بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام على سیّدنا و نبیّنا ابى‌القاسم المصطفی محمّد و على آله الطّیّبین الطّاهرین المعصومین سیّما بقیّة الله فى الارضین. اللهمّ صلّ على ولیّک علىّ بن موسى الرّضا المرتضى الامام التّقىّ النّقى و علی آبائه و اولاده المعصومین المطهّرین.
توحید پایه و اساس دین
جلسه‌ی بسیار مهمّی است و روزهای مهم و تعیین‌کننده‌ای است. تصادف و تقارن این مراسم و این جلسه با ولادت باسعادت حضرت علیّ‌بن‌موسی‌الرّضا (علیه آلاف التّحیّة و السّلام) برای دلهای مشتاق ملّت ایران و جمع حاضر مایه‌ی تفأّل و تبرّک است. امیدواریم همچنانکه آن بزرگوار در همین کشور خود ما و در شهرهای نزدیک به طوس، [یعنی] در نیشابور، آن حدیث معروف سلسلةالذّهب را بیان فرمود و کلمه‌ی توحید را پایه و اساس دین معرّفی فرمود - کَلِمَةُ لا اِلهَ اِلَّا اللهِ حِصنی وَ مَن دَخَلَ حِصنی اَمِنَ مِن عَذابی[1] - ما هم بتوانیم کلمه‌ی توحید را و حقیقت توحید را در زندگی خود، چه زندگی شخصی، چه زندگی اجتماعی، و چه در پایه‌های حکومت جمهوری اسلامی، ان‌شاءالله استقرار ببخشیم.
اهمیت مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری
اهمّیّت این جلسه از دو نظر است. یکی اینکه آغاز یک دوره‌ی مدیریّت جدید کشور است و این امیدواری وجود دارد که ان‌شاءالله مسئولانی که همراه با رئیس‌جمهور محترم و منتخب وارد میدان عمل خواهند شد، با ابتکارات جدید، با توانمندی‌های بیش از گذشته، ملّت را خرسند کنند، خوشحال کنند و همین خواسته‌ها و مطالبی را که رئیس‌جمهور محترم در بیانات مشروح خودشان بیان کردند، برآورده کنند.
جهت دوّم این است که این جلسه نماد مردم‌سالاری است. این دوازدهمین جلسه‌ی ازاین‌قبیل - از اوّل انقلاب تا امروز - است؛ یعنی ملّت ایران دوازده مرتبه از آغاز انقلاب، در انتخاب مدیران طراز اوّل کشور نقش‌آفرینی کرده‌اند؛ این خیلی مسئله‌ی مهمّی است. انتخابات مردم و گزینش‌های مردمی، دَه مجلس شورای اسلامی هم به وجود آورده است؛ پنج شورای شهر و روستا را تشکیل داده است؛ پنج مجلس خبرگان را به وجود آورده؛ اینها همه از برکت انقلاب است. نسل جدید ما فراموش نکند، ما دوره‌ی قبل از انقلاب را با همه‌ی وجودمان لمس کردیم؛ دیکتاتوری را، در حاشیه بودن مردم را، بی‌اعتنائی به مردم در امر حکومت را با همه‌ی وجودمان دیده‌ایم؛ جوانهای ما ندیده‌اند. مردم، قبل از پیروزی انقلاب هیچ نقشی در مدیریّت کشور و تعیین مدیران نداشته‌اند؛ رؤسا، سلاطین، پادشاهان و اطرافیانشان، می‌آمدند، میرفتند، [امّا] مردم فقط تماشاچی بودند؛ هیچ نقشی نداشتند. انقلاب اسلامی آمد و مردم را از حاشیه به متن آورد؛ مردم شدند صاحب اختیار. از اوّل انقلاب، این دوازدهمین باری است که نتیجه‌ی گزینش مردم برای مدیریّت قوّه‌ی مجریّه مشخّص میشود؛ لذا [این] مجلس، جلسه‌ی مهمّی است.
