مس؛ ریزمغذی فراموش شده

مس یکی از ریزمغذی‌های ضروری است که نه تنها برای سلامت انسان،بلکه گیاهان وحیوانات نقش مهمی‌ دارد. انسان برای حفظ سلامت قلب و کبد، استحکام استخوان و تکامل مغزی خود به مس نیاز دارد. گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی می‌گویند که حداقل 20 درصد مردم جهان دچار کمبود مس هستند. مس در ساختمان گلبول‌های قرمز خون نیز به کار رفته است و برای خون‌سازی لازم است. جذب و استفاده بدن از آهن و ساخته شدن بسیاری از آنزیم‌ها در بدن به مس نیاز دارد.
این آنزیم‌ها به نوبه خود در تولید انرژی سلولی وتنطیم انتقال امواج عصبی، تشکیل لخته خون و انتقال اکسیژن نقش دارند. مس سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با عفونت‌ها و همچنین ترمیم بافت‌های آسیب دیده بدن تحریک می‌کند. مس در مهارکردن رادیکال‌های آزاد اکسیژن که قادرند صدمات جدی به سلول‌ها بزنند، کمک می‌کند، بنابراین دارای خاصیت آنتی اکسیدانی است. مس نیز مانند سایر ریزمغذی‌ها در بدن ساخته نمی‌شود و باید از طریق رژیم غذایی تامین شود.
بهترین منابع غذایی مس شامل غذاهای دریایی، جگر، غلات کامل، مغزها، حبوبات، سیب زمینی، نخود، گوشت قرمز، قارچ، نارگیل، پاپایا و سیب است. چای، برنج و مرغ هم مقدار کمی ‌مس دارند اما چون در مقادیر زیاد مصرف می‌شوند، مقدار قابل توجهی مس به بدن می‌رسانند. میزان مس موجود در محصولات غذایی بستگی به میزان مس خاک دارد و بنابراین در مناطق مختلف میزان مس مواد غذایی متفاوت است. افرادی که از سوءجذب مزمن رنج می‌برند، حتی اگر غذاهای حاوی مس زیاد مصرف کنند قادر به جذب مقدارکافی مس نیستند. این افراد باید زیر نظر پزشک از مکمل استفاده کنند. غذاهای حاوی فیبر نیز جذب مس را کاهش می‌دهند. مصرف زیاد ویتامین C، روی و آهن نیز می‌تواند جذب مس را کاهش داده وموجب کمبود مس بشوند.
در صورتی که بدن با کمبود مس مواجه شود، ابتدا از ذخایر کبدی خود استفاده می‌کند و پس از اتمام ذخایر بدن، کمبود مس ایجاد می‌شود که در صورت ادامه می‌تواند حتی به مرگ منجر بشود.
به تازگی توجه سازمان جهانی بهداشت به مس معطوف شده است چون شواهد کمبود حاشیه‌ای مس گزارش شده است. حتی کمبود حاشیه‌ای مس سلامت انسان را به‌خطر می‌اندازد و با عوارضی مانند کاهش مقاومت نسبت به عفونت، مشکلات باروری، ضعف عمومی‌وخستگی واختلال عملکرد مغزی همراه است. مقدارمورد نیاز روزانه مس از 5/1 تا 3 میلی‌گرم اعلام شده است. زنان باردار وشیرده به مقدار بیشتری مس نیاز دارند. مس در دوران جنینی برای رشد وتکامل جنین لازم است. شیرخواران در سال اول زندگی مس مورد نیاز وسایر ریزمغذی‌ها را از شیر مادر به‌دست می‌آورند. مقدار مس در شیرگاو کمتر است وقابلیت جذب کمتری نیز دارد.
منبع:http://www.salamat.com
/ج