همشهری شش و هفت - افسون حضرتی: خیلی قاطع میگوید: «ما فاصلهای با آسیا نداریم.» صلابتی که در گفتهاش نشان میدهد عزم خود را برای درو کردن مدالهای این رشته جزم کرده است. حالا فرقی ندارد، قهرمانی جهان در آلمان باشد، بازیهای آسیایی جاکارتا یا آوردگاه بزرگ ورزشی المپیک 2020 توکیو. «مجتبی عابدینی» پدیده شمشیربازی کشور را میتوان در زمره ورزشکارانی قرار داد که بدون حاشیه پلههای ترقی را پشت سر گذاشتند. عابدینی یکی از چهرههای شاخص کاروان ورزشی ایران در ریو بود که میتوانست به مدال نیز برسد اما ناداوری که همه شاهد آن بودند، او را از رسیدن به این اتفاق مهم محروم کرد. پیش از عزیمت به مسابقات جهانی آلمان با عابدینی گفتوگویی کردیم؛ درست روزی که 20 سال از شروع شمشیرزنی وی میگذشت.
چند سال است که شمشیربازی میکنید؟حدود 19، 20 سال است که بهطور مستمر در رشته شمشیربازی فعالیت دارم؛ یعنی از سال 1376.
چطور به این رشته علاقهمند شدید؟آن زمان این همه رسانه و شبکه اجتماعی نبود که مردم از ورزشهای متعدد با خبر باشند. بازیهای اینترنتی هم نبود. داییام، آقای رحیمی از سال 68 تا 71 رئیس فدراسیون شمشیربازی بود. از همان موقع پیگیر این رشته بودم. یک روز برای دیدن ورزش به ورزشگاه شیرودی رفتم. در خیابان ورکش جنب ورزشگاه شیرودی سالن شهید کلاهدوز مخصوص شمشیربازی بود. از همان روز استارت کار را زدم. 19 یا 20 تیرماه 1376 بود که شمشیربازی را شروع کردم.
آن زمان که زندگی ورزشیتان را آغاز کردید، مصادف بود با دوران اوجگیری فوتبال. رسانهها تمام هم و غمشان را گذاشته بودند روی مسائل و حواشی فوتبال. بیتوجهی به رشتهای مثل شمشیربازی باعث دلسردی شما نشد؟دقیقا درست است. آن زمان از ورزش ما اصلا خبری نبود، ولی دلسرد نشدم؛ چون اهداف بزرگی داشتم. از همان اول به اهداف بزرگم فکر میکردم. خوشبختانه زود هم به نتیجه رسیدم. سال 79 نخستین مدال تاریخ شمشیربازی ایران را در بازیهای آسیایی گرفتم که مدال طلای نوجوانان آسیا بود. همان مسابقات پلهای شد برای ارتقای من و رسانهها هم کمکم توجهشان به این رشته جلب شد. شاید آن مدال طلا شروعی برای شناخت این رشته بود.
آیا شمشیربازی ورزش خطرناکی است؟شمشیربازی جزو پنج رشته امن المپیک است؛ یعنی هیچ وقت به سمت حذف شدن از المپیک نرفته است. هیچ وقت هم به سمت حذف شدن نخواهد رفت؛ چون یکی از رشتههای زیبا و جذاب المپیک است. جالب است بدانید که شمشیربازی نخستین رشته المپیک بوده است. لباسها ضدگلوله هستند، مقاومت دارند، ماسکهایی که داریم کاملا امن هستند و هیچ آسیبی برای کسی به همراه ندارند.
حتی برخورد شمشیرها به بدن شمشیرباز آسیبی ندارد؟نه! اصلا. شمشیرها خیلی نازک هستند و فقط برای زدن ضربه و اصابت به بدن طراحی شدهاند. شمشیربازها هیچ آسیبی به هم نمیرسانند.
