مطمئناً شما هم گاهی اوقات گزارشات متناقضی در رسانه ها پیرامون «راه هایی برای پیشگیری از سرطان که از دستانمان بر می آید» به گوشتان خورده است. ولی یک نکته مسلم است و آن اینکه تغییرات کوچک در شیوه زندگی روزمره تان به شما کمک می کند که شانس ابتلا به سرطان را کاهش دهید. در این مطلب تلاش شده با شش گام ساده راه های پیشگیری از سرطان را بیاموزیم، اگر تمام مواردی را که گزارشات متناقض گفته اند انجام داده اید این شش گام را هم امتحان کنید. مطمئن باشید پشیمان نمی شوید.
1- از مصرف دخانیات خودداری کنید
تمام انواع دخانیات شما را در مسیر ابتلا به سرطان قرار می دهند. رد مصرف دخانیات مهمترین تصمیم بهداشتی است که امکانش برای شما وجود دارد. خودداری از مصرف دخانیات از خطر چندین نوع سرطان می کاهد از جمله: ریه، مری، حنجره، دهان، مثانه، کلیه ها، لوزالمعده، گردن رحم، سرطان خون (لوسمی میلوییدحاد). در ایالت متحده سیگار مسوول حدود 90 درصد تمام موارد سرطان ریه که یک علت عمده مرگ های ناشی از سرطان در مردان و زنان است بشمار می رود. هر بار که سیگاری را می کشید، بیشتر از 60 ماده بالقوه سرطان زا را وارد ریه های خود می نمایید. به علاوه تار (ماده قیرمانند) موجود در دود سیگار لایه قهوه ای رنگ چسبنده ای را برروی پوشش داخل حباب های هوایی و مسیرهای عبور هوا می سازد که خود مقدار زیادی از این مواد سرطان زا در خود نگه می دارد. فرو دادن دود سیگار یا جویدن و تف کردن توتون هیچکدام سالم و بدون خطر نیستند. سیگاری ها، در مقایسه با غیر سیگاری ها بیشتر دچار سرطان ریه و نیز سرطان حنجره، مری و دهان می شوند. جویدن توتون همچنین بر خطر ابتلا به سرطان های دهان، گونه ها و لثه می افزاید. حتی اگر خودتان سیگار نمی کشید، خود را در معرض دود دیگران قرار ندهید. همه ساله حدود 3000 غیر سیگاری در نتیجه قرار گرفتن در معرض دود از سرطان ریه می میرند.
2- از غذای سالم استفاده کنید
اگرچه انتخاب غذاهای سالم از مغازه سبزی فروشی یا سرسفره غذا تضمین کننده آن نیست که دچار سرطان نشوید ولی می تواند به کاستن از خطر ابتلا کمک کند. پژوهش ها نشان می دهند که حدود 30 درصد سرطان ها به موضوع تغذیه، از جمله چاقی مربوط می شوند. براین اساس انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند:- بیشتر از منابع گیاهی استفاده کنید: روزانه پنج بار یا بیشتر از میوه جات یا سبزیجات استفاده نمایید. سعی کنید سایر غذاهایتان از منابع گیاهی باشد(مثل غلات تصفیه نشده، لوبیا، نخود وغیره). سبزیجات سبز یا زردتیره، حبوبات، فرآورده های سویا، سبزیجاتی مانند کلم، کرفس و هویج احتمالا به کاستن از خطر بروز سرطان های روده و معده کمک می کند.
- مصرف چربی ها را محدود کنید: با انتخاب غذاهای کم چرب، به ویژه آنهایی که منشأ حیوانی دارند سبک تر و لاغر تر بمانید. رژیم پرچرب خطر بروز سرطان های پروستات، روده بزرگ، راست روده و رحم را افزایش می دهد.
- از مصرف الکل خوداری کنید: خطر ابتلا به سرطان، از جمله سرطان های دهان، مری و غیره با میزان و طول مدت مصرف الکل رابطه مستقیم دارد. حتی مصرف معتدل نوشابه های الکلی مثلا دوبار در روز در مورد آقایان و یک بار در روز در مورد خانم ها، خطر بروز سرطان را افزایش می دهد.
