آیا شما بیش از حد دچار استرس هستید؟

یکی از روش های عمده کنترل استرس آن است که بی درنگ منبع این احساس ناگوار را شناخته و قبل از تکوین و پیدایش، آن را در نطفه خفه کنید. برای ارزیابی و بررسی احتمال بروز انواع استرس، شما را به رعایت سه نکته زیر توصیه می کنم:

1-شناخت علائم استرس خویش
 

هر کس واکنش خاصی نسبت به استرس نشان می دهد. برای مثال برخی افراد در قبال استرس مضطرب و هراسان شده و دست و پای خود را گم می کنند و شماری دیگر پایشان را به زمین کشیده و از اتخاذ هر گونه تصمیمی عاجزند. استرس در شما در هر دو حالت، از میزان کارآیی تان می کاهد. چگونگی واکنش شما نسبت به استرس حائز اهمیت فراوان است. هر چه بهتر از علائم ویژه خود سر در آورید، بهتر می توانید با این بحران به مقابله بپردازید.
با یادآوری و توجه به موقعیتها و اوقات تنش زای گذشته، می توانید تا حدود زیادی این علائم را شناخته و آنگاه گوش به زنگ باشید تا با مشاهده هر یک از آنها، کانون استرس زا را قبل از هر گونه فرصت برای نشو و نما نابود کنید. برای اینکه واکنشهای خود را در قبال استرس بشناسید، به پرسشهای زیر پاسخ دهید:
1-تحت تاثیر استرس چه احساسی دارید؟
2-علائم این احساس چیست؟
3-چه افکاری از ذهنتان می گذرد؟
4-به چه کارهایی دست می زنید؟
5-چگونه این احساس بر دیگران تاثیر می گذارد؟
6-چگونه واکنشهای آنان بر شما تاثیر می گذارد؟
برای اینکه شما را در شناخت کانونهای استرس زای زندگیتان یاری کنیم، علائم و نشانه های متداول استرس را در جدول صفحه بعد گردآورده ایم. این فهرست را نخوانید و هر یک از علائمی را که با اوضاع و صفات شما همخوانی دارد علامت بزنید. چنانچه علائم دیگری را در رابطه با خود می شناسید بر این فهرست بیفزایید. به علائم و مشخصات اختصاصی استرس در خود توجه کنید و این نکته را مد نظر داشته باشید که این علائم در وجود هر فردی، به یک حال باقی نمی ماند و دچار کمی نوسان است. این فهرست به چهار بخش تقسیم می شود. اگر در هر یک از این چهار بخش چیزی را علامت نزدید، شاید ضرورت داشته باشید که دیگر بار این جدول را مرور و بررسی کنید.

2-سنگینی فشار را بسنجید.
 

به هنگام رویارویی با استرس، به دقت به آن بنگرید و در صورت امکان احساس خود را بنویسید. استرس احساسی فزاینده است، از این رو چیزهای کوچک (کارهای پر زحمت خانه) و چیزهای بزرگ (شغل شما، منافع مالی شما) به یک اندازه اهمیت دارد. هوشیار باشید که مانند بسیاری از مردم این فشارها را دست کم نگیرید. منشاء بروز استرس در افراد مختلف یکسان نیست. این کوله بارهای سنگین، روح و جسم را به میدان کارزار درونی درآورده و با تحلیل انرژی و ضعف قوای حیاتی انسان را از پا در می آورد. حقیر شمردن این فشارها موجب می شود که استرس درونی به استرس بیرونی بپیوندد و فشار بیشتری را بر شما تحمیل کند.

3-درباره تحولات اخیر زندگی تان بیندیشید.
 

هر تغییر و تحولی در زندگی حتی تحولات مثبت منجر به استرس می شود. گاه استرس کاملاً نقاب از چهره برمی دارد و آشکار می شود. برای مثال استرس از دست دادن شغل، به صورت ابتلا به برخی بیماریها مانند درد مفاصل یا علائمی دیگر آشکار می شود. حال آنکه در بعضی مواقع مانند ازدواج و ارتقاء رتبه، استرس غالباً مکتوم و پنهان در وجود فرد باقی مانده و کمتر ظاهر می شود. حتی تغییراتی چون بازنشستگی و رفتن فرزندان از منزل به سبب ازدواج و یا ادامه تحصیل، گرچه از فشار زندگی می کاهد، اما تا هنگام خو کردن به وضعیت تازه، ممکن است به استرس منجر شود. به هر حال هر گونه تغییر، تا وقتی که بدان خو نکرده اید، نیروی شما را تحلیل می برد. برای مثال نقل مکان و استقرار در مکانی تازه، تغییر استرس زایی است که اغلب دست کم گرفته می شود.

علائم احتمالی استرس
 

*مشکلات روحی
 

-زود رنجی-بد خلقی-دلهره و اضطراب-ترس-نگرانی درباره تندرستی و چیزهای دیگر-احساس بدبختی و بیچارگی -خشم و غضب-کمبود عزت نفس-افکار-فراموشکاری، ارتکاب اشتباه-عدم حضور ذهن-تردید و دودلی- گیج و مبهوت -تعلل در کارها-عدم توانایی در پیش بینی امور-نگرانی و به فکر فرو رفتن به جای حل و فصل مسائل

*سخت گیری رفتار
 

-عاجزتر از همیشه در کنترل وقت-عاجزتر از همیشه در سازماندهی و ایجاد نظم-با شتاب به این سو و آن سو دویدن-دشوار یافتن تفویض اختیار-طولانی تر کردن ساعتهای کار-آوردن کار به خانه، کار در روزهای تعطیل-احتراز از برخورد با مسائل یا انجام کارهایی که از آن بیزارید-غفلت از تفریح و سرگرمی-عدم تماس با دوستان-دیگران را مقصر شمردن-دق دلی خود را سر دیگران در آوردن-داشتن این احساس که هیچ وقتی برای خوشی و شعف وجود ندارد-پناه بردن به دارو، آرام بخش ها و قرص های خواب آور

*مشکلات جسمانی
 

-در به خصوص سر-درد و دل درد-سفتی عضلات-کشیدگی عضلات گردن و شانه ها-ابتلای مداوم به بیماریهای کوچک و پیش پا افتاده-بی خوابی و بدخوابی-کم اشتهایی و پراشتهایی-زخم معده-عود کردن بیماریهای مربوط به استرس مانند تنگی نفس و برخی از بیماریهای پوستی
منبع:نشریه راه موفقیت، شماره 17.