بصیرت در کلام امام خمینی(ره)

ابعاد انسان

انسان با روحْ انسان است؛ با بصیرتْ انسان است. ما همه، با همه حیوانات شرکت داریم در اینکه گوش داریم، چشم داریم، پا داریم، دست داریم. اما این مناط انسانیت نیست. آنی که انسان را از همه موجودات جدا می کند، از همه موجودات طبیعی جدا می کند، آن قلب انسان است؛ آن بصیرت انسان است. شما بصیرت داشته باشید انسانید. اگر بصیرت نداشته باشد ابو جهل چشم داشت، اما انسان نبود. بعضی از انبیا هم چشم نداشتند[1] و نبی بودند میزان در انسانیتْ معنویت انسان است. کوشش کنید که خودتان را با محتوا کنید. معنویت در خودتان ایجاد بکنید. و از این هیچ باکی نداشته باشید که انسان دست ندارد، پا ندارد، چه ندارد.

در روایت است که بعضی از انبیاء بودند که عضوی را نداشتند، دست و پا هم حتی نداشتند. حضرت می فرماید می بینم فلان را که- الآن من درست یادم نیست- دست و پا نداشتند، نبی بودند البته مُرْسَل به آن معنی نبودند اما نبی بودند. بسیاری از علما، بسیاری از نوابغ بودند که چشم نداشتند، در زمان ما هم بعضی ها را ما ملاقات کردیم که از علما بودند؛ نابغه بودند؛ اطلاعات زیاد و وسیعی داشتند؛ انسان بودند. هیچ از این معنا نگران نباشید که حالا شما صاحب یک حسّی نیستید. شما معنویاتتان را ان شاء اللَّه تقویت کنید؛ روحتان را تقویت کنید؛ و از همه بصیرها شما ان شاء اللَّه بصیرتر باشید. خداوند ان شاء اللَّه شما را حفظ کند؛ و همه ما را برای اسلام خدمتگزار کند و همه ما این راهی را که آمده ایم بتوانیم تا آخر ان شاء اللَّه برسانیم.[2]

انسانیت در گرو بصیرت قلبی

انسان به روحْ انسان است. انسان به بصیرت، بصیرت قلبی، انسان است. این آلات ظاهری آلاتی است که وسیله است، و اینها از بین رفتنی است، آنکه باقی می ماند روح انسان است. و آنچه در انسان سعادت را ایجاد می کند، بصیرت انسان است. و من امیدوارم که شماها بصیرت به طور کامل داشته باشید؛ و خدای تبارک و تعالی به شما توفیق و سعادت عنایت کند.[3]

بصیرت در ارزیابی صحیح

خداوند متحول کند قلوب و ابصار ما را و بصیرت ما را به یک قلوب نورانی و یک بصیرت واقعی که مسائل را درست ارزیابی کنیم. و کسانی که می خواهند این ملت را سست کنند و می خواهند به واسطه تبلیغات سوئی، که اخیراً بیشتر می کنند، که این مملکت در آن کاری نشده است. این مثل رژیم سابق است. مثل اوقاتى است که آنها بودند. این تبلیغات از کمبودها تبلیغ مى‏کنند؛ از وضع اقتصادى انتقاد مى‏کنند. اینها توجه ندارند که در عین حالى که ما در این دو سال تمام توانمان صرف این شده است که آن قدرت هاى بزرگ را نگذاریم دخالت کنند و تفاله‏هاى آنها را نگذاریم به این ملت ظلم کنند.[4]

لزوم بصیرت برای علمای مسلمان

باید علما و روشنفکران و محققان به داد اسلام برسند و اسلام را از غربتی که دامنگیرش شده است نجات دهند و بیش از این ذلت و حقارت را تحمل نکنند و بت سیادت تحمیلی جهانخواران را بشکنند و با بصیرت و سیاست چهره منور و پر اقتدار خود را آشکار سازند و در این راستا، دو چهره ها و روحانی نمایان و دین به دنیافروشان و قیل و قال کنندگان را از خود و از کسوت خود برانند و اجازه ندهند که علمای سوء و تملق گویان ظلمه و ستمگران، خود را به جای پیشوایان و رهبران معنوی امت های اسلامی بر مردم تحمیل کنند و از منزلت و موقعیت معنوی علمای اسلام سوء استفاده کنند.[5]

