8 توصیه کوچک برای غلبه بر بی‌اشتهایی کودک
حتما تا به حال برایتان اتفاق افتاده که خواسته‌اید به فرزند خودتان غذا بدهید اما او از این کار سر باز زده و در مقابل اصرار شما سرش را بعد از خوردن هر لقمه غذا بر‌گردانده و دهانش را بسته یا همان یکی دو قاشق غذایی را هم که خورده، استفراغ کرده است.
هیچ می‌دانستید این اختلال، یکی از شایع‌ترین اختلال‌های رفتاری در کودکان است؟ از بی‌اشتهایی کودکان حرف می‌زنم. دانستن نکات هشت‌گانه زیر درباره بی‌اشتهایی کودکان به شما کمک می‌کند به نحو موثرتری با آن برخورد کنید.
1.بی‌اشتهایی در کودکان دلایل بسیاری دارد؛ از جمله روش‌های نادرست مادر در تغذیه کودکش که باعث لجبازی کودک و خودداری او از خوردن می‌شود و با کاهش رشد کودک نسبت به گذشته همراه خواهد شد. بی‌اشتهایی کودکان علل جسمی و روحی دارد. چنانچه شرایط روحی و روانی کودک و نحوه تغذیه از بدو تولد مناسب باشد، معمولا نباید شاهد بی‌اشتهایی کودک باشیم.
2.بی‌اشتهایی که از بدو تولد ظاهر می‌شود اگردر اثر بیماری جسمی نباشد علایمی از لجبازی یا عکس‌العمل شیرخوار است. چون رابطه کودک با محیط اطراف با نحوه غذا خوردن او مشخص می‌شود یعنی کودک هر اعتراض یا مشکلی دارد با طرز خوردن خود (پرخوری، نخوردن غذا یا خوردن غذاهای کم‌ارزش) نشان می‌دهد. مثلا بی‌اشتهایی که از 5 ماهگی شروع می‌شود گاهی به این دلیل است که کودک می‌خواهد با عکس‌العمل خود هشدار دهد با رفتار زورگویانه مادر در همه زمینه‌ها به خصوص اجبار پدر و مادر در غذا خوردن و رفتار اضطراب‌گونه مادر، مشاجره والدین، جدایی و تولد خواهر و برادر کوچک‌تر مخالف است. لازم است بدانید کودک به همه این شرایط حق اعتراض دارد.
3.پدر و مادر نباید با تهدید، تنبیه و حتی تشویق به کودکان غذا بدهند. این امر اثرات بدی در تغذیه کودک دارد و اوضاع را بدتر می‌کند. شرایط را باید به گونه‌ای فراهم کنید تا کودک هنگامی که گرسنه می‌شود خودش به طرف غذا بیاید. در اکثر موارد غذا نخوردن کودکان دوره‌ای گذراست. از والدین تقاضا می‌شود آرامش خود را در این‌گونه موارد حفظ کنند.
4.بسیاری از مادران برای غذا دادن کودکشان از روش‌های نادرستی مانند التماس کردن، پرت کردن حواس کودک، تصاویر تلویزیون، دویدن دنبال کودک، با سرنگ غذا دادن، تهدید، با فشار دهان کودک را باز کردن و تجویز شربت اشتهاآور استفاده میکنند که هیچ‌کدام موثر نیست.
5.رعایت نکردن نظم در غذا خوردن، پر کردن بیش از حد ظرف غذا، رعایت نکردن تنوع و نرم کردن بیش از حد غذا در بی‌اشتهایی کودک موثر است. موقع غذا خوردن کودک با دیگران صحبت نکنید. غذا را در میز یا سفره جای مناسب قرار دهید و پیشنهاد کنید غذا بخورد. موقع تغذیه کودک تلویزیون را خاموش و وسایل بازی او را جمع کنید. برای غذا خوردن زمان معینی تعیین کنید. باقیمانده غذای کودک را بدون اینکه در مورد آن با او بحث کنید، از سر سفره بردارید.
