به گزارش خبرنگار مهر، دومین همایش ملی کتاب و نشر صبح امروز با حضور سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموعه باغ کتاب تهران آغاز به کار کرد.
در ابتدای این همایش مجید صحاف رئیس این همایش در سخنانی با اشاره به اینکه نگاه به ظرفیت درونی و بومی نشر در کنار احترام قائل شدن برای دیدگاه های علمی در زمینه تحول نشر و کتاب از اهداف این همایش به شمار می رود، گفت: نگاه ما این است که باید ظرفیت های تازه ای را در حوزه نشر با توجه به بارور کردن یک قلمرو علمی متمرکز شکل داد تا بتوانیم آینده پرچالش صنعت نشر در ایران را مدیریت کنیم. به همین خاطر بر این باوریم که باید بدنه دانشگاهی کشور را به بدنه سنتی نشر پیوند داد تا خلاءهای موجود در این زمینه را رفع کرد.
در ادامه داریوش مطلبی دبیر علمی این همایش نیز با اشاره به برگزاری نخستین دوره آن در سال 1394 گفت: همایش دوم با محوریت نقش بازاریابی، تبلیغات و اطلاع رسانی در نشر و جایگاه آموزش و پرورش در کتابخوانی شکل گرفت. ما در مدت زمان بندی اعلام شده 70 چکیده مقاله دریافت کردیم که پس از داوری 55 چکیده پذیرفته شد و پس از دریافت اصل مقالات قرار بر این شد تا تمامی اصل مقالات دریافت شده مورد داوری قرار بگیرد.
به گفته مطلبی، مقالات ارائه شده در این همایش جدای تایید یا رد شدن به کمک هیات علمی بارها مورد اصلاح و ویرایش قرار گرفته و به همین خاطر برخی از آنها تا چهار نوبت بازبینی شده است.
دبیر علمی این همایش همچنین گفت: در همایش دوم 11 مقاله برای ارائه شفاهی، 5 مقاله برای ارائه به شکل پوستر پذیرفته شده و این مقالات در 3 پنل تخصصی با موضوع مدرسه و مطالعه، بازاریابی نشر و ترویج خواندن ارائه می شود.
در ادامه این مراسم، سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی با اشاره به اینکه مسئله بازاریابی از موضوعات مرکزی و محوری نشر به شمار می رود، گفت: دانشمندان حوزه تبلیغات مانند کاتنر بر این باورند که بازاریابی سه دوره تاریخی را پشت سر گذرانده است. دوره نخست که تا دهه 70 رایج بوده و در آن برای کالای تولیدشده بازاریابی می شده است، دوره دوم که تا دهه 90 رایج بوده و بر اساس آن کالا پس از بازاریابی تولید می شده است و در دوره سوم بازاریابی از پیش از تولید شروع و تا پس از تولید نیز ادامه دارد.
صالحی ادامه داد: متاسفانه در حوزه نشر، ما از نظر بازاریابی در دوران پیش از رسیدن به دوره نخست بازاریابی هستیم یعنی حتی به بازاریابی برای کتاب های تولید شده هم نرسیده ایم. به عبارت دیگر تولیدکننده ما به انتشار آثار اهتمام دارد، اما برای پس از تولید آنها برنامه ای ندارد. در حالی که محصولات فرهنگی از حیث بازاریابی بسیار آسیب پذیرتر از سایر محصولات هستند تا جایی که اگر در ارائه نخست شکست بخورند، به راحتی نمی شود با ترمیم آنها را سرپا کرد. اگر کتابی در چند ماه اول انتشار نفروخت یا فیلمی در اکران نخست نفروشد، بعید است که بتوان برای آینده اش کاری کرد.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: کالاهای فرهنگی مانند کتاب به نیاز فرهنگی پاسخ می دهند که بالتبع در زمره نیازهای اولیه ما نیست. به همین خاطر برای آنها باید اهتمام بیشتری داشت. امروزه که بازاریابی مبدل به دانشی ترکیبی، میان‌رشته‌ای و بسیط شده است باید در حوزه بازاریابی کالاهای فرهنگی نیز از روش های ترکیبی بهره برد که هم پیچیدگی زیادی دارد و هم سخت است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بازاریابی سنتی در نشر ایران در 150 سال گذشته موضوعی مبتنی بر مهارت فردی و تعمیم نیافته بوده است، گفت: ناشران موفق سنتی ما برای فروش آثارشان چند ویژگی داشته اند نخست اینکه آگاه به محصول خود بودند، یعنی کتابخوان و کتاب شناس به شمار می رفتند. از سوی دیگر، آنها ویژگی یک کاسب موفق به معنای کلی را دارا بودند یعنی توانسته بودند با اعتمادسازی که کلید کار تجارت سنتی است راه خود را به پیش ببرند. مسئله بعدی توجه آنها به بازاریابی به شکل شفاهی و دهان به دهان بوده است که هنوز هم کارایی دارد و مسئله بعدی تبدیل شدن محل کار آنها به یک پاتوق فرهنگی بوده است.
صالحی افزود: با این همه در بازاریابی مدرن مشتری شناسی مبدل به یک علم شده است و ناشر هم به تبع آن مشتری بالقوه و بالفعل خود را دارد و البته ما در درک این زمینه ضعف زیادی داریم یعنی مخاطبمان را نمی شناسیم و از او تقسیم بندی نداریم و در کنار آن از رسانه های جدید نیز برای بازاریابی غافلیم.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین گفت: برای رهایی نشر کشور از بحران باید از زاویه حلقه مصرف به آن نگاه کرد و اتفاق اصلی در این زمینه باید بیفتد، سه ضلع اصلی بازاریابی بر این مبنا نخست دولت است که باید در زمینه تغییر مسیر یارانه ها و نیز فعالیت پژوهشی گام بردارد. ضلع بعدی دانشگاه ها هستند که باید به بازاریابی مصرف فرهنگی تعلق خاطر نشان دهند و ضلع بعدی هم جامعه نشر هستند که باید حلقه های اتصال آنها را شناخت و بهم نزدیک کرد.
وی همچنین افزود: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال حاضر پژوهشی در زمینه سرانه مصرف فرهنگی در تهران انجام داده و پژوهشی ملی در همین زمینه در سطح کشور توسط پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات خود نیز در دست اجرا دارد.
به گفته صالحی، مقدمات اصلاح مسیر یارانه های نشر و تغییر جهت آن از پرداخت مستقیم به غیرمستقیم نیز صورت گرفته که مصوبات مربوط به آن در انتظار هیات وزیران و مجلس شورای اسلامی است.