یادی از امام راحل (ره)
یاد کنیم از امام بزرگوارمان که برکات عزم راسخ ،ایمان عمیق، بصیرت بی‌پایان آن بزرگوار، و شجاعت بی‌نظیر آن مرد بزرگ، این دستاوردها را به ملّت ایران داد. ما مسئولین و بقیّه‌ی مردم، بیشتر باید افتخار کنیم که در دورانی قرار گرفته‌ایم که خدای متعال مرد بزرگی را در میان این کشور برگزید که توانست این اقیانوس را به تلاطم دربیاورد. این قضیّه، کارِ کوچکی نیست، مسئله‌ی کوچکی نیست؛ توانست بکلّی جهت حرکت کشور را و ملّت ایران را تغییر بدهد. سالها، [بلکه] قرنها، حکومت سلطنتی، حکومت وراثتی [وجود داشت]؛ و در این اواخر حکومت پهلوی که علاوه‌ی بر ننگ سلطنت، ننگ مضاعفی هم وجود داشت و آن دخالت بیگانه بود؛ رضاخان را انگلیس‌ها در کشور سرِ کار آوردند و انگلیس‌ها هم بردند و پسرش محمّدرضا را به‌جای او گذاشتند؛ بعد هم در کودتای بیست‌وهشتم مرداد سال 32 ، آمریکایی‌ها همه‌کاره بودند، پادشاه برای ما تعیین کردند، نخست‌وزیر تعیین میکردند، مسئولین کشور را آنها معیّن میکردند؛ وضع کشور ما این بود؛ این دستگاه را امام بزرگوار تغییر داد؛ او بود که وارد این میدان شد؛ عزم راسخ او، ایمان عمیق او، شجاعت بی‌نظیر او، توکّل او به خدا، اعتماد او به مردم بود که توانست این اوضاع را به وجود بیاورد.
کارهای بزرگ ملت و دولت در طول چهار دهه از عمر انقلاب
خب در این دورانِ قریب به چهل سال، یک سلسله‌ی به‌هم پیوسته‌ی مسئولانی هم هستند که اینها هرکدام در نوبت خود و به سهم خود تلاشی کرده‌اند، زحمتی کشیده‌اند، ابتکاری به خرج داده‌اند، کاری کرده‌اند؛ ایفای نقش کرده‌اند. امروز محصول کارِ مجموعه‌ی دست‌اندرکاران نظام جمهوری اسلامی در طول قریب چهل سال، در اختیار مسئولانی است که از امروز - با رسمیّت [یافتن] - ان‌شاءالله مشغول کار میشوند. کسانی که مسئولیّت پیدا میکنند - همکاران رئیس‌جمهور محترم - باید بر این سرمایه‌ی ملّی بیفزایند و آن را تحویل نسل بعد، تحویل مدیران بعدی بدهند که روزبهروز این حرکت ان‌شاءالله گسترده‌تر و شعاع آن وسیع‌تر بشود.
در این چهار دهه ملّت و دولت کارهای بزرگی انجام داده‌اند. زیربناهای علمی و اجرائی و عملی و فکری فراوانی در کشور در این مدّت به وجود آمده است که اینها مطلقاً قبل از انقلاب وجود نداشت؛ قبل از نظام جمهوری اسلامی این زیربناهای عظیم وجود نداشت. این زیربناها، سکّوهای پرش این ملّت به‌سوی آینده هستند. تجربه‌ها و توانایی‌های متراکمی از کارکرد این چهار دهه در اختیار مسئولانِ امروز قرار گرفته است. نسلهای جدیدی با تفکّر انقلابی و سرشار از انگیزه تربیت شده‌اند و امروز آماده‌اند. ما اوّل انقلاب این مقدار شخصیّت آماده‌ی مدیریّت نداشتیم؛ امروز بحمدالله جوانانی که آماده هستند برای‌اینکه نقش‌آفرینی کنند در بخشهای مختلف اداره‌ی کشور، فراوانند؛ اینها را انقلاب تربیت کرده. تلاش این مجموعه‌ی مردان فعّال و دولتمردان مؤثّر در طول این چهار دهه، توانسته است این فراورده‌ی عظیم را در اختیار ملّت بگذارد.
آنچه ما عرض میکنیم این است که مسئولان کشور در طول این دهه توانسته‌اند بحمدالله با دنیا همکاری کنند. علی‌رغم اینکه همواره دشمنان خواسته‌اند ملّت ایران را منزوی کنند، [امّا] ملّت ایران منزوی نشده، با دنیا همکاری کرده، و درعین‌حال با نظام سلطه و استکبار مقابله‌ی جدّی کرده است؛ در برابر ترفندها توانسته‌اند ایستادگی کنند. و دشمن البتّه همچنان مشغول است.
