وقتی که یکی از والدین می میرند
یک پلیس وظیفه شناس توسط گروهی آدم ربا کشته شد. او چهار فرزند داشت. یک مادر که صاحب سه فرزند بود، به قتل رسید؛ یک پدر در اثر حمله قلبی جان سپرد؛ یک هواپیما سقوط کرد؛ یک اتومبیل تصادف کرد، یک بیماری ... و در نتیجه مرگ یک پدر یا مادر جوان. مرگ امری تغییر ناپذیر در زندگی همه ماست، ولی ما اغلب نمی خواهیم از این جزء لاینفک زندگی حرفی بزنیم. وقتی همسری تنها می شود و کودکی پدر یا مادرش را برای همیشه از دست می دهد، غم، اندوه و تنهایی زیادی را باید تحمل کند. البته این گونه احساسات در چنین شرایطی کاملاً طبیعی است، ولی نباید فراموش کرد کسانی که در این موقعیت ها قرار می گیرند، بیش از هر چیز نیاز به همدردی و آغوش باز اطرافیان شان دارند. همه ما وقتی که می شنویم پدر یا مادر جوانی از این دنیا رخت بر می بندد و همسر و فرزندان خود را تنها می گذارد، در اعماق قلب و روح مان احساس ناراحتی و غم می کنیم. با تمام وجود می خواهیم کاری کنیم، ولی نمی دانیم باید چه کار کنیم. گاهی اوقات سکوت می کنیم و حرفی نمی زنیم؛ مبادا حرف اشتباهی بر زبان آوریم. شاهد غم و اندوه دیگران می شویم و احساس درماندگی می کنیم؛ چرا که نمی توانیم بر قلب های شکسته مرهمی باشیم. مرگ یکی از والدین تا مدت ها سایر افراد خانواده را متاثر می کند. گاهی اوقات تحمل این شرایط بسیارسخت و دردناک است و نیاز به حمایت نزدیکان دارد. برای آنکه بتوانید از بار غم و اندوه نزدیکان تان کم کرده و به آنها کمک کنید تا اوضاع زودتر به حالت عادی بازگردد، لازم است به برخی نکات توجه داشته باشید:
آنها واقعاً به چه چیزی نیاز دارند؟
شما باید درک کنید که در این شرایط خانواده یا فرد داغدیده به چه چیزی نیاز دارد. شاید لازم باشد مدتی تنها گریه کند و یا با کسی راجع به غم و اندوهش حرف بزند. در این گونه مواقع آرام و صبور باشید، به حرف هایش خوب گوش کنید و بگذارید هر طور می خواهد با شما حرف بزند. شاید یک داستان یا خاطره را چندین مرتبه تعریف کند. او با این کار کمی تخلیه می شود و بعد احساس راحت تری خواهد داشت. شما می توانید شنونده خوبی باشید و از این راه به او کمک کنید.
کمک بچه ها بسیار مؤثر است
وقتی کسی در سوگ همسر خود می نشیند، بیشترین چیزی که او را آرام می کند، بودن در کنار فرزندانش است. مراقبت از بچه ها و رسیدگی به امور مربوط به آنها، می تواند فکر او را مشغول کند و کمتر فرصت غصه خوردن و زانوی غم بغل گرفتن برایش پیش آید. حتی اگر فرد داغدیده با توان و انرژی بسیار کمی این کار را انجام دهد، باز هم تأثیر التیام بخش آن را نمی توان نادیده گرفت.
برایش غذا درست کنید
شما به عنوان کسی که شاهد غم و اندوه یکی از نزدیکان خود هستید، می توانید با یک کار بسیار ساده و کوچک به او کمک کنید. افراد داغدار معمولاً اشتهایی برای غذا خوردن ندارند و همین مساله منجر به تحلیل انرژی و بی حالی و افسردگی بیشتر آنها می شود. برای کمک می توانید غذای مورد علاقه او را تهیه کنید و کنار بشقاب غذا یک پیغام برایش بگذارید؛ مثل:« تقدیم به تو با تمام وجود» این کار او را به خوردن لااقل مقدار کمی از آن غذا ترغیب خواهد کرد.
چه باید بگوییم؟
بهتر است به جای جملاتی مثل « می دانم چه احساسی داری؟» از جملاتی نظیر « خیلی خیلی متاسفم» یا « نمی توانم تصور کنم که چه غمی داری» استفاده کنید. باور کنید هیچ کس نمی تواند به طور کامل غم و اندوه دیگران را درک کند؛ حتی اگر خودش هم قبلاً همان تجربه تلخ را داشته باشد.