لزوم بصیرت برای مسلمانان

مسلمانان جهان باید به فکر تربیت و کنترل و اصلاح سران خود فروخته بعض کشورها باشند و آنان را با نصیحت یا تهدید از این خواب گرانی که هم خودشان و هم منافع ملت های اسلامی را به باد فنا می دهد، بیدار نمایند و به این سرسپردگان و نوکران هشدار بدهند و خودشان هم با بصیرت کامل از خطر منافقین و دلالان استکبار جهانی غافل نشوند و دست روی دست نگذارند و نظاره گر صحنه شکست اسلام و غارت سرمایه ها و منابع و نوامیس مسلمین نباشند.[6]

بصیرت در اجتهاد

مجتهد باید به مسائل زمان خود احاطه داشته باشد. برای مردم و جوانان و حتی عوام هم قابل قبول نیست که مرجع و مجتهدش بگوید من در مسائل سیاسی اظهار نظر نمی کنم. آشنایی به روش برخورد با حیله ها و تزویرهای فرهنگ حاکم بر جهان، داشتن بصیرت و دید اقتصادی، اطلاع از کیفیت برخورد با اقتصاد حاکم بر جهان، شناخت سیاستها و حتی سیاسیون و فرمولهای دیکته شده آنان و درک موقعیت و نقاط قوّت و ضعف دو قطب سرمایه داری و کمونیزم که در حقیقت استراتژی حکومت بر جهان را ترسیم می کنند، از ویژگی های یک مجتهد جامع است.[7]

انتخاب رئیس جمهور بصیر

اکنون که با از دست دادن سربازی گرانقدر و رئیس جمهوری خدمتگزار و متعهد چون شهید رجایی[8] که خدایش رحمت فرماید برای تعیین رئیس جمهور به پای صندوق های رأی خواهیم رفت، لازم است ملت عزیز، رشد و استقامت و پایداری خود را در پیشگاه خالق و صاحب اسلام و در نزد جهانیان و در پیش چشمان حیرت زده دشمنان و بدخواهان اسلام که شما را با تهمتهای گوناگون هدف قرار داده و وفاداری شما عزیزان متعهد به جمهوری اسلامی را مورد سؤال و تردید انگاشته اند ثابت و با شور هر چه بیشتر، یکپارچه در این امری که حفظ حیثیت جمهوری اسلامی و ملت شریف بسته به آن است به سوی صندوقهای رأی چون موجی خروشان و دریایی مواج، با صفوفی فشرده رفته رأی خود را به شخصی که متعهد به اسلام و خدمتگزار به ملت و کشور و حامی مستضعفان و دارای بصیرت در امر دین و دنیا و منزّه از گرایش به شرق و غرب و مکتب های انحرافی و دارای دید سیاسی است، بدهید.[9]

لزوم انتخاب افراد با بصیرت و متعهد برای مجلس

باید باز به همت همه اقشار ایران و به همت والای مرد و زن ایران، اشخاصی که متعهد هستند، اشخاصی که سالم هستند، اشخاصی که بصیرت دارند و هیچ انحراف ندارند و بر صراط مستقیم انسانیتند، به مجالس و مجلس شورا بفرستیم؛ تا اینکه ان شاء اللَّه اسلام به آن معنایی که هست، اسلام به آن حقیقتی که هست، در ایران پیاده بشود. اسلامِ مثل صدر اسلام، نه اسلامی که در زمان این پدر و پسر کوبیده شده بود و هیچ یک از مظاهرش را ما نمی توانستیم ارائه بدهیم. باید اسلام را ما ارائه بدهیم به آن طوری که هست، قرآن را ارائه بدهیم به آن طوری که هست. اگر قرآن و اسلام- آن طور که هست- عرضه بشود به دنیا، همه مشتری او هستند. انحرافات برای این است که اسلام را نشناخته اند؛ اگر اسلام را بشناسند و احکام اسلام را ادراک کنند، همه مشتری او هستند.