مراقب حضور دشمن و ترفندهای دشمن باشید
یکی از نکاتی که بنده اصرار دارم تکرار کنم و نگذارم از ذهن کسی بیرون برود، حضور دشمن و ترفندهای دشمن است. امیرالمؤمنین (علیه السّلام) فرمود: مَن نامَ لَم یُنَم عَنه، اَخَا الحَربِ اَرِق؛[2] اگر شما در سنگر خوابتان برد، در سنگرِ مقابل شما - که دشمن شما است - ممکن است چشمی بیدار باشد، علیه شما فعّالیّت کند؛ نباید خوابتان ببرد، مراقبت را نباید فراموش کنید؛ در همه‌ی امور. مسئولان مخاطبان اوّل این سخنند. دشمن مشغول دشمنی است، کارهای گوناگونی انجام میدهد؛ منتها به فضل الهی، به توفیق پروردگار، ملّت ایران و مسئولان کشور آبدیده شده‌اند.
ما را تحریم کردند؛ تحریم البتّه مشکلاتی را برای کشور به وجود می‌آورد، در این تردیدی نیست، لکن تحریمها موجب شد که ما چشممان بر روی امکانات خودمان باز شد. خیلی از ظرفیّتها را دارا بودیم، [امّا] نمیدانستیم، از آنها غافل بودیم. وقتی تحریم شدیم، به خود آمدیم؛ نگاه کردیم، ظرفیّتهای موجود داخلی را پیدا کردیم و از آنها استفاده کردیم. امروز علی‌رغم میل دشمن و خواست دشمن، ما قوی هستیم؛ ازلحاظ سیاسی قوی هستیم، ازلحاظ نظامی قوی هستیم، ازلحاظ امنیّتی قوی هستیم. امروز جمهوری اسلامی بمراتب قوی‌تر و مقتدرتر از سالهای اوّل است، با وجود این‌همه تحریم، با وجود این‌همه دشمنی؛ معنایش این است که ما از ترفندی که دشمن علیه ما به کار بُرد، به نفع کشور و به نفع خودمان استفاده کردیم. دشمنی‌های صریح دشمن، ما را مقاوم‌تر کرد. نه‌فقط دشمنی‌های صریح؛ بعضی‌ها بصراحت دشمنی میکنند - مثل آنهایی که امروز سر کارند در آمریکا و بعضی جاهای دیگر - [امّا] دشمنی‌های بعضی‌ها به‌صورت دست چدنی در دستکش مخملین است، که ما قبلاً عرض کردیم؛ آن هم دشمنی است. در مقابل این دشمنی‌ها، ما به فضل پروردگار، به توفیق و هدایت الهی، مقاوم‌تر شدیم؛ اعتماد‌به‌نفس‌مان افزایش پیدا کرد. ما امروز بمراتب از سالهای اوّل قوی‌تریم. راه‌های مقابله‌ی با دشمن را هم بلدیم. امروز به توفیق الهی، ملّت ایران راه‌های مقابله‌ی با ترفندهای دشمن را یاد گرفت؛ مسئولین بلدند، میدانند چه‌جور باید برخورد کنند با دشمن، که برخورد میکنند؛ امکانات هم بیشتر داریم، از دشمن و ترفندهای دشمن هم هیچ هراسی نداریم.
ما کمبودهای فراوانی داریم، این را از نظر دور نمیداریم و انکار نمیکنیم، لکن انکار هم نکنیم که ظرفیّتهای بسیاری هم در اختیار ما است؛ ما میتوانیم از این ظرفیّتهای بهره‌برداری‌نشده و استفاده‌نشده، استفاده کنیم به توفیق پروردگار. شما مسئولان کشور - بخصوص آن مجموعه‌ای که ان‌شاءالله بزودی تشکیل خواهد شد در حول‌وحوش ریاست محترم جمهوری، و هیئت دولت و قوّه‌ی مجریّه را تشکیل خواهند داد - سکّان‌دار چنین نظام پرظرفیّتی هستید؛ این را بدانید. نظام جمهوری اسلامی و کشور عزیز ما یک نظام پرظرفیّت و پرامکان و پراستعداد است؛ این استعدادها را باید دانه‌دانه شناخت و از آنها بهره‌برداری کرد. شما با تکیه‌ی بر هویّت انقلابی - این نکته‌ی بسیار مهمّی است - با کار جهادی، با حمایت مردمی، با انبوه سرمایه‌های مادّی و معنوی که امروز در اختیار شما است، میتوانید کشور را پیش ببرید و من سه جهت‌گیری عمده را توصیه میکنم:
پرداختن به مشکلات مردم
جهت‌گیریِ اوّل، پرداختن به مشکلات مردم - امروز در درجه‌ی اوّل، مشکلات اقتصادی و معیشتی - است؛ این کارِ اوّلی است که از این سه کارِ هم‌زمان باید انجام بگیرد؛ این اوّلینش است: پرداختن به مسائل داخلی، پرداختن به مشکلات مردم، مسئله‌ی معیشت و اقتصاد؛ که این را باید ان‌شاءالله به یک نقطه‌ی قابل قبولی، در طول این چهارسال برسانید.