برای زنان هم ورزش مناسبی است؟بله! شمشیربازی هم برای مردان و هم برای زنان کاملا ورزش امن و مناسبی است. شمشیربازی فکر را بیشتر باز میکند و اجازه میدهد تا شمشیرباز راحتتر برای حرکاتش تصمیمگیری کند.
شما تجربه حضور در المپیک « لندن و ریو » را در کارنامه ورزشی خود دارید. پیشرفت شما در این چهار سال تصاعدی بود. چه عاملی سبب شد که تا این اندازه موفق باشید؟در این چهار سال به این باور رسیدیم که میتوانیم موفق باشیم. زمانی که من و آقای فخری از المپیک لندن برمیگشتیم، بهخودمان قول دادیم سال 2016 مدال بگیریم. با خودمان گفتیم چرا نباید مدال بگیریم. چرا نباید پیشرفت کنیم. خیلی سختی کشیده بودیم، ولی هیچ توجهی به ما نمیشد. بنابراین گفتیم باید خودمان را نشان دهیم. از همان روز، تمرینات شبانهروزی را شروع کردیم. در طول یک سال ما حدود 250 تا 260 روز یا در اردو بودیم یا مسابقه داشتیم. خیلی تلاش کردیم و در نهایت نتیجه کار را هم دیدیم.
امکانات لازم را برای این همه اردو و مسابقه در اختیار داشتید؟سعی کردیم خودمان را با شرایط وفق دهیم. با ابزارهایی که بود کار کردیم. با این حال امکانات دیگر ورزشکاران را نداشتیم.
چقدر بین شمشیربازی ایران با آسیا فاصله هست؟هیچ فاصلهای الان وجود ندارد. ما با امتیاز 45- 42 نایب قهرمان شدیم. روی سکوی آسیایی، دو کرهای بودند و دو شمشیربازی ایرانی ایستادند. ما الان رنکینگ پنجم جهان را داریم. درحالی که دو سال پیش در دنیا بیست و چهارم بودیم. ما الان با دنیا در حال رقابت هستیم و فاصلههایمان به حداقل رسیده است.
حفظ موقعیت همیشه سختتر است. برای حفظ این شرایط ایدهآل چه کاری باید انجام دهیم؟درست میگویید ؛حفظ موقعیت واقعا سخت است. در تمام دنیا ورزش، یک روی باخت دارد و یک روی پیروزی. بنابراین باید تمریناتمان را دو برابر کنیم.
به هر حال به پشتوانههایی نیز نیاز هست؛ یعنی استعدادهایی که بتوانند جایگزین شما شوند.قبول دارم. استعدادهای بسیار خوبی در شمشیربازی شناسایی شدهاند که آینده خوبی برای ردههای سنی نوجوانان و جوانان هستند. هماکنون سه، چهار شمشیرباز در ردههای سنی نوجوانان و جوانان در کنار ما (تیم بزرگسالان) تمرین میکنند.
20 سال قبل رویکرد خانواده شما نسبت به انتخابی که انجام دادهاید چه بود؟مدیون پدر و مادرم هستم. به هر طریقی بود مرا تشویق میکردند که به سالن شمشیربازی بروم و به تمریناتم بپردازم. هماکنون همسرم یکی از مشوقان اصلیام در این راه است.
اشاره کردید که براساس تمریناتی که انجام میدهید و برنامههایی که دارید، تقریبا 100 روز در سال وقت آزاد دارید. خب! با این وصف چه اندازه برای دخترتان وقت میگذارید؟تمام تلاشم این است، زمانی که ایران هستم با خانوادهام باشم. گاهی اوقات دخترم را با خودم سر تمرین میبرم تا زمان بیشتری را با وی باشم. با اینکه دور بودن از خانواده خیلی سخت است، ولی تلاش میکنم زمان بیشتری را با آنها بگذرانم. در زمانی که نیستم همسرم بار مسئولیت زندگی را به دوش میکشد.
