آمریکا از چه چیزی عصبانی است؟/ ارتقاء صنعت فضایی با پرتاب سیمرغ

خبرگزاری مهر، گروه سیاست-محمد شلتوکی: یک روز پس از افتتاح پایگاه فضایی حضرت امام خمینی(ره) و آزمایش موفقیت آمیز ماهواره بر سیمرغ، وزارت خزانه داری آمریکا که از موفقیت علمی-فناوری جمهوری اسلامی ایران عصبانی شده است، شش شرکت ایرانی را مورد تحریم قرار داد.

این 6 شرکت که از شرکت های تابعه گروه صنعتی شهید همت از صنعت دفاعی کشور هستند، صنایع شهید کریمی، صنایع شهید رستگار، صنایع شهید چراغی، صنایع شهید ورامینی، صنایع شهید کلهر و صنایع امیرالمومنین نام دارند که وزارت خزانه داری آمریکا با تحت تحریم قرار دادن این شرکت ها هرگونه همکاری با آنها را ممنوع اعلام کرده است.

حضور ایران در عرصه فضایی؛ سینا نقطه آغاز

جمهوری اسلامی ایران در سال 1382 به طور جدی وارد عرصه فضایی شد، در آبان ماه این سال ماهواره سینا که توسط یک شرکت روسی تولید شده بود، توسط ماهواره بر کاسموس روسیه به فضا پرتاب شد. سینا ماهواره ای مخابراتی بود که به سفارش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ساخته شد.

پس از آن در بهمن ماه 1386 نخستین ماهواره بر ایران بنام کاوشگر به فضا پرتاب شد. پس از تست موفق که تا ارتفاع 200 کیلومتری از سطح زمین ارتفاع گرفت، با گردآوری و ذخیره امواج الکترومغناطیسی و هواشناسی با چتر روی زمین فرود آمد.

سال 1387 را می توان نقطه تحولی اساسی در برنامه فضایی جمهوری اسلامی ایران نام برد، چرا که در مرداد ماه این سال نمونه نهایی ماهواره بر سفیر با نام سفیر امید، بدون حمل ماهواره با موفقیت آزمایش خود را پشت سر گذاشت و در بهمن ماه همین سال، ماهواره امید که کلیه مراحل طراحی و تولید آن در ایران انجام شده بود، توسط «سفیر امید» در مدار زمین قرار گرفت.

وقتی که فضا به تسخیر سیمرغ در آمد

اما جدیدترین دستاورد فضایی کشور که اخیرا مورد آزمایش قرار گرفت، موشک ماهواره بر سیمرغ است که ماکت مقیاس واقعی آن در سال 1388 رونمایی شد. این موشک دو مرحله ای که پنجم مردادماه همزمان با افتتاح نخستین پایگاه فضایی جمهوری اسلامی ایران با نام امام خمینی(ره) افتتاح شد، قادر است ماهواره هایی تا وزن 100 کیلوگرم مانند طلوع را در مدار 500 کیلومتری زمین قرار دهد. البته این ماهواره بر قادر است ماهواره هایی با وزن کمتر را در مدارهای بالاتر نیز قرار دهد. موتور ماهواره‌بر سیمرغ از ترکیب 4 موتور 32 تن ماهواره بر سفیر تشکیل شده که با کلاستر شدن این 4 موتور، نیروی پیش‌برنده ایجاد شده به میزان 128 تن افزایش می‌یابد.

پس از پرتاب ماهواره بر سیمرغ، به سرعت این موضوع به خبر اول بسیاری از رسانه های جهان قرار گرفت. اما سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا پرتاب این ماهواره بر را «ناقض روح برجام» عنوان کرد و پس از آن نیز وزارت خزانه داری ایالات متحده 6 شرکت وابسته به صنایع شهید همت را تحت تحریم قرار داد.

آنچه به نظر می رسد که آمریکایی ها را به قدری عصبانی کرده تا صنایع وابسته به برنامه فضایی کشور را فقط یک روز پس از آزمایش ماهواره بر سیمرغ مورد تحریم قرار دهد را می توان قبول نکردن حضور جمهوری اسلامی ایران در باشگاه کشورهای صاحب صنایع Hi-Tech و پیشرفته عنوان کرد. چراکه این عداوت ها نه تنها در حوزه موشکی بلکه در مسائلی چون نانوتکنولوژی و صنعت هسته ای نیز به وضوح قابل ملاحظه است.

از طرفی دستیابی ایران به تکنولوژی ساخت پایگاه های فضایی که از تکنولوژی ساخت بالایی از نظر عمرانی و فنی برخوردار است، باعث تشدید خشم آمریکایی ها علیه برنامه فضایی کشورمان شده است.

مشکل آمریکایی ها با برنامه فضایی ایران، پرتابگرها است

نوید مقصودی کارشناس مسائل هوافضا در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان این که موضوع فضایی شامل سه وجه پرتابگر، ماهواره و بهره برداری است، گفت: تکنولوژی پرتاب ماهواره، امروزه به وسیله موشک امکان پذیر است که توسط موشک تغییر یافته بالستیک این کار انجام می شود. تمام ماهواره برهای دنیا در واقع  موشک های بالستیک تغییر کاربری یافته هستند، بنابر این برای پرتاب ماهواره به طور قطع به فناوری بالستیک نیاز است مگر در موارد بسیار خاص مانند راکتهای فضایی هواپایه از جمله سامانه پگاسوس که ظرفیت محدودی داشته و سهم بسیار اندکی از پرتابهای فضایی را به خود اختصاص داده‏ اند.

