چندی پیش گفته شد شهردار تهران از تبدیل قسمتی از زندان اوین یا تمام آن به بوستان و فضای سبز (پارک عمومی) خبر داده و گفته است: «با ریاست محترم قوه قضاییه مذاکراتی داشتهایم و مقرر شده شهرداری تهران و این قوه برای مجموعه اوین و زندان اوین بوستانی را مهیا کنند تا این مجموعه نیز مانند زندان قصر به باغ موزه زندان قصر تبدیل شود.»
به گزارش ، صبح نو نوشت:نخستین بار آیتالله سید محمود طالقانی بود که خبر از تبدیل زندان اوین به پارک عمومی داد و پیگیر این موضوع از شهردار وقت تهران بود. او که خود تنها سه ماه قبل از پیروزی انقلاب همراه آیتالله منتظری و با تأخیر به نسبت زندانیان سیاسی دیگر از زندان (قصر) آزاد شده بود و مهمترین شخصیت انقلاب در تهران به حساب میآمد، با رنج حبس و زندان بیش از هر کس دیگر آشنا بود و تبدیل اوین به پارک را یک مطالبه ملی و پاسخ به خواست مردم شهر میدانست.
در سال 1389 رییس وقت سازمان زندانها در نامهای به رییس شورای شهر تهران از او درخواست کمک کرده و نوشته بود: زندانیان تهرانی نیز به عنوان «شهروند» محاسبه شوند و از سرانههای شهری مانند سایرین سهمی داشته باشند. در آن نامه همچنین آمده بود: «زندانها به منزله شهرکهایی هستند که درون آن دهها هزار نفر ساکناند و محل مراجعه دهها هزار نفر دیگر از شهروندان، شمرده میشوند و باید اراضی و مکانهای بیشتری در تهران به منظور ایجاد بازداشتگاههای جدید اختصاص یابد.»
مشخصاً درباره زندان اوین هم آمده بود: «زندانیان جدیدالورود به مدت چند روز در قرنطینه زندان نگهداری و پس از انجام معاینات پزشکی و بیماریابی بر حسب نوع جرم، سن، جنس، محکوم یا متهم طبقهبندی میشوند. بیماریابی بدو ورود، درمان سوءمصرف مواد با متادون و سایر روشها، مبارزه با بیماری سل، شناسایی و در صورت لزوم درمان بیماران مبتلا به اچآیوی از طریق کلینیکهای مثلثی موجود در زندان انجام میگیرد.»
اما برای خرید زندان اوین تهران شهرداری نیاز به چه بودجه و اعتبار ویژهای دارد؟ این اعتبار چند درصد از بودجه سالانه شهرداری تهران است؟ سایت صدای اقتصاد با استفاده از آخرین گزارش مرکز آمار ایران از قیمت زمین و مسکن در شهر تهران که مربوط به زمستان 93 است با دو سناریو قیمت زندان اوین را مورد بررسی قرار داده است. زندان اوین منطقهای 43هکتاری (430 هزار متر مربع) است که در یکی از گران قیمتترین و خوش آب و هواترین مناطق پایتخت و در کوه پایه البرز مرکزی قرار دارد که از سال 1350 رسماً به عنوان زندان به بهره برداری رسید. صدای اقتصاد باتوجه به قیمت زمین در منطقه اوین سه سناریو برای قیمت زمینهای زندان اوین پیش بینی کرده است.
سناریوی یک؛ میانگین قیمت ! نگاهی به جدول منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان میدهد که متوسط قیمت زمین در منطقه یک شهرداری تهران 8 میلیون و 158 هزار تومان است که با این حساب اگر این عدد را در 430 هزار مترمربع ضرب کنیم به عدد 3 هزار و 507 میلیارد و 94 میلیون تومان خواهیم رسید. عددی که تقریباً 20 درصد بودجه حدود 18 هزار میلیارد تومانی شهرداری تهران است.
سناریوی دو؛ حداکثر قیمت! نگاهی دوباره به جدول منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان میدهد که حداکثر قیمت زمین در منطقه یک شهرداری تهران که زندان اوین نیز در آن جای گرفته 24 میلیون و 868 هزار تومان است که با توجه به این عدد اگر متراژ زمین را در آن ضرب کنیم به قیمت 10 هزار و 693 میلیارد و 24میلیون تومان خواهیم رسید که بیش از 50 درصد بودجه یک سال شهرداری تهران است. البته در این دو سناریو به بررسی و ارزش گذاری قیمت تأسیسات و بناهایی که هم اکنون در داخل زندان اوین وجود دارد نپرداختهایم اگرچه که بخش زیادی از این ساختمانها نیز کلنگی شدهاند زیرا از زمان شروع ساخت آنها بیش از 45 سال گذشته است.
سناریوی سوم؛ قیمت مشاور املاک !در سایتهای مشاور املاک برای منطقه اوین و درکه قیمت هر متر زمین بسته به موقعیت و شرایط بین 12 تا 15 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. حالا با این شرایط اگر قیمت هر متر زمین زندان اوین را 14 میلیون تومان در نظر بگیریم باتوجه به مساحت 43 هکتاری زندان به عدد حدودی 6 هزار میلیارد تومان میرسیم که حدود 30 درصد بودجه سال جاری شهرداری تهران است.
زندان اوین در زمین خانه سید ضیاءالدین طباطبایی، روزنامهنگار و نخست وزیر دوره پهلوی و در منطقه خوشآب و هوای اوین درکه ساخته شد. ساخت این زندان در زمینی به مساحت 43 هکتار از دهه 1340 آغاز و در سال 1350رسماً افتتاح شد. این زندان در دوران پیشاز انقلاب، زندانی کاملاً سیاسی بود که مستقیماً توسط ساواک اداره میشد. درسالها و دهههای اول و دوم انقلاب نیز، این زندان همچنان زندانی سیاسی بود، اما پس از آن بخشهایی از این زندان به نگهداری از زندانیان سایرجرایم نیز اختصاص پیدا کرد. در گذر زمان، نقشه و کاربری ساختمانهای زندان اوین تغییرات فراوانی داشته است.
مدیرکل ثبت استان تهران در خصوص فروش زندان اوین توضیحاتی ارائه داد. آقای میرصادق سعادتیان در گفت وگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سؤال که با توجه به وقفی بودن زندان اوین و عدم تمایل شهرداری تهران برای خرید این زندان به علت موقوفه بودن، آیا نامه نگاری با سازمان ثبت پیرامون حل مشکل اسناد زندان اوین صورت گرفته است، گفت: ملکی که وقف باشد و سابقه وقفیت هم داشته باشد، پلاک و عرصه آن وقف شده است و میتواند در تصرف هر ارگانی باشد چرا که باز وقف خواهد بود. وقف بودن یک زمین دلیل عدم واگذاری آن نیست، وقف بودن به این معناست که این ملک در راستای اهداف واقف باید مورد بهرهبرداری قرار گیرد، حال آن ملک میتواند زندان اوین یا هر جای دیگری باشد. تاکنون نامه نگاری در خصوص زندان اوین به ثبت تهران نشده است. چندی پیش آقای اصغر جهانگیر، رییس سازمان زندانها در گفتوگو با خبرنگاران اعلام کرده بود که بخشهایی از زندان اوین وقفی است. مسوولان شهرداری که تمایل به خرید زمین زندان اوین داشتند هم گویا سند اوین را مشکل پیش روی خرید زندان اعلام کردند.