دخترتان هم به شمشیربازی علاقه دارد؟بله! احساسم این است که دوست دارد.
از چه سنی برای آموزش دخترتان اقدام میکنید؟بهترین سن یادگیری 8، 9 سالگی است. وقتی تمرین میکنیم، دخترم به حرکات ما توجه میکند و سعی دارد آنها را تقلید کند. من باید به این موضوع بیشتر توجه کنم تا در آینده بتوانم او را کمک کنم.
زندگی ورزشی شما مرزهای ورزشی را درنوردیده است. منظورم این است که الان عضو کمیته ورزشکاران کنفدراسیون آسیا هستید؛ یعنی تلاشهایی انجام میدهید که محدود به ورزش نیست. بهویژه اینکه کرسیهای متعددی در ورزش آسیا و جهان نداریم.
زمانی که در المپیک ریو 2016 ناداوری در حق ایران صورت گرفت، به این فکر افتادم که باید برای ورزشکاران کاری انجام داد؛ نه فقط برای ورزشکاران ایرانی بلکه برای ورزشکاران تمام کشورها که حقی از آنها ضایع میشود. هماکنون برای کمیسیون ورزشکاران جهان هم کاندیدا شدهام که انتخابات آن در آلمان برگزار میشود. امیدوارم اگر انتخاب بشوم بتوانم برنامههایم را اجرایی کنم.
چه برنامههایی دارید؟
مثلا اگر مسابقات آسیایی باشد از داوران غیرآسیایی و اروپایی استفاده کنند، تعداد داوران بیش از دو نفر شوند.از طرف دیگر تا حالا دو مدال از ایران گرفته شده که یکی از آنها برگشته و امیدواریم که بتوانیم دیگر مدال را هم برگردانیم. امیدواریم بتوانیم از حق ورزشکاران دفاع کنیم.
در مسابقات جام جهانی ایتالیا زمانی که روی سکو قرار گرفتید با پرچمی که نشان آتشنشانی داشت روی سکو رفتید. باز خورد این حرکت شما در جهان چطور بود؟
زمانی که ساختمان پلاسکو آتش گرفت و فرو ریخت، واقعا برایم ناراحتکننده و غمبار بود. دوستان و همسایگانی دارم که آتشنشان هستند. همزمان با این حادثه دلخراش به ایستگاههای محل کار آنها رفتم تا با آنها همدردی کنم. همان جا بود که تصمیم گرفتم اگر در رقابتهای جام جهانی ایتالیا موفق شدم مدال بگیرم و روی سکو رفتم، حتما با پرچمی بروم که نشان آتشنشانی روی آن است. جالب اینجا بود که روز بعد از مسابقه مسئولان برگزاری مسابقات و چند خبرنگار در مورد این کار از من سؤال کردند. زمانی که برای آنها در مورد این حادثه توضیح دادم، کارم را تحسین و با آتشنشانان ما همدردی کردند.
شما اهل سوادکوه هستید. زندگی در تهران چگونه است؟
زندگی این روزها در تهران خیلی سخت است. مشکل همیشگی ترافیک بود که به آن آلودگی هوا هم اضافه شده است. مسالهای که مرا همیشه ناراحت میکند این است که چرا هموطنان عزیزم قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت نمیکنند و به آن احترام نمیگذارند؛ مثلا چرا بین دو خط رانندگی نمیکنند؟ چرا هنگام رانندگی با موبایل صحبت میکنند؟ کمربند ایمنی را نمیبندند؟ و...
برخورد مردم با شما در اماکن عمومی چگونه است؟
مردم خیلی خوب برخورد میکنند. عکس و سلفی میگیرند. این نشان میدهد که مردم شمشیربازی را میبینند. این موضوع برایم لذتبخش است. وقتی مردم میپرسند که چه مسابقاتی در پیش داریم، چه برنامههایی داریم یا چه مسابقاتی انجام شده، نشان میدهد که به این رشته علاقه دارند و انتظار دارند که روزبهروز بهتر شویم.
