اطلاعات اولیه
شرح بیماری
زونا عبارت است از یک عفونت ویروسی دستگاه عصبی مرکزی. ویروس زونا (همان ویروس آبله مرغان) در افرادی که سابقاً آبله مرغان نگرفته‌اند و غالباً در بیمارانی که نیازمند سرکوب دستگاه ایمنی با دارو برای هرگونه بیماری هستند سرایت می‌کند. زونا می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما در افراد بالای 50 سال شایع‌تر است.
علایم شایع
تاول‌های قرمز و دردناک که امکان دارد در هر جایی از بدن به وجود آیند. این تاول‌ها 5-4 روز پس از آغاز علایم اولیه ظاهر می‌شوند. تاول‌ها معمولاً در روی یک نوار پهن پوست قرمز در امتداد مسیر رشته‌های عصبی حسی در یک ناحیه خاص پوست پدید می‌آیند. تاول‌ها را غالباً می‌توان در ناحیه قفسه سینه دید که البته تنها در یک طریف بدن گسترش می‌یابند.
تب و لرز خفیف
احساس کسالت
تهوع، دل‌پیچه یا اسهال خفیف
درد روی قفسه سینه، صورت، یا درد سوزشی در پوست شکم برحسب ناحیه‌ای که گرفتار شده است.
علل
زونا توسط همان ویروس آبله مرغان ایجاد می‌شود. این ویروس ممکن است سال‌ها در نخاع به حالت خفته باقی بماند تا زمانی که در اثر یک عامل تحریکی دوباره بیدار شود. اما این بار دیگر بیماری آبله مرغان ایجاد نمی‌شود، بلکه زونا رخ می‌دهد.
عوامل افزایش دهنده خطر
سن بالای 50 سال
استرس
بیماری هوجکین
وجود یک بیماری که باعث کاهش مقاومت بدن شده باشد.
استفاده از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی یا ضدسرطان
جراحی یا تاباندن اشعه به نخاع
لوسمی یا لنفوم
پیشگیری
در حال حاضر نمی‌توان از آن پیشگیری به عمل آورد. واکسن‌های تحقیقاتی که برای پیشگیری از آبله مرغان در حال آزمایش هستند نتوانسته‌اند جلوی زونا را بگیرند. البته فرد با یک بار گرفتن زونا، تا آخر عمر در برابر آن ایمن خواهد بود، مگر در موارد نادر.
عواقب مورد انتظار
تاول‌های پوستی در عرض 21-14 روز پاک می‌شوند. البته درد ممکن است تا یک ماه دیگر یا بیشتر طول بکشد. با یک بار گرفتن زونا، معمولاً فرد در برابر آن ایمنی پیدا می‌کند، اما تعداد کمی از افراد بوده‌اند که بیش از یک حمله زونا داشته‌اند.
عوارض احتمالی
عفونت باکتریایی ثانویه در تاول‌های زونا
درد مزمن، خصوصاً در سالمندان، که تا ماه‌ها یا سال‌ها در مسیر رشته‌های حسی محل قبلی وجود تاول‌ها باقی می‌ماند.
زخم قرنیه
عفونت دستگاه عصبی مرکزی
درمان
اصول کلی
تشخیص معمولاً تا زمان بروز بثور پوستی امکان‌پذیر نیست. قبل از آن، علایم ممکن است شبیه آپاندیسیت، جمع شدن مایع دور ریه یا سایر بیماری‌ها باشند. ندرتاً آزمایش خون، کشت مایع تاول‌ها، و نمونه‌برداری از پوست انجام می‌گیرد.
هدف اصلی درمان عبارت است از تخفیف خارش و درد تا حدامکان، که برای این کار معمولاً از داروهای مالیدنی و خوراکی استفاده می‌شود. دردی که پس از پاک شدن تاول‌ها باقی می‌ماند را خیلی مشکل بتوان درمان کرد، و متأسفانه هیچ راه قطعی برای پیشگیری از آن وجود ندارد.
به هنگام حمام، تاول‌ها را به ملایمت بشویید.
روی تاول‌ها و زخم‌ها باند نبندید.
در وان آبی بخوابید که به آن نشاسته ذرت یا پودر جو دوسر اضافه شده باشد.
سایر روش‌های کاهش درد نیز مطرح هستند، اما تأثیر هیچ کدام به‌طور قطعی اثبات نشده است. این روش‌ها عبارتند از تحریک یا مالش متناوب، استفاده از جریان الکتریکی در پوست، گرما، اسپری سرد، و قطع رشته‌های عصبی یا جراحی
داروها
لوسیون کالامین برای تاول‌ها
برای درد خفیف می‌توان از دارویی مثل استامینوفن استفاده کرد.
در صورت لزوم، ضد دردهای قوی‌تر مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
داروهای آرام‌بخش برای مدتی کوتاه
داروهای کورتیزونی برای تخفیف درد در موارد شدید
امکان دارد آسیکلوویر (یک نوع داروی ضد ویروسی) تجویز شود.
در موارد شدید می‌توان رشته‌های عصب حسی را با تزریق ماده بی‌حس کننده بلوک کرد.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی برای آن وجود ندارد. از قرار گرفتن در معرض باد سرد پرهیز کنید.
رژیم غذایی
رژیم خاصی توصیه نمی‌شود. در هر حال رژیم باید مقوی باشد و در صورت توصیه، مکمل ویتامینی نیز باید دریافت شود.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علایم زونا را دارید.
اگر علی‌رغم درمان، درد غیرقابل تحمل باشد.
اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شده‌اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشند.
منبع:www.irteb.com
/ج