3- فعال باقی بمانید و وزن مناسبی داشته باشید
حفظ وزن مناسب و ورزش منظم نیز ممکن است در پیشگیری از سرطان نقش داشته باشد. چاقی یک عامل خطر برای ابتلا به سرطان پروستات، روده بزرگ، راست روده، رحم، تخمدان ها و پستان ها بشمار می رود. فعالیت فیزیکی می تواند از چاق شدنتان جلوگیری کند. همچنین به خودی خود از خطر برخی سرطان ها از جمله سرطان پستان و سرطان روده بزرگ می کاهد.
4- خود را معاینه کنید
به طور منظم خود را برای انواع شایع تر سرطان، معاینه وچکاپ کنید، به این ترتیب احتمال بیشتری وجود داردکه سرطان در مرحله ابتدایی تر کشف شود و در نتیجه امکان درمان موفقیت آمیز آن وجود دارد. این چکاپ باید شامل پوست، دهان، روده بزرگ و راست روده شود. اگر مرد هستید پروستات و بیضه ها نیز باید در این برنامه چکاپ قرار گیرد. اگر زن هستید سرطان رحم و پستان باید در فهرست بررسی قرار داشته باشد. به تغییرات بدنتان توجه کنید، به این ترتیب امکان تشخیص زودرس سرطان و موفقیت بیشتر درمان آن فراهم می شود. اگر متوجه ایجاد تغییری شدید، به پزشکتان مراجه کنید.
5- سایر راهبردهای ممکن مبارزه با سرطان
پژوهش درباره سایر راهبردهای مبارزه با سرطان، از جمله استفاده از برخی مواد طبیعی یا مصنوعی، در حال انجام است. می توانید با پزشکتان درباره بعضی از این راهبردها مشورت کنید. براساس گزارش وزارت بهداشت، سیر راهبردهای پیشگیری از سرطان شامل افزایش توجه نسبت به عوامل خطرساز موجود در خانه مانند گاز رادون یا موجود در محل کار مانند پرتوهای رادیواکتیو یا برخی مواد شیمیایی صنعتی است. سعی کنید کمتر در معرض این مواد قرار بگیرید.
6- در برابر نور آفتاب از خود محافظت کنید
سرطان پوست یکی از شایع ترین و در عین حال قابل پیشگیری ترین سرطان هاست. گرچه قرارگیری مکرر در معرض اشعه ایکس یا تماس با برخی مواد شیمیایی می تواند در ایجاد سرطان پوست نقش داشته باشد، اما شایع ترین علت سرطان پوست قرارگیری در معرض نور خورشید است. بیشتر سرطان های پوستی در نقاط برهنه پوست مانند صورت، دست ها، ساعد و گوش ها رخ می دهد. تقریبا همه موارد سرطان پوست در صورت تشخیص زودرس قابل درمان هستند، اما بهتر است در گام اول از ایجاد آنها پیشگیری کرد. برای پیشگیری از سرطان پوست نکات زیررا رعایت کنید:
* در ساعت اوج نور آفتاب از خانه خارج نشوید: میزان اشعه ماورای بنفش نور خورشید که عامل ایجاد سرطان پوست است، بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر به اوج می رسد. سعی کنید حتی المقدور در این ساعت از خانه خارج نشوید.
* در سایه بمانید: لباس هایی با رنگ روشن و بلند بپوشید تا از پوستتان در برابر اشعه خورشید محافظت کنید. از پارچه های ریزباف برای لباس استفاده کنید. یک کلاه با لبه پهن به سر بگذارید تا سر وگوش هایتان از نور دور بماند.
* از کرم های ضد آفتاب مناسب استفاده کنید: از کرم های ضد آفتابی استفاده کنیدکه «فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF)» آنها 15 یا بیشتر باشد.
* از لامپ ها یا تختخواب های برنزه شدن خانگی استفاده نکنید: استفاده از این وسایل می تواند به همان اندازه نور خورشید به پوستتان صدمه بزند. چیزی به عنوان برنزه شدن بی خطر وجود ندارد.
منبع: نشریه دنیای زنان شماره 69