با توجه به رشدی که شمشیربازی در این سالها داشته بهنظر میرسد که رسیدن به مدال المپیک توکیو 2020 دور از دسترس نباشد.
ابتدا تمرکزمان را گذاشتیم روی مسابقات آسیایی 2018 که در جاکارتای اندونزی برگزار میشود تا بتوانیم مدال نقرهمان را به طلا تبدیل کنیم و در انفرادی هم صاحب مدال شویم. برای مدال در المپیک توکیو 2020باید بیش از پیش تمرین کنیم؛ یعنی تمرکز تیمیمان را بیشتر کنیم تا در هر دو بخش تیمی و انفرادی صاحب مدال شویم. با این حال در وهله اول باید سهمیه المپیک را بگیریم که بسیار حائز اهمیت است. دیگر کشورها هم دارند تمرین میکنند و میخواهند صاحب مدال شوند. این موضوع کار ما را سخت میکند؛ چون حریفان قدری پیش رو داریم.
دقیقا 20 سال از روزی که شمشیربازی را انتخاب کردید، گذشته است. اگر زمان به دو دهه قبل باز گردد با وجود همه مشکلاتی که داشتید، باز هم همین رشته را انتخاب میکردید؟باز هم شمشیربازی را انتخاب میکردم؛ بدون تردید.
شیک و دیدنی شمشیربازی را چطور تعریف میکنید؟شمشیربازی قدرت بدنی یک بسکتبالیست، انعطاف پذیری یک ژیمناست و فکر یک شطرنجباز را میخواهد. در دنیا شمشیربازی را شطرنج متحرک میگویند. شمشیرباز باید در صدم ثانیه تصمیم بگیرد که چه ضرباتی میخواهد بزند. به قول عادل فردوسیپور؛ شمشیربازی یکی از رشتههای «شیک و دیدنی» است؛ مثل خیلی از رشتههای ورزشی درگیریهای فیزیکی ندارد. حرکات رفتوآمد شمشیرباز روی پیست بسیار زیباست.
رشتههای ورزشی دیگر را هم دنبال میکنید؟بله! تکواندو، کشتی، بوکس و بازیهای تیم ملی فوتبال را پیگیری میکنم. دوستان زیادی در میان این رشتههای ورزشی دارم.
مجتبی عابدینی برای رسیدن به جایگاه کنونی، چه مسیری را طی کرد.برای خودم هم جالب است که حدود 20سال است در این رشته کار میکنم. سال 76فقط 14سال داشتم. ساعت یک میرفتم خانه و ناهارم را میخوردم و بعد راه میافتادم به سمت استادیوم شیرودی و تا ساعت 9 شب آنجا میدویدم و تمرین میکردم. حساب شمشیرهایی که طی این سالها شکستم، از دستم در رفته است. در آن سن و سال رفقایم تفریح میکردند؛ اصولا در 14- 15 سالگی پسرها خیلی مسئولیت پذیر نیستند، اما من «ولکن» تمرین نبودم. سال 1379 که مدال طلای نوجوانان آسیا را گرفتم، هم جبران تمام آن پیادهرویهای مسیر خانه تا شیرودی را کرده بودم و هم چیزی در وجودم افتاده بود که نمیتوانستم شمشیربازی را رها کنم.تمریناتم بعد از آن مدال تقریبا دو برابر شد و ذهنم را از شمشیربازی نتوانستم خالی کنم. سال 81به مسابقات جوانان آسیا رفتم و نقره گرفتم. سال 83 در همان مسابقات جوانان طلا و همان سال برنز بزرگسالان آسیا را هم گرفتم. آنهایی که در این شرایط درس خواندهاند، میدانند چقدر کار سختی است. در چنین اوضاعی فوق لیسانس مدیریت ورزشی را گرفتم و هماکنون دانشجوی دکترای همان رشتهام.