خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها، علی دایلاری: کتاب «شهاب اهر ـ نامه سرگشاده مردم ارسباران» به قلم جعفر خضوعی در 288 صفحه با شمارگان 1000 نسخه و در قطع وزیری از سوی انتشارات شمیسا منتشر شد. مقدمه‌این کتاب به قلم استاد حسین دوستی محقق نام‌آشنای اهری و صاحب 50 عنوان کتاب، نگارش یافته است.
این کتاب که با مقدمه ای از حسین دوستی همراه است، ضمن معرفی منطقه ارسباران و نگاهی به تاریخ مطبوعات این منطقه از ابتدا تا امروز و تشریح فضای اجتماعی و سیاسی کشور و ارسباران در ابتدای دهه سی به معرفی شهاب اهر اولین نشریه منتشره در اهر و مدیرمسئول آن پرداخته است.
در این کتاب تبیین نخستین جرقه های جریده نگاری در ارسباران با روایت هایی از زنده یادان یوسف خدادادی و محمود آخوندی انجام گرفته است.
بخش هایی از محتوای شهاب اهر در فصل هایی با عناوین؛ اخبار و گزارش ها، نامه ها و پاسخ به نامه ها، مقالات، ستون های ثابت، در عالم مطبوعات، ادبیات، طنز و سرمقاله ها و یادداشت ها بررسی شده است.
فصل پایانی این کتاب به روایت مصور رنگی از نسخ شهاب اهر و برنامه های خانواده مطبوعات اهر در سال های اخیر اختصاص دارد.
این کتاب به زنده یاد رحیم غفاری مدیر نخستین نشریه ارسباران و خبرنگار شهید ابراهیم عمله زاده تقدیم شده است.
جعفر خضوعی علاوه بر نویسندگی کتاب بلکه در زمینه روزنامه‌نگاری نیز فعالیت دارد، انتشار کتاب شهاب اهر بهانه‌ای شد تا به گفت‌وگو با وی بنشینیم.
* با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید لطفا در ابتدا بفرمایید هدف از تألیف کتاب شهاب اهر چه بود؟
شهاب اهر اولین نشریه‌ای است که 65 سال پیش در اهر منتشر می‌شد. شهرستان اهر از نظر تقسیمات کشوری در آن زمان شامل کل منطقه ارسباران بود و رسماً شهرستان ارسباران هم به آن اطلاق می‌شد. اهر نه‌تنها مرکز سیاسی در تقسیمات کشوری که پیش‌تر به‌عنوان مرکز ولایت قراجه داغ یا قره داغ نیز بود. به همین دلیل شهاب اهر کل این منطقه را مد نظر داشت.
شهاب اهر را منابع مختلفی مانند دانشنامه مطبوعات آذربایجان به‌صورت محدود معرفی کرده‌اند و برخی از محققین منطقه از جمله آقای حسین دوستی در تعدادی از آثارشان مانند؛ شناسنامه مطبوعات ارسباران، انقلاب اسلامی در ارسباران و نشریاتی چون «ارسباران» به مدیریت آقای محمد بخت آور از شهاب اهر و مدیرمسئول آن نوشته‌اند. نشریه گویا نیز در معرفی آن از سال نخست انتشار قدم‌های خوبی برداشت.
ازآن‌جهت که این نشریه نخستین نشریه ارسباران و اهر است و آگاهی از روش کار و محتوای آن نشریه در سال 31 و 32 مرا علاقه‌مند ساخت که در تدوین نسخه‌های آن و تألیف کتابی در معرفی آن اقدام کنم و کمکی در تدوین تاریخ مطبوعات ارسباران کرده باشم.
* چه مدت‌زمانی برای تکمیل آن طی شد؟
از سال 92 کار تدوین محتوا و تألیف را آغاز کردم.
* سخت‌ترین بخش در مسیر نوشتن کتاب چه بود؟
در واقع سخت‌ترین کار در تألیف این کتاب به دست آوردن نسخه‌های این نشریه بود که مراجعه به مراکزی چون سازمان اسناد ملی و کتابخانه‌ها نتیجه‌ای نداشت با وجود این حدود 90 درصد نسخه‌های منتشره آن را با کمک فرزندان مرحوم غفاری و افراد مختلف تهیه کردم که برخی از آن‌ها ناقص بودند. البته می‌خواستم تا تدوین کامل نسخه‌ها صبر کنم اما به توصیه دوستان برای انتشار چاپ اول اقدام کردم تا با ادامه تحقیق در مورد این نشریه در چاپ دوم کتاب کامل‌تری منتشر کنم.
* آیا در نگارش و تألیف این کتاب از کسی هم کمک گرفته‌اید؟
بهترین کمک عزیزیانی بودند که در دستیابی به نسخه‌های این نشریه مرا یاری دادند و در کتاب نیز از آن‌ها تشکر کرده‌ام، از راهنمایی آقای دوستی بهره‌مند شدم و زحمت کشیدند و مقدمه‌ای برای این کتاب نوشتند. جا دارد از آقای ولی پور مدیر انتشارات شمیسا که در مراحل اخذ مجوز و چاپ این کتاب متحمل زحمت شدند، تشکر کنم.