تعامل گسترده‌ی با دنیا
جهت‌گیری دوّم، تعامل گسترده‌ی با دنیا است؛ این توصیه‌ی همیشگی ما است که این درست نقطه‌ی مقابل آن چیزی است که دشمنان ما و سلطه‌گران عالم دنبالش هستند. ما میتوانیم با دنیا ارتباطات وسیع و گسترده‌ای داشته باشیم، هم به ملّتها و دولتهای دیگر کمک کنیم، هم از کمک آنها بهره‌مند بشویم؛ حیات اجتماعی بشریّت این‌جور پیش میرود: همکاری، همدلی، همراهی، تعامل با دنیا؛ اقلیم ما، جغرافیای ما، امکانات فراوان ما، این را برای ما آسان میکند.
در برابر هر سلطه‌طلبی، با صلابت و قدرت ظاهر بشوید
و جهت‌گیری سوّم؛ در برابر هر سلطه‌طلبی، با صلابت و قدرت ظاهر بشوید؛ آن سلطه‌طلب هر که میخواهد باشد؛ امروز از همه متجاوزتر و وقیح‌تر، رژیم ایالات متّحده‌ی آمریکا است؛ در مقابل اینها با صلابت ظاهر بشوید، با قدرت ظاهر بشوید؛ با پشتوانه‌ی اقتدار ملّی و کمک این مردم میتوانید از ترفندهای آنها جلوگیری کنید و آن را دفع کنید. چهار دهه، تجربه‌ی فعّالیّت بین‌المللی به ما نشان میدهد که هزینه‌ی تسلیم در برابر قدرتهای زورگو بمراتب بیشتر از هزینه‌ی ایستادگی در مقابل آنها است؛ تسلیم شدن در مقابل زورگویی‌های قدرتهای زورگو، ملّتها و کشورها را بیچاره میکند؛ راه‌های پیشرفت آنها را به معنای واقعی کلمه مسدود میکند؛ آنها را از ارزشهای انسانی دور میکند؛ هزینه‌های سنگینی دارد. ما به توفیق الهی و به حول‌وقوّه‌ی الهی، با استکبار و با نظام سلطه از سر تسلیم وارد نشدیم، تسلیم نشدیم، با آنها بر سر خواسته‌های آنها سازش نکردیم، و امروز از دیروز تواناتر و قدرتمندتریم؛ امکاناتمان امروز از دیروز خیلی بیشتر است. ایستاده‌ایم در مقابل آنها، تسلیم آنها هم نشده‌ایم؛ این یک تجربه‌ی بسیار مهمّی است. البتّه در این راه شهدائی داشته‌ایم، فداکارانی داشته‌ایم؛ شخصیّت‌های ارزشمند و برجسته‌ای را از دست داده‌ایم لکن نظام جمهوری اسلامی پیشرفت کرده است، حرکت کرده است، شعارهای خود را برجسته‌تر کرده است.
توصیه ای به رئیس جمهور منتخب
چند توصیه میکنم به رئیس جمهور محترم و برادران و خواهرانی که در بخشهای مختلف با ایشان همکاری خواهند داشت که این توصیه‌ها را در نظر داشته باشند.