صبور باشید
انتظار نداشته باشید که با گفتن یک جمله مثل « باید با این غم کنار بیایی» فرد سریع تحت تاثیر قرار بگیرد و با همدردی شما بلافاصله غم هایش را فراموش کند. هر کسی به شیوه خودش غمگین می شود. گاهی اوقات ماه ها طول می کشد تا فرد داغدیده کم کم بر ناراحتی هایش فائق آید. باید صبور باشید و به توجه و همدردی خود ادامه دهید.
یک خاطره خوب بنویسید
برخی نوشته های شخصی می تواند شما را در این کار کمک کند. یکی از خاطرات خوب و شادی را که از شخص مرحوم شده به یاد دارید، روی یک تکه کاغذ بنویسید و آن را به فرد مصیبت دیده بدهید. با خواندن آن خاطره خوشایند، غم و اندوهش کاهش می یابد و قلبش گرم می شود.
به توجه خود ادامه دهید
در روزهای نخستین مرگ عزیزان، افراد خانواده معمولاً در شوک بزرگی هستند. مراقبت و توجه خود را به چند ساعت یا چند روز محدود نکنید. انتظار نداشته باشید در همان روزهای نخست فرد بتواند غم هایش را فراموش کند. این کار نیاز به زمان دارد. به او فرصت دهید و او را تنها رها نکنید؛ بلکه به توجه خود ادامه دهید.
کمک کردن به شیوه های مختلف
به افراد مصیبت دیده می توان با مشاوره، کتاب خواندن، تماشای فیلم و تقویت ایمان و عقیده نیز کمک کرد. به او یک کتاب خوب بدهید و یا مجله ای را که تصاویر زیبا و دیدنی دارد تهیه کنید تا با تماشای تصاویر مدتی مشغول شود. کمک کردن می تواند به شیوه های مختلفی باشد. به تناسب شرایط و موقعیت یک راه را انتخاب کنید.
در روزهای تعطیل بیشتر به آنها توجه کنید
روزهای تعطیلی خاص، زمانی است که بیشتر به یاد آنهایی که دوستشان داریم، می افتیم. حتماً شما نیز با این حرف موافقید. در چنین روزهایی، خاطرات تعطیلات گذشته در ذهن فرد تداعی می شود. گاهی اوقات می ترسیم از اینکه مبادا با کوچک ترین حرفی، فرد عزادار به یاد کسی که از دست داده بیفتد، در حالی که این گونه مواقع بهتر است به جای فرار از حرف زدن به او بگویید که :« من اینجا هستم تا حرف های تو را بشنوم»، « امروز حالت چطور است؟» در روزهای تعطیل سیل عظیمی از خاطرات گذشته به ذهن فرد داغدار حمله ور می شود؛ پس در چنین روزهایی توجه خود را بیشتر کنید.
غم و اندوه کودکان
بیشتر اوقات کودکان و خصوصاً نوجوانان، فکر می کنند نباید به احساسات خود توجه کنند و باید تمام تلاش شان برای کمک و همدردی با پدر یا مادرشان باشد. معمولاً آنها فکر می کنند باید خیلی قوی باشند و به هر نحو که شده با غم و اندوه خود کنار بیایند. دخترم وقتی که پدرش را از دست داد، دو سال بیشتر نداشت. او می خندید و شاد و سرحال زندگی می کرد و بزرگ می شد. در مدرسه بسیار شاگرد خوبی بود تا اینکه در دوره دبیرستان یکی از همکلاسی هایش را از دست داد و تازه با مفهوم مرگ آشنا شد. با مرگ دوستش غم و از دست دادن پدر برایش تازه شد. کودکان وقتی پدر یا مادر خود را از دست می دهند، با چند سال تأخیر، غم و اندوه خود را آشکار می کنند. شما باید به او بفهمانید که هستید و از او مراقبت می کنید. بهترین کار این است که به فرد مصیبت دیده فرصت حرف زدن و گریستن بدهید. گاهی اوقات او را در آغوش بگیرد. با کودکان بیشتر مهربانی کنید. آنها را تشویق کنید از احساسات شان با شما حرف بزنند. گریه به هیچ کس آسیب نمی رساند و بعد از هر بارانی، خورشید دوباره طلوع می کند.
منبع: دنیای سلامت( شماره 61)
ae
