گاهی بیمارداران در وضعیتی قرار می گیرند که ما آن را «همه توانی» می نامیم. آن ها در این وضعیت تصور می کنند با تکیه بر دانش محدود خود، و با مطالعه ی چند کتاب و مقاله، جست وجو در اینترنت، و با دیدن چند برنامه ی تلویزیونی می توانند بیماری را تشخیص بدهند و خودشان به مقابله با آن بپردازند. در حال حاضر با زیاد شدن رسانه های گروهی، وسایل ارتباط جمعی مثل اینترنت، روزنامه ها، مجلات و گسترش نشر در زمینه ی علوم پزشکی، این افراد فکر می کنند با به دست آوردن اطلاعات و دانش جزئی، می توانند بر مشکل تسلط پیدا کنند. این واکنشِ دفاعی به راهی برای انکار اضطراب و ترس شان تبدیل می شود و خیال می کنند که با این مقدار شناخت، می توانند به تنهایی از پسِ همه ی مشکلات بربیایند!
درمان و کمک کردن به کسی که به بیماری درمان ناپذیری دچار شده، یا بیماری اش مزمن است، از عهده ی یک نفر خارج است. کسی هم انتظار ندارد یک نفر بتواند همه ی کارها را انجام بدهد، حتی اگر فردی حرفه ای یا پزشک حاذقی باشد.
بیمار نیاز دارد در لحظه های تنهایی و پراضطراب، با کسی حرف بزند، درد دل کند، نظرش را بپرسد و حتی گاهی به او تکیه و احساس وابستگی کند. بیماردار نباید از این حد پا بیرون بگذارد و در همه ی امور، خود را توانا ببیند و در آن ها دخالت کند که «فلان دارو خوب است، فلان دکتر بد است، باید این کار را کرد، باید آن کار را نکرد و...» سرانجامِ این گونه رفتارها و دخالت ها، گرفتار شدن در همان تله ی «همه توانی» است.
همه ی انسان ها می خواهند به شکلی با مرگ مقابله کنند، این مقابله که نوعی واکنشِ دفاعی ناخودآگاه است، به ترس از مرگ برمی گردد و به این که آدم ها می دانند در برابر مرگ ناتوانند و کاری از دست شان بر نمی آید؛ اما سرانجام باید روزی این مسأله را بپذیرند.
بیماردار باید بکوشد تا در دام هیچ کدام از تله ها نیفتد؛ زیرا اگر بیمار -حتی به طور نسبی- بهبود پیدا کند، این تله ها تأثیرات منفی زیادی به جا می گذارند. از زمانی که بیماری معلوم و اعلام می شود، هم روی بیمار تأثیرات جسمی و روانی می گذارد، هم روی عزیزان او. اگر فراید درمان بیمار به خوبی پیش برود و او -چه در کوتاه مدت و چه در درازمدت- بهبود پیدا کند حتی اگر عوارض پس از بیماری خیلی آزاردهنده نباشد، تأثیر روانی خطاهایی که در طول مدت درمان مرتکب شده اند، همچنان ادامه خواهد داشت. این اثرات نامطلوب -آگاهانه یا ناآگاهانه - کار خودشان را می کنند و آثارشان تا مدت ها روی اطرافیان سنگینی خواهد کرد.
منبع مقاله :
رفعتیان، عبدالحسین؛ (1386)، همراهی نزدیکان در طول بیماری (چگونگی برخورد با بیماری های سخت درمان)، تهران: نشر قطره، چاپ دوم 