بصیرت در انتخاب نمایندگان مجلس

مردم با بصیرت و درایت و تحقیقْ کاندیداها را شناسایی کرده، و به سوابق و روحیات و خصوصیات دینی- سیاسی نامزدهای انتخاباتی توجه نمایند. مردم شجاع ایران با دقت تمام به نمایندگانی رأی دهند که متعبد به اسلام و وفادار به مردم باشند و در خدمت به آنان احساس مسئولیت کنند، و طعم تلخ فقر را چشیده باشند، و در قول و عمل مدافع اسلام پابرهنگان زمین، اسلام مستضعفین، اسلام رنجدیدگان تاریخ، اسلام عارفان مبارزه جو، اسلام پاک طینتان عارف، و در یک کلمه، مدافع اسلام ناب محمدی- صلی اللَّه علیه و آله و سلم- باشند. و افرادی را که طرفدار اسلام سرمایه داری، اسلام مستکبرین، اسلام مرفهین بی درد، اسلام منافقین، اسلام راحت طلبان، اسلام فرصت طلبان، و در یک کلمه، اسلام امریکایی هستند طرد نموده و به مردم معرفی نمایند.[10]

بصیرت در شناخت دشمن

من باز می گویم همه مسئولان نظام و مردم ایران باید بدانند که غرب و شرق تا شما را از هویت اسلامی تان- به خیال خام خودشان- بیرون نبرند، آرام نخواهند نشست. نه از ارتباط با متجاوزان خشنود شوید و نه از قطع ارتباط با آنان رنجور، همیشه با بصیرت و با چشمانی باز به دشمنان خیره شوید و آنان را آرام نگذارید که اگر آرام گذارید، لحظه ای آرامتان نمی گذارند.[11]

دعا برای بصیرت یافتن

امیدوارم که این دعایی که در اول سال و در حال تحویل خوانده می شود: یا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْابْصارْ یا مُدَبِّرَ اللَّیلِ وَ النَّهارْ یا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْاحْوالْ حَوِّلْ حالَنا الی احْسَنِ الْحالْ[12] برای ملت ما در آن سال تحقق پیدا کرده است و برای این سال بالاتر از آن تحقق پیدا کند. تمام قلوب و تمام ابصار و بصیرت ها در دست خدای تبارک تعالی و ید قدرت اوست. اوست که تدبیر می کند جهان را، لیل و نهار را، و اوست که قلوب را متحول می کند، و بصیرتها را روشن می کند، و اوست که حالات انسان را متحول می کند، و ما آن را در ملت عزیز خودمان، در زن و مرد، در کوچک و بزرگ یافتیم. این تقلیب قلوب که قلب ها از آمال دنیوی و از چیزهایی که در طبیعت است بریده بشود و به حق تعالی پیوسته بشود، و بصیرتها روشن بشود و صلاح و فساد خودشان را به وسیله بصیرت بفهمند، در ملت ما بحمد اللَّه تا حدود چشمگیری حاصل شده است.[13]

پی نوشت ها:

[1] حضرت یعقوب(ع).

[2] صحیفه امام، ج‏8، ص، 462

[3] صحیفه امام، ج‏10، ص، 302

[4] صحیفه امام، ج‏14، ص، 228

[5] صحیفه امام، ج‏20، ص، 338

[6] صحیفه امام، ج‏20، ص، 319

[7] صحیفه امام، ج‏21، ص، 289

[8]شهید محمد على رجایى(دومین رئیس جمهور اسلامى ایران) در تاریخ هشتم شهریور 1360 بر اثر انفجار بمبى که تروریستهاى منافق در محل کار او منفجر ساختند، به همراه نخست وزیر، آقاى محمد جواد باهنر به شهادت رسید.

[9] صحیفه امام، ج‏15، ص،250

[10] صحیفه امام، ج‏21، ص،10

[11] صحیفه امام، ج‏21، ص، 328

[12] اى دگرگون‏ کننده دل ها و چشم ها، اى تدبیرکننده شب و روز، اى تغییر دهنده سال و سال ها، حال ما را به بهترین حالات دگرگون ساز.

[13] صحیفه امام، ج‏16، ص، 129