وی افزود: مشکل آمریکا با مسئله فضایی ایران، بحث پرتابگر ها است چراکه این فناوری ارتباط زیادی با حوزه بالستیک دارد.

مقصودی با بیان برخی از نقاط ضعف و ابهام برجام در خصوص فعالیت های موشکی جمهوری اسلامی ایران، گفت: در پیوست قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل اشاره شده که «ایران اجازه ندارد موشک بالستیکی را توسعه دهد که قابلیت حمل کلاهک اتمی داشته باشد» این در حالی است که انتظار می رفت توسعه کلاهک هسته‏ ای قابل حمل توسط موشک بالستیک مورد توجه قرار گیرد نه خود موشک حامل، چراکه اصولا اثبات اینکه یک موشک بالستیک یا راکت فضایی مشتق از آن قابلیت حمل کلاهک هسته ‏ای را ندارد دشوار است و هیچ معیار ظاهری و عینی برای آن وجود ندارد.

وی افزود: این موضوع بیانگر آن است که غربی ها کاملا به دنبال هدف قرار دادن برنامه موشکی ایران و به دنبال آن تحت تاثیر قرار دادن دستاوردهای فضایی کشور بوده اند؛ چراکه اگر هدف آنها صرفا دست نیافتن ایران به سلاح اتمی بود می توانستند این بند را تحت عنوان ممنوعیت تحقیق و توسعه در خصوص سرهای جنگی نامتعارف مطرح کنند.

این کارشناس هوافضا با بیان برخی از ویژگی های ماهواره بر سیمرغ، اظهار داشت: سیمرغ نسبت به ماهواره برهای قبلی که در اختیار داشتیم، قدرتمندتر است و توانایی قرار دادن محموله های سنگین تر را در مدارهای بالاتر دارد.

مقصودی افزود: طبیعتا پس از چندین بار تست و استفاده موفق از ماهواره بر سفیر، نوبت ماهواره بر سیمرغ بود که خوشبختانه با موفقیت مورد تست قرار گرفت.

وی با بیان اینکه دانش فضایی در بسیاری از مراحل خود در کشور، بومی سازی شده است، گفت: تحریم هایی که اخیرا وزارت خزانه داری آمریکا علیه برخی از نهادهای مرتبط با صنعت دفاعی کشور وضع کرده، از منظر مسائل علمی-فناوری تاثیری در روند پیشرفت های فضایی کشور نخواهد داشت. اما در تجارت شرکت های خصوصی با شرکای بین المللی خود مشکل ایجاد خواهد کرد.

مقصودی خاطرنشان کرد: اصولا این نوع تحریم ها بهانه به دست شرکاء بین المللی می دهد تا شرایط همکاری را پیچیده تر کنند و موجب هراس افکنی در سیستم مالی بین المللی با هدف ارائه ندادن خدمات به ایرانیان می شود.

این کارشناس هوافضا ادامه داد: این درحالی است که بنا بود با اجرایی شدن برجام، روند تعامل غرب با ایران هموار تر شود و طرفین متعهد به عادی سازی در روابط خود با ایران بودند.

مقصودی با بیان اینکه پایگاه فضایی امام خمینی(ره) از نظر دانش و فناوری ساخت بسیار حائز اهمیت است، اظهار داشت: پایگاه فضایی امام خمینی(ره) از نوع «سکو ثابت» است که از این حیث نخستین باری است که یک ماهواره بر از آن به فضا پرتاب می شود. سکوی ثابت خود از تکنولوژی ساخت بالایی برخوردار است.

وی افزود: در کنار آن، مباحثی مانند پشتیبانی زمینی، دریافت اطلاعات از  پرتابگر و تجهیزات میدانی استفاده شده در این پایگاه به طور کلی ارتقاء پیدا کرده است.

پرتاب سیمرغ باید در سالهای گذشته صورت می گرفت

این کارشناس هوافضا با انتقاد از سیاست های اتخاذ شده در خصوص پرتاب ماهواره بر سیمرغ، گفت: پرتاب این ماهواره بر باید در سالهای گذشته صورت می گرفت، چراکه امروز با پرتاب آن در واکنش به اقدامات خصمانه آمریکا، فناوری فضایی را بعنوان ابزاری برای فشار سیاسی معرفی کرده ایم.

مقصودی در پایان خاطرنشان کرد: باید بدون اعتنا به عرض اندام و خصومت طرف مقابل مسیر را ادامه می دادیم و بر این موضوع که برنامه فضایی جمهوری اسلامی ایران، علمی و کاملا غیرنظامی است اصرار و پافشاری می کردیم و کشور را از دستاوردهای فناورانه آن بهره مند می ساختیم. اصولا فناوری فضایی می تواند به عنوان پیشران توسعه کشور مدنظر قرار گیرد.