این مسئولیّت را، این توانایی را، امانت بدانید
این مسئولیّت را، این توانایی را، امانت بدانید؛ همچنانکه امیرالمؤمنین فرمود: این در گردن تو یک امانتی است؛ وَ اِنَّما هِیَ فی عُنُقِکَ اَمانَة؛[3] این مسئولیّت، امانت الهی است در اختیار من و شما؛ امانت‌داری باید کرد؛ حفظ امانت باید کرد. این آیه‌ی شریفه‌ی «اِنَّ اللهَ یَأمُرُکُم اَن تُؤَدُّوا الاَمانتِ اِلى اَهلِها»[4] فقط [درباره‌ی] این امانتهای مادّیِ محسوس نیست؛ این امانت مهمّ معنوی - که این مسئولیّت است - مصداق برتر آنها است.
اولویّتها را بایستی رعایت کرد
توصیه‌ی بعدی این است که وقتمان کم است، کارمان بسیار است، اولویّتها را بایستی رعایت کرد؛ هم در هزینه‌کردها، هم در برنامه‌ریزی‌ها و در همه‌ی کارها، نگاه کنید و اولویّتها را در نظر بگیرید. بله، امروز اولویّت همین نکته‌ای است که رئیس‌جمهور محترم بیان کردند؛ مسئله‌ی عدالت، مسئله‌ی ریشه‌کن کردن فقر و ریشه‌کن کردن فساد، اولویّتهای درجه‌ی اوّل ما است؛ اینها را مقدّم بداریم. کارهایی [هم] هست که در درجه‌ی بعد قرار دارد.
با برنامه حرکت کنید
توصیه‌ی بعدی این است که با برنامه حرکت کنید. برنامه‌ی ششم [توسعه] برنامه‌ی جامعی است؛ امسال هم سال شروع برنامه است. البتّه ما تأخیر داریم؛ سال شروع برنامه سال گذشته بود. برنامه‌ی ششم، برنامه‌ی مهمّی است؛ با برنامه، با دقّت کامل و پیش‌بینی همه‌ی امکانات، حرکت انجام بگیرد؛ به برنامه باید اهمّیّت داد.
اتّحاد ملّت را مهم بشماریم
توصیه‌ی بعدی بنده این است که اتّحاد ملّت را مهم بشماریم. ما هرچه داریم، از وحدت ملّت، از اتّحاد ملّت در بین خودشان و از اتّحاد ملّت با مسئولین و مجریان امور کشور داریم؛ این اتّحاد را حفظ کنید. التهاب‌آفرینی نشود؛ دودستگی‌های مضر ایجاد نشود. مردم سلایق مختلف و نظرات مختلفی دارند؛ بسیار خوب، با سلایق و نظرات مختلف، بگذاریم مردم در کنار هم زندگی آرامی داشته باشند. سلیقه‌ی گوناگون و اختلافِ‌نظر لزوماً به‌معنای گریبان‌گیری و درگیری نیست؛ میتوانند در کنار هم زندگی خوبی داشته باشند، سلایق مختلفی هم داشته باشند. التهاب‌آفرینی نباید انجام بگیرد. از نظرات مخالف آشفته نشوید؛ مخالفین اگر نظری دارند، انتقادی اگر دارند، بگذارید انتقاد کنند، نظرات مخالف را بدهند؛ آشفته نباید شد؛ بالاخره کارهای سنگینی است. نقص هم در کارهای ما کم نیست، ممکن است کسانی انتقاد کنند به ما؛ انتقاد را بپذیریم - به‌معنای تحمّل کردن - تحمّل کنیم.
به میان مردم بروید، با مردم بی‌واسطه مرتبط بشوید، از مردم بشنوید؛ این از کارهای بسیار مهم است. گزارشهایی که به ما میرسد، هرچند آن گزارشها صادقانه باشد، امّا خیلی تفاوت میکند با آنچه انسان در مواجهه‌ی با مردم و رفتن در میان مردم مشاهده میکند و میبیند.
قدر نیروهای انقلابی و پُرانگیزه را هم بدانید
قدر نیروهای انقلابی و پُرانگیزه را هم بدانید؛ من به همه‌ی مسئولین سفارش میکنم. نیروهای مؤمن، پُرانگیزه و انقلابی، کسانی هستند که در مشکلات، کشور را حفظ میکنند، دفاع میکنند، سینه سپر میکنند؛ قدر اینها را بدانیم.