6.تغذیه کودک همزمان با افراد خانواده و استفاده از ظروف غذایی مخصوص کودکان در تشویق او به غذا خوردن موثر است. کودک به دقت از عادت غذایی خانواده تقلید می‌کند. چنانچه والدین طعم غذایی را دوست ندارند نباید در حضور کودک مطرح کنند. کودک را با هم‌سن‌و‌سال خودش مقایسه نکنید زیرا رشد و میزان اشتها در کودکان مختلف متفاوت است. موقع غذا خوردن کنار کودک بنشینید و در مورد غذا با او صحبت کنید و از او بپرسید چه غذاهایی برای شام یا روز بعد دوست دارد.
7.کودک را در انتخاب غذا آزاد بگذارید تا با میل غذایش را بخورد و چنانچه مقداری از غذا را در اطراف پخش کرد، او را سرزنش نکنید. با شادی میل به غذا خوردن را در کودک ایجاد کنید.
8.بر تبلیغات صداوسیما که یکی از مهم‌ترین مشوق‌های تغذیه کودکان است توجه کنید. به عنوان نمونه مادر به کودک یاد می‌دهد پفک، چیپس و نوشابه گازدار بد است در حالی که صداوسیما آن را تبلیغ می‌کند. همین موضوع اهمیت تعامل بین سازمان‌های مختلف را در تغذیه نشان می‌دهد.
همچنین توصیه به خانواده در عدم مصرف غذاهای فست‌فود آماده رستورانی که پرکالری هستند و ارزش غذایی کمتری دارند، اهمیت دارد. اطلاع‌رسانی و آموزش درباره نحوه تغذیه سالم در کشور ما کم است. به همین دلیل سازمان‌های مختلف به ویژه متخصصان کودکان، سازمان صداوسیما و وزارت بهداشت باید توجه بیشتری در مورد نحوه تغذیه شیرخواران و نوجوانان داشته باشند.
وزن کودک‌تان طبیعی است؟
دکتر غلامرضا خاتمی /فوق‌تخصص گوارش اطفال و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌هایی که والدین هنگام برخورد با بی‌اشتهایی کودکان خود دارند، وزن نگرفتن طبیعی آنهاست.
آیا وزن گرفتن طبیعی کودکان تعریف مشخصی دارد؟ بله، به‌طور معمول نوزادانی که به دنیا می‌آیند حدود 5/3 کیلوگرم وزن دارند. بعد از گذشت یک سال، وزن این کودکان به 10 کیلوگرم می‌رسد. یعنی کودکان در سال اول، 5/6 کیلوگرم افزایش وزن دارند. در سال دوم از 10 کیلوگرم به 5/12 کیلوگرم می‌رسند. یعنی در سال دوم 5/2 کیلوگرم به وزنشان اضافه می‌شود. این نکته را باید یادآور شوم که رشد کودک در سال اول با سال دوم خیلی فرق می‌کند. به این شکل که وزن‌گیری کودک در سال دوم، ماهی 250 گرم است؛ یعنی یک کودک 15 ماهه باید وزنی حدود 10 کیلو و 750 گرم داشته باشد. اگر والدین این نکته را بدانند دیگر جایی برای نگرانی به دلیل کم‌وزن گرفتن کودکشان ندارند زیرا در سال دوم همه وزنی که کودک اضافه می‌کند 5/2 کیلوگرم است. در سه، چهار ماه اول پس از تولد وزن‌گیری کودک سریع‌تر و از 700 ،800 گرم تا حتی 1000 گرم متغیر است اما در 6 ماهه دوم این وزن‌گیری کم شده و به ماهی 300 تا 400 گرم می‌رسد. اینجا است که بعضی از مادران اشتباه میکنند و می‌گویند: «وقتی بچه بود وزنش بیشتر افزایش پیدا می‌کرد حالا چرا اینقدر کم شده است.» در حالی که این یک روند طبیعی است و جای نگرانی ندارد. البته دو دسته از کودکان هستند که با این وزن‌گیری طبیعی وزن نمی‌گیرند. دسته اول نوزادانی هستند که با وزن بالاتر از 5/3 کیلو به دنیا می‌آیند. این کودکان افزایش وزن بیشتری در طی رشدشان دارند. دسته دوم هم نوزادانی با وزن پایین هستند که وزن‌گیری آنها متناسب با جثه‌شان است و نباید انتظار داشت وزنشان مانند کودکان با وزن طبیعی افزایش پیدا کند.
منبع:www.salamat.com
/ن
