آیا میدانستید؟
آپاندیس به عنوان یک ساختار تحلیل رفته یا وستیجیال vestigial structure در نظر گرفته میشود، به این دلیل که هیچ نقشی در روند گوارش ندارد. با این حال، گروهی معتقدند که ممکن است نقش مهمی در حفظ فلور میکروبی روده ایفا کند.
کلید واژگان: آپاندیس ، روده ، کولیت
آپاندیس، کیسهی کوچک و انگشتی شکلی است که در انتهای پایینی سکوم یا رودهی کور واقع در محل اتصال روده کوچک و بزرگ قرار دارد. این مقاله اطلاعات مفصلی در مورد محل آپاندیس در بدن انسان، همراه با دلایل التهاب این ساختار کالبد شناختی را فراهم میسازد.
آپاندیس، زائده یا کیسه کرمی شکلی است که به طور معمول در قسمت یک چهارم تحتانی راست شکم قرار گرفته است. هر چند، میتواند در یک چهارم تحتانی سمت چپ شکم در مورد افراد مبتلا به جابجایی اندام یا وارونگی احشاء situs inversus واقع شده باشد. جابجایی اندام، یک بیماری مادرزادی است که در آن محل اندامهای احشایی معکوس شده است. این بدان معنی است که اندامهای احشایی که به طور معمول در سمت راست قرار دارند، در سمت چپ واقع شدهاند. این محل قرار گیری نیز میتواند در صورت چرخش نادرست میان روده و یا چرخش نادرست رودهای midgut or intestinal malrotation، تغییر نماید که این چرخش نادرست رودهای، یک بیماری مادرزادی است که به وسیلهی رشد غیر طبیعی روده در حالی که جنین در رحم قرار دارد، مشخص میشود.
مطالعات نشان داده است که ته یا بِیس آپاندیس همواره به سکوم متصل میباشد، اما محل یا مکان رأس این ساختار میتواند متفاوت باشد. اساساً رأس یا نوک آن میتواند در ناحیهی لگنی و یا retrocecal یافت شود، اما در برخی موارد، ممکن است در نواحی جلویی رودهی باریک preileal، زیر سکوم subcaecal و یا در عقب رودهی باریک postileal وجود داشته باشد.
محل قرار گیری آپاندیس در دستگاه گوارش
آپاندیس که نزدیک انتهای روده بزرگ و متصل به انتهای دیگر سکوم میباشد، عموماً در دو سانتی متری قسمت زیرین محل اتصال ایلئوسکال ileoceculقرار دارد و به نوبه خود مکانی است که ایلئوم از روده کوچک و سکوم از روده بزرگ به یکدیگر میرسند.
ایلئوم بخش انتهایی روده کوچک است که از انتهای روده jejunum (بخشی از روده کوچک که بین اثنی عشر و ایلئوم قرار دارد) به سکوم (حفرهای که در آن روده بزرگ شروع شده و به درون آن ایلئوم باز میشود) امتداد مییابد.
اصطلاح «نقطه مک برنی 'McBurney's point'» به نقطهای در قسمت راست شکم به فاصلهی یک سوم از خار خاصرهای جلویی فوقانی anterior superior iliac spine (برآمدگی استخوانی از استخوان خاصره) به پیوندگاه ناف اشاره دارد. و با مکان معمول بیس آپاندیس، مکانی که به سکوم متصل میباشد، مطابقت دارد.
آپاندیس و روده بزرگ
اصطلاح «تنیا کولی «taeniae coli به سه نوار باریک طولی عضله صاف اشاره دارد که در تمام طول سکوم و روده بزرگ امتداد دارد. تمام این سه نوار در بیس آپاندیس کرمی شکل تلاقی میکنند.
طول آپاندیس میتواند در هر نقطه بین 2-20 سانتی متر باشد. متوسط طول آپاندیس در حدود 6-10 سانتی متر در نظر گرفته میشود، در حالی که متوسط عرض آن کمتر از 3ر1 سانتی متر است. درست همانند دستگاه گوارش، آپاندیس نیز دارای یک لایه داخلی به نام مخاط به همراه لایه زیر مخاطی submucosa، ماهیچهای muscularis و سروز serosa است که آن را احاطه کردهاند.