* این کتاب شامل چه بخش‌ها و موضوعاتی است؟
کتاب «شهاب اهر ـ نامه سرگشاده ارسباران» پس از مقدمه و گفتار نخست به معرفی ارسباران می‌پردازد و پس از آن فضای سیاسی و اجتماعی حاکم بر ایران و منطقه ارسباران در ابتدای دهه سی را تشریح می‌کند. در ادامه نگاهی به تاریخچه مطبوعات ارسباران از ابتدا تا به امروز دارد و نخستین جرقه‌های جریده نگاری در اهر را با روایت‌هایی از زنده‌یاد حاج یوسف خدادادی و دکتر محمود آخوندی بیان می‌کند و پس از آن به معرفی رحیم غفاری و رسالت شهاب اهر می‌پردازد. بخشی از این کتاب به مجموعه مقالات و یادداشت‌های منتشره درباره رحیم غفاری و شهاب اهر در نشریه گویا و... اختصاص دارد.
بخش اصلی کتاب که مروری بر محتوای نشریه شهاب اهر است شامل قسمت‌هایی چون؛ اخبار و گزارش‌ها، ادبیات، آگهی، ستون‌های ثابت، در عالم مطبوعات، طنز، یادداشت‌ها و سرمقاله‌هاست.
فصل پایانی کتاب شامل تصاویر رنگی از نسخ شهاب اهر و مجموعه فعالیت‌ها و برنامه‌های خانواده مطبوعات اهر در چند سال اخیر است.
* جنابعالی به‌عنوان یک مخاطب کدام بخش از این کتاب را بیشتر می‌پسندید؟
سؤال خوبی است، واقعاً خواندن متن شهاب اهر لذت‌بخش است چون حسی که مرحوم غفاری و همکارانش در انعکاس مسائل و مشکلات و آلام و دردهای مردم منطقه ارسباران داشته‌اند، برای خواننده زنده می‌شود. اشاره به این‌که آن‌ها در شرایط بسیار سخت و در محیط و زمان‌حساسی به انتشار نشریه اقدام کرده‌اند در این مجال مقدور نیست اما در کتاب شرح داده‌شده است.
بنده بیش از همه قسمت‌های کتاب، بخش «یادداشت‌ها و سرمقاله‌ها» را دوست دارم.
* نام فرعی کتاب یعنی « نامه سرگشاده مردم ارسباران» را با چه پیامی انتخاب کرده‌اید؟
شهاب اهر به‌شدت یک نشریه مردمی بوده است و مرتباً از آن‌ها می‌خواست که به‌وسیله این نشریه آلام و دردها و خواست‌های خود را منعکس سازند. در شناسنامه خود صراحتاً نوشته بود که این نشریه به هیچ حزب و دسته و جمعیت بستگی نداشته و ناشر افکار ارسبارانیان است. اما عنوان فرعی کتاب که گفتید این عبارت نیز عیناً در شهاب اهر آمده است و ضمن دعوت از مردم برای اعلام نظر و خواست‌های خود تصریح می‌کند که شهاب اهر به‌منزله نامه سرگشاده مردم ارسباران است. به نظر من این بهترین عبارت برای یک نشریه مردمی است.
* تاکنون چه تعداد کتاب به چاپ رسانده‌اید؟
اولین کتاب بنده همراه با آقای ابوالفضل جنت خواه یک کتاب کمک‌آموزشی در درس علوم اجتماعی بود که در سال 84 منتشر شد. دومین کتاب نیز «اهر شهر هالا» بود که با کمک موسسه هنر رزمی هالا اسفندماه سال گذشته از سوی انتشارات اختر منتشر شد. سومین کتاب نیز با عنوان «بی ستون» بود که مجموعه طنزهای منتشره به قلم بنده در نشریه گویا طی سال‌های 84 تا 86 بود. شهاب اهر نیز که جدیداً منتشر شد.
* آیا آثار دیگری در دست انتشار و تألیف دارید؟
بله. تعدادی کتاب در سال‌های گذشته نوشته‌ام که فرصت تکمیل و انتشار آن‌ها را نداشته‌ام. خدا را شاکرم که توفیق داد نسبت به انتشار تعدادی از آن‌ها اقدام کنم. کتاب «مکتب حیدربابا» را آماده چاپ کرده‌ام و شاید شهریورماه به مناسبت روز شعر و ادب منتشر شود. کتاب «لای لای بئشیگیم لای لای» را در سال‌های گذشته نوشته بودم و مدتی است به تکمیل آن اقدام کرده‌ام. همچنین بخش قابل‌توجهی از کتاب «گردشگری اهر» را نوشته‌ام و چند اثر دیگر.
