلی‌گرمی یا یک گرمی ویتامین C بخوریم، به مرور زمان چه اتفاقی می‌افتد؟ دچار هایپر ویتامینوز یا همان مسمومیت در اثر افزایش مصرف ویتامین‌ها می‌شویم. بنابراین همان‌طور که کمبود ویتامین می‌تواند برایمان مضر باشد، زیادی‌اش هم با مصرف خودسرانه قرص‌های گوناگون می‌تواند تهدیدی جدی برای بدن ما به شمار آید.
این که بعضی‌ها می‌گویند ما آب گوشت یا خورش را می‌خوریم و همین برایمان کافی است، از نظر شما، علمی است؟
نه!آب گوشت، حاوی مقداری مینرال (مواد معدنی)، اسیدهای آمینه و چربی است اما خوردن آن، به تنهایی، نیاز یک فرد به پروتئین و اسیدهای آمینه ضروری که در بدن مورد نیازند را تامین نمی‌کند. گوشت باید در رژیم غذایی گنجانده شود و اگر نمی‌توانید آن را به صورت تکه‌ای بخورید، می‌توانید به شکل چرخ‌کرده یا ریش‌شده در غذایتان بگنجانید.
منبع:www.salamat.com
ae