هر چند اعتقاد بر این است که آپاندیس یک ساختار تحلیل رفته میباشد، اما گروهی معتقدند که تودههایی از بافت لنفاوی موجود در زیر مخاط ممکن است دارای ارزش ایمونولوژیکی باشند. اعتقاد بر این است که آپاندیس ممکن است به عنوان یک خانه امن برای باکتریهای مفید عمل کند، و ممکن است تعادل فلور میکروبی پس از یک بیماری را بازگرداند. (در دستگاه گوارش انسان تعداد بسیار زیادی باکتری وجود دارد که بیشتر آنها باکتریهای مفیدند و فلور میکروبی نامیده می شوند.) گفته میشود که ممکن است گلبولهای سفید، خون را به آنتی ژنها در دستگاه گوارش رسانده که به نوبه خود موجب تحریک تولید آنتی بادی شود. این امر شاید به تولید پاسخ ایمنی در روده کمک کند.
آپاندیسیت
بخش داخلی آپاندیس را حفرهی آپاندیسی appendiceal lumen نامند. آپاندیس مخاط تولید میکند که از طریق حفره آپاندیسی عبور مینماید. دیوارههای عضلانی آپاندیس، ترشحات مخاطی و هر یک از محتویات روده را که ممکن است راهی به درون آپاندیس و سکوم پیدا کنند، خارج میسازند. مشکل زمانی بوجود میآید که حفرهی باریک و یا شکافی که در آن آپاندیس به سکوم متصل میشود، مسدود گردد. این انسداد میتواند به علت ضربه یا آسیب به شکم، بیماری التهاب روده (بیماری کرون، کولیت اولسراتیو)، عفونت در دستگاه گوارش، مدفوع سخت شده، و غیره رخ دهد. در نتیجهی این انسداد، مخاط به درون حفرهی آپاندیسی برگشته که موجب تکثیر باکتریها میگردد. این امر ممکن است منجر به بیماری آپاندیسیت شود، که با التهاب آپاندیس قابل تشخیص است.
معمولاً، درد در نقطهی مک برنی احساس میشود. با این حال، محل درد ممکن است بسته به تغییرات آناتومیک در محل آپاندیس متفاوت باشد. علائم شایع این بیماری شامل:
◄ درد شکمی که در نزدیکی ناف احساس شده و سپس پایینتر رفته و به سمت راست حرکت میکند
◄ شروع ناگهانی درد شدید
◄ دردی که به هنگام تنفس عمیق بدتر میشود
◄ دردی که با سرفه، عطسه، و یا حرکات ناگهانی یا متناوب بدتر میشود
◄ حساس شدن شکم در قسمت پایین سمت راست
◄ تهوع
◄ استفراغ
◄ از دست دادن اشتها
◄ تب خفیف
◄ یبوست
◄ اسهال
◄ تورم شکم
اغلب، عمل جراحی برای برداشتن آپاندیس به عنوان یک راه درمانی برای آپاندیسیت پیشنهاد میشود. به این عمل جراحی آپاندکتومی یا برداشتن آپاندیس گفته میشود. دلیل انجام این عمل جراحی جهت جلوگیری از عوارضی است که با پارگی آپاندیس ملتهب همراه میباشند. پلشتی یا عفونت (به ویژه عفونت خون) عارضهای است که تهدید جانی به همراه داشته و به دلیل پارگی آپاندیس بوجود میآید. تراوش یا نفوذ محتویات آپاندیس ملتهب شده، میتواند موجب عفونت کلی در شکم (پریتونیت) شود.
چنانچه آپاندیس پاره شده باشد، شکم با آب گرم استریل تمیز شده و مایعات آلوده و یا محتویاتی که به بیرون ریخته شدهاند از طریق یک لوله تخلیه میشوند. آپاندیس را میتوان از طریق جراحی باز و یا جراحی لاپاروسکوپی برداشت.
نکتهی پایانی اینکه، گروهی معتقدند آپاندیس بقایای ساختاری است که ممکن است در اجدادمان عملکردی داشته، اما کارآیی خود را به دلیل تغییر تکاملی از دست داده است. تعیین محل دقیق آن در طول برداشتن آپاندیس دارای اهمیت میباشد. به این دلیل که دارای هیچ گونه فعالیت گوارشی نبوده، جراحی برداشتن آن، بهترین گزینه جهت جلوگیری از عوارضی است که میتواند به علت التهاب و پارگی آپاندیس بوجود آیند.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبهی آموزشی داشته و نباید به منظور جایگزین توصیههای یک متخصص امر پزشکی در نظر گرفته شود.