فواید منحصر به فرد چربی شیر مادر

چربی مهمترین منبع تولید و ذخیره انرژی در بدن است، به طوری که هر یک گرم چربی حدود 9 کالری انرژی تولید می کند، در حالی که هر گرم قند یا پروتئین حدود چهار کالری انرژی تولید می کند. شیر مادر در ساعات مختلف از ترکیب متغیری برخوردار است. در ساعت شش صبح کمترین میزان چربی و حدود دو بعد از ظهر بیشترین مقدار چربی را دارد. درهر نوبت که شیرخوار شروع به مکیدن شیر مادر می کند، ابتدا غلظت چربی شیر بسیار کم است و در پایان شیر خوردن، میزان چربی بسیار زیاد می شود. بیشترین نوع چربی شیر مادر را یک نوع چربی به نام تری گلیسیرید تشکیل می دهد که بعدها در بدن نوزاد طی مراحلی به اسیدهای چرب آزاد و گلیسرول تبدیل می شود، البته مقداری از این تبدیل انرژی در شیر مادر صورت می گیرد به طوری که بلافاصله بعد از شیر خوردن مقدار قابل توجهی انرژی آماده در اختیار شیرخوار قرار می گیرد.
میزان و نوع چربی مصرف شده توسط مادر بر روی میزان چربی شیر مادر اثر می گذارد و علاوه بر اینکه تغذیه مطلوب مادر شیرده بر حجم شیر مؤثر است بر میزان و نوع چربی نیز تأثیر بسزایی دارد. بنابراین، توصیه و تأکید می شود که کلیه مادران در دوران بارداری و شیر دهی به وضع و کیفیت تغذیه خود کاملاً دقت نمایند تا بتوانند فرزندان سالم و قوی تری داشته باشند. کلسترول نیز یک نوع چربی است که در شیر مادر نسبت به شیر خشک بیشتر یافت می شود و سیستم گوارشی نوزاد را برای هضم و متابولیسم کلسترول در آینده آماده تر می کند و به لحاظ کسب همین آمادگی است که شیر مادرخواران نسبت به شیر خشک خواران کمتر دچار عوارض قلبی و عروقی ناشی از افزایش کلسترول می شوند، تغییر رژیم غذایی مادر تأثیری بر میزان کلسترول شیر مادر نمی گذارد.
اسید لینولئیک و اسید آراشیدونیک دو نوع اسید چرب ضروری هستند. میزان اسید لینولئیک شیر مادر حدود هشت برابر شیر گاو است و وجود آن برای رشد و تکامل مغز بسیار مهم است، کمبود اسید آراشیدونیک می تواند موجب التهاب مختلف پوستی، عقب ماندگی رشد جسمی و کاهش تعداد پلاکت های خون شود، بعلاوه کودک را نسبت به عفونت های مختلف مستعد می کند. اهمیت چربی شیر مادر در مورد نوزادان نارس بسیار قابل توجه است چون نوزادان نارس باید ضمن اینکه روند طبیعی رشد خود را طی می کنند تأخیر رشد خود را نسبت به همسالانشان نیز جبران نمایند بنابراین، به میزان انرژی بیشتری نیاز دارند، و مهمترین منبع تولید این انرژی چربی شیر مادر است.
حکمت بی نظیر خالق هستی به گونه ای اعجاب انگیز نیاز نوزادان نارس را تأمین کرده است. چربی شیر مادرانی که نوزاد نارس به دنیا آورده اند نسبت به چربی شیر مادران دیگر 30% افزایش دارد، همچنین پروتئین این گونه مادران نیز 20% بیشتر است.
پروستاگلاندینها موادی هستند که درهیچ شیر خشکی یافت نمی شوند، ولی در شیر مادر وجود دارند و از مخاطهای گوارشی و سایر مخاطهای نوزاد در برابر سموم میکروبها محافظت می کنند.
منبع: KRAUSES,FOOD NUTRITION & DIET THERAPY.
منبع: نشریه پیام پزشک، ویژه هفته جهانی شیر مادر. .