بسیاری از خانم ها هنگام مراجعه به مطب های پوست و مو، از ریزش موها و کم پشت شدن آن ها شاکی هستند. فرم مژه ها، میزان پرپشتی و طول آن ها موضوعی است که به طور ژنتیکی تعیین می شود، ولی اگر شما قبلاً مژه یی پرپشت یا بلند داشته اید و حالا دچار ریزش مژه شده اید، در این صورت علل متعددی می تواند عامل این موضوع باشد که به ترتیب اهمیت توسط متخصص پوست باید بررسی و درمان شود. ریزش موهای مژه می تواند ناشی از انواع التهاب موضعی و عفونت ها، بیماری های خود ایمنی، بعضی از تومورهای لبه ی پلک، بیماری های داخلی و غدد، وضعیت روحی و روانی و میزان استرس های وارده به فرد و نیز عوارض مصرف بعضی از داروها باشد. با توجه به دوره ی زمانی و شکل بالینی ریزش مژه ها و نیز شدت ریزش و وضعیت سلامت هر فرد، ممکن است یکی از عوامل فوق عامل ریزش باشند.
التهاب لبه پلک ها
در التهاب لبه ی پلک ها که «بلفاریت» نامیده می شود به دلیل تورم و ادم حاصله از این حالت، مژه ها راحت تر از معمول کنده شده و ریزش آن ها تسریع می شود. باید توجه کنید که در این حالت ریزش کامل یک یا چند قسمت از مژه ها به دست بیمار بیایند.
التهاب لبه ی پلک ها می تواند ناشی از عفونت، درماتیت سبوره، آلرژی یا ضربه و دستکاری محل باشد. عفونت های ناشی از «استافیلوکوک» در لبه ی پلک لازم است سریعاً کنترل و درمان شود، در غیر این صورت اگر التهاب طولانی یا تکرار شود، احتمال ریزش مژه ها به دلیل ادم حاصله وجود دارد.
* در «درماتیت سبوره» نیز در واقع یک نوع عفونت انگلی در لبه ی پلک ها حادث می شود و التهاب مشابهی را به صورت تورم و پوسته ریزی ایجاد می کند. در این حالت نیز اگر شدید باشد و کنترل نشود، احتمال ریزش مژه وجود خواهد داشت.
* بعضی اوقات در حالت های عفونت شدید باکتریایی (مانند تب مخملک) نیز ریزش و کم پشتی مژه ها مشاهده می شود که البته بعد از رفع بیماری، قابل برگشت است. گرچه عفونت های ناشایع تری از قبیل سل پوستی یا جذام نیز باعث ریزش خاصی در ابرو و مژه ها می شوند که در بیماران معدودی قابل بررسی است و جزو علل شایع بیماری محسوب نمی شوند.
* عفونت های ویروسی شدید که باعث تب و ضعف عمومی بدن می شوند، می توانند با ریزش موقت موها از جمله مژه ها همراه شوند که این حالت نیز بعداً قابل برگشت است.
* بعضی اوقات التهابات لبه ی پلک ها ناشی از بیماری موضعی یا داخلی نیست و صرفاً به علت ضربه و آسیب از جمله مالش شدید پلک ها (در نتیجه خارش مزمن ناحیه) و نیز حساسیت به وسایل آرایشی مختلف از جمله سایه چشم، خط چشم و به وژه ریمل است. ریمل و خط چشم هایی که ضدآب هستند و شستن آن ها به آسانی صورت نمی گیرد، می توانند باعث حساسیت تماسی یا آلرژیک شده و التهاب لبه ی پلک ها را به همراه داشته باشند یا احیاناً موقع شست و شو باعث مالش شدید مژه ها و پلک ها شوند که در هر دو صورت، بیمار با ریزش مژه ها مواجه خواهد شد.
ریزش موی سکه ای
یکی دیگر از علل شایع ریزش مژه ها، ریزش موی سکه یی (آره آتا) است. در این حالت تمام یا قسمتی از مژه ها به طور ناگهانی خالی می شود و می تواند در ناحیه ی ابرو، کف سر و... نیز رخ دهد. این حالت یک بیماری ایمنی محسوب می شود و با توجه به شدت بیماری، درمان های خاصی را می طلبد.
این مشکل قابل حل است
حالات فوق چنانچه به آسیب و اسکار دایمی لبه ی پلک ها منجر نشده باشند، قابل درمان هستند و پس از رفع علت و عامل اصلی بیماری، مژه ها به تدریج حالت و طول طبیعی خود را باز خواهند یافت.
علل دیگر
بیماری های داخلی و هورمونی از جمله کم کاری و پرکاری تیرویید، کم کاری هیپوفیز و کم کاری غده ی پاراتیرویید نیز در تعداد معدودی از بیماران قابل بررسی است.
مصرف طولانی مدت بعضی داروها از جمله داروهای ضد کلسترول، ریزش مژه ها به دنبال مصرف کوکائین نیز گزارش شده است.
مسومیت دارویی مانند بیسموت، آرسنیک و مصرف زیاد ویتامین A در بیمارانی خاص.
* رژیم های لاغری بسیار کم کالری یا سوء تغذیه.
* انواع کم خونی (آنمی) به ویژه کم خونی فقر آهن و کم خونی داسی شکل
* بیماری های مزمنی مانند آکنه، روزاسه و پسوریازیس در بیمارانی که علایم دیگر بیماری را داشته باشند.
* رادیوتراپی برای تومورهای چشم
* آسیب های حرارتی (چه گرما و چه سرما) در ناحیه پلک ها و حاشیه پلک ها؛ مثل انواع سوختگی و نیز فریز کردن پلک ها.
* تتو لبه و پشت پلک ها با ایجاد عفونت، التهاب مزمن یا آلرژی به مواد مورد استفاده.
* در این زمینه وضعیت روحی و روانی فرد نیز بسیار مهم و میزان استرس های وارده به فرد و نیز نحوه مقابله او با استرس های محیطی قابل بررسی است. بعضی از بیماران به ویژه نوجوانان به دنبال حالات روحی مانند تنش، افسردگی، ترس، اضطراب و بی قراری دچار حالتی به نام «تریکوتیلومانیا» می شوند. در این حالت خود فرد قسمتی از موهای سر، ابرو یا مژه را می کند و باعث از بین رفتن آن ها می شود. بعضی از بیماران از این کار خود اطلاع نداشته یا آن را انکار می کنند، اما معاینه ی دقیق توسط پزشک و مشاهده نوع و شکل ریزش، تشخیص را مسجل خواهد کرد. البته انواعی از حالت فوق به صورت عادتی و بدون اضطراب و بی قراری نیز مشاهده شده است.
* تزریقات مکرر سم بوتاکس A برای بیماری فلج یک طرفه صورت.
مطالعه این فهرست طولانی نباید باعث نگرانی شما شود. توجه کنید که بسیاری از بیماری ها یا حالتی که در بالا به آن ها اشاره کردیم ممکن است شایع نباشند و صرفاً در بعضی بیماران و با توجه به حالات زمینه یی بیمار قابل بررسی باشند. در واقع بسیاری از مواردی که خانم ها با شکایت ریزش مژه مراجعه می کنند، وضعیت های موقت مانند مالش شدید، مصرف لوازم آرایشی، آلرژی های مختلف و... مطرح است که با درمان هایی ساده و موقت قابل رفع هستند.
منبع: 7 روز زندگی شماره 120 