آن یکی شیر است اندر بادیه
و آن یکی شیر است...
یکی از معضلات جامعه ما اعتقادات غلطی است که منجر به عوارض جبران ناپذیر کوتاه و بلند مدت می شود. یکی از این اعتقادات این است که اکثریت مردم شیرهای «UHT» که دارای قابلیت نگه داری طولانی مدت هستند را با «شیر دارای مواد نگه دارنده» اشتباه می گیرند.
شیر UHT یا Ultra Heat Treatment شیری است که در دمای خیلی زیاد (حداقل 135درجه سانتی گراد) در مدت بسیار کوتاه، حرارت دیده و سپس در بسته بندیهای خاص استاندارد، نگه داری می شود. این شیر که تمام میکروبهای مضر آن از بین رفته به علت بسته بندی خاص آن می تواند بدون نیاز به یخچال به مدت طولانی ( که با توجه به تاریخ انقضاء درج شده روی بسته بندی متفاوت است) نگه داری شود. لازم به ذکر است که با باز شدن بسته بندی این شیرها، فقط برای مدت چند روز و آن هم درون یخچال قابل نگهداری می باشند. این خرابشدن شیر پس از چند روز در یخچال و نیز عدم قابلیت حفظ شیر در دمای اتاق پس از باز شدن بسته بندی نشان می دهد که شیر فاقد مواد نگه دارنده است (شیر دارای مواد نگه دارنده را می توان در درمای اتاق بدون بسته بندی نگه داری نمود). این باور نادرست در خانواده
منجر به این می شود که گاهی فرزند خانواده برای صرف صبحانه بجای شیر بسته بندی از آب میوه های مصنوعی و یا حتی از نوشابه استفاده نماید!
نسل شیر را منقرض نکنید!
یکی دیگر از باورهای نادرست در مورد ضد عفونی کردن شیر می باشد. شیر در دمای 72 درجه سانتی گراد به مدت 15 ثانیه و در دمای 100 درجه به مدت 1% ثانیه پاستوریزه و عاری از میکروبهای بیماریزا برای انسان می باشد و این درحالی است که ما شیر غیر پاستوریزه را
گاهی 20 تا 30دقیقه می جوشانیم و این باعث تخریب و غیر فعال شدن اکثر پروتئینها، آنزیمها و ویتامینهای شیر خواهد شد. پس برای ضد عفونی کردن شیر اگر فقط یک بار در حال هم زدن به نقطه جوشی برسانید کافی است زیرا که در این زمان شیر حدود 100 درجه حرارت و مدتهاست که 72 درجه را گذرانیده است. بهتر است که مواد چسبیده به دیواره ی ظرف شیر را نیز برداشته و استفاده نمایید.
ویتامین B2 شیر به سرعت در برابر نور از بین می رود پس توصیه می شود که شیر در ظرف شفاف نگه داری نشود.
شیر و کم خونی (داستان آهن و کلسیم همزمان)
مصرف همزمان آهن و کلسیم باعث می شود
تا گیرنده های مشترکی که باید این دو ماده مهم را
جذب کنند نتوانند همه ی مقدار دریافت شده این دو ماده را انتقال دهند پس جذب هر دوی آنها مختل می شود. بنابراین بهتر است که مواد غذائی شامل این دو عنصر با فاصله مصرف شوند. البته در یک رژیم متعادل که همه ی مواد غذائی را شامل می شود شاید این اتفاق کمتر بیفتد و اعتقاد به این است که اگر کسی به عنوان مثال کباب را با ماست مصرف می کند، اول کباب را میل کرده و پس از اتمام آن ماست را مصرف کند و به قول معروف لقمه اش را در ماست نزند یا در حین مصرف گوشت، دوغ مصرف نکند و نوشیدن آن را به بعد از خوردن آن موکول نماید.
از ماست که بر ماست!
شاید قبلاً به شما گفته شده بود که در شرایط بیماری و مصرف آنتی بیوتیک نباید ماست مصرف کرد ولی مصرف داروهای آنتی بیوتیک باعث از بین رفتن فلور میکروبی مفید روده می شود و چون ماست باعث افزایش تعداد باکتریهای مفید و مانع از رشد باکتریهای مضر می شود، توصیه می شود فردی که تحت درمان با آنتی بیوتیک است دو بار در روز ماست تازه بخورد. خوردن ماست تازه باید از اولین روز آنتی بیوتیک شروع و تا 10 روز پس از قطع آن نیز ادامه یابد.
اگر اضافه وزن دارید مراقب لبنیات باشید
این درست است که لبنیات کم چرب افزایش سوخت ساز را در برنامه های غذائی کاهش وزن بخوبی انجام می دهند ولی نکته مهم این است که زیاده روی در مصرف این گروه مواد غذائی عوارض جبران ناپذیری خواهد داشت. اول این که وقتی به کاهش وزن فکر می کنیم صرف نظر از خواص مواد غذائی اول کالریها را باید مدنظر داشته باشیم. یک لیوان شیر صفر درصد چربی بین 100 - 80 کالری و یک عدد خرما حدود 20 کالری انرژی آزاد می کند. پس یک لیوان شیر حتی اگر چربی هم نداشته باشد به علت پروتئین و قند و سایر مواد به اندازه 4-5 خرما چاق می کند. اگر شیر
چرب هم باشد که کالری آن حدود 140-120 کالری خواهد بود(همین در مورد یک لیوان دوغ یا 3/4 لیوان
ماست صادق است) از طرف دیگر میزان کلسترول و چربیهای اشباع که برای سلامت انسان مضر هستند در لبنیات زیاد است %چربی شیر از نوع اشباع است چربی بد) و یک لیوان شیر (240 میلی لیتر) گاه 3%چربی حدوداً 30 میلی گرم کلسترول دارد. پس شیر را حتی الامکان کم چرب استفاده کنید (بنابراین افرادی که کلسترول بالا، دیابت، بیماری قلبی، بیماریهای عروق مغز دارند مراقبت شدید از نظر چربی لبنیات را لازم دارند.) در خاتمه لازم به ذکر است که اگر به فکر کاهش
وزن هستیم، مصرف بی رویه لبنیات می تواند مختل کننده برنامه شما باشد هر چند مصرف به اندازه و با حداقل چربی آن علاوه بر افزایش سوخت و ساز در
برنامه کاهش وزن منجر به پیشگیری از پوکی استخوان نیز می شود.
پس همیشه دستورالعمل انجمن قلب و اطفال امریکا مبنی بر اینکه چربی لبنیات فقط تا 2 سالگی برای انسان مفید است. و پس از آن (کودکان بالاتر از 2 سال) باید لبنیات کم چرب و یا حتی بدون چربی استفاده نمایند را مد نظر داشته باشیم.
منبع:نشریه پیام پزشک، شماره 47.