دشمن همه‌ی توان خودش را به کار برده برای اینکه شما را نابود کند
در تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی، به یاد داشته باشید که دشمن همه‌ی توان خودش را به کار برده برای اینکه شما را نابود کند. بعضی از مسئولینِ دولتهایی که با ما مواجهند و مقابلند، این را صریحاً امروز میگویند؛ صریح میگویند در صدد نابودی نظام جمهوری اسلامی هستند؛ این را به یاد داشته باشید؛ بعضی‌ها هم این را پنهان میکنند، نمیگویند، امّا واقعیّت این است که [این قصد] هست. «تعامل بین‌المللی» نباید ما را از این نکته که دشمنانی هستند که به نابودی ما کمر بسته‌اند، غافل کند. از هر بهانه‌ای هم استفاده میکنند. شما موشک ماهواره‌بر به فضا پرتاب میکنید، ناگهان می‌بینید که در دنیا جنجال درست کرده‌اند. یک کار علمی، یک کار فنّی، یک کاری که برای یک کشور لازم و بسیار عادی و معمولی است، وقتی شما انجام میدهید، می‌بینید جنجال راه می‌اندازند؛ اینها نشانه‌های این است که بایستی بیشتر مراقب باشید.
پاسخ این برخوردها هم کار قوی و جهادی و حساب‌شده است؛ پاسخ به این دشمنی‌ها قوی‌تر شدن است. مراد من از قوی‌تر شدن، فقط در زمینه‌ی نظامی و امنیّتی نیست، البتّه در آنجاها باید قوی شد، امّا در زمینه‌ی اقتصادی باید قوی بشوید، در زمینه‌ی فرهنگی باید قوی بشوید، در زمینه‌ی حفظ هویّت اسلامی و انقلابی باید روزبهروز قوی‌تر و عمیق‌تر بشوید؛ این پاسخِ دشمنی‌های دشمن است.
به خداوند توکّل کن
آخرین عرض من: به خداوند توکّل کنید، وعده‌ی نصرت الهی را باور کنید؛ اِن تَنصُرُوا اللهَ یَنصُرکُم وَ یُثَبِّت اَقدامَکُم.[5] در آیه‌ی دیگر، وَ لَیَنصُرَنَّ اللهُ مَن یَنصُرُه؛[6] [آن‌هم] با تأکید! شما در راه اقامه‌ی دین، احیاء دین، ایجاد حاکمیّتِ دینِ خدا هستید، این نصرت الهی است، پس مطمئن باشید که خدای متعال شما را نصرت خواهد کرد. در مقابل دین‌ستیزی‌ها و قانون‌شکنی‌ها آرام ننشینید، بی‌تفاوت نمانید و بدانید ان‌شاءالله آینده متعلّق به شما است.
پروردگارا! به محمّد و آل محمّد تو را سوگند میدهیم، ما را در راه کسب رضای خودت موفّق بدار. پروردگارا! این دولت جدید - دولت دوازدهم - و مجموعه‌ی خدمتگزاران کشور را در راه انجام وظایف مهمّی که بر عهده دارند، موفّق بفرما. پروردگارا! روزهای ما، عمر ما، ساعات ما، سالهای زندگیِ ما را برای ما مایه‌ی غنیمت قرار بده؛ مایه‌ی حسرت قرار مده. پروردگارا! ارواح طیّبه‌ی شهیدان ما، روح مطهّر امام بزرگوار را با اولیائت محشور بفرما. والسّلام‌علیکم‌ورحمةالله‌وبرکاته
پی نوشت ها
[1] امالی صدوق، ص 235 (با اندکی تفاوت
[2] نهج‌البلاغه، نامه‌ی 62 (با اندکی تفاوت)؛ «هر که خود به خواب رود، دشمنش به خواب نرفته است؛ مرد سلحشور، همواره بیدار و هوشیار است
[3] نهج‌البلاغه، نامه‌ی 5 (با اندکی تفاوت
[4] سوره‌ی نساء، بخشی از آیه‌ی 58؛ «خدا به شما فرمان مىدهد که سپرده‌ها را به صاحبان آنها رد کنید
[5] سوره‌ی محمّد، بخشی از آیه‌ی 7؛ «... اگر خدا را یارى کنید، یاری‌تان میکند و گامهایتان را استوار می‌دارد
[6] سوره‌ی حج، بخشی از آیه‌ی 40؛ «... و قطعاً خدا به کسى که [دین] او را یارى میکند، یارى میدهد
