همیشه سردرد دارید؟ در شانه و پشت گردن خود احساس درد می‌کنید؟ گوش شما زنگ می‌زند؟ آیا می‌دانستید که این علایم نشانه‌های مشکل در جفت‌شدن دندان‌های شما هستند؟ زیاد تعجب نکنید! در بدن ما همه چیز به هم ربط دارد. حتی سردرد شما می‌تواند با شیوه جفت‌شدن دندان‌های شما مرتبط باشد.
به تازگی دانشمندان تحقیقی را انجام داده‌اند که نشان می‌دهد بسیاری از کودکانی که به طور مداوم سردرد دارند، کسانی هستند که تماس مناسبی میان دندان‌های بالا و پایین خود ندارند. چنین کودکانی حدود سه برابر بیشتر از سایر کودکان درگیر سردرد هستند. اکلوژن یعنی اینکه در هنگام بستن دهان، دندان‌های ما چگونه به هم می‌رسند. در این امر عوامل زیادی دخالت دارند مانند ارث، شکل فک، اندازه دندان‌ها، عادات و... هرکدام از این عوامل موجب به هم ریختن وضعیت جفت‌شدن دندان‌ها شده و مشکلات مختصر و یا شدیدی را برای فرد به وجود می‌آورند. بعضی از این مشکلات چندان شدید نبوده و نیازی به درمان ندارند اما بعضی از انواع آنها شدید هستند و باید درمان شوند و در صورت درمان نشدن مشکلاتی را در جویدن، تکلم و ظاهر فرد به وجود می‌آورند.
وضعیت مطلوب چیست؟
در دهان انسان 32 دندان دایمی وجود دارد که می‌توان آنها را به چهار قسمت تقسیم کرد. در هر ربع فک هشت دندان وجود دارد: دو دندان جلویی، یک دندان نیش، دو دندان آسیای کوچک و سه دندان آسیای بزرگ. در روابط صحیح فکی و در حالت ایده‌آل دندان‌ها، همه دندان‌ها در محل مخصوص خود می‌رویند و ردیف بوده و فضای کافی دارند. در چنین شرایطی، نوک قله دندان‌های آسیای بالا در شیارهای دندان‌های آسیای پایین جفت می‌شوند و دندان‌های جلویی بالا باید قسمت کوچکی از دندان‌های پایین را بپوشانند. در مجموع، دندان‌های فک بالا باید کمی بیرون از دندان‌های پایین باشند. دندان‌های پایین وظیفه حمایت از زبان را به عهده دارند و دندان‌های بالا، گونه و لب‌ها را از گازگرفتن محافظت می‌کنند. البته چنین وضعیت ایده‌آلی در بیشتر موارد وجود ندارد و در بیشتر افراد درجاتی از اختلال در این وضعیت دیده می‌شود.
انواع اختلالاتیک نوع از اختلالات در وضعیت جفت‌شدن دندان‌ها، حالتی است که هنگام بسته‌شدن دهان، تعدادی از دندان‌ها به هم نمی‌رسند که این وضعیت گاهی میان دندان‌های جلو و گاهی در میان دندان‌های عقب رخ می‌دهد. این اختلال، در بیشتر موارد به دنبال عادت‌های دهانی به وجود می‌آید. به عنوان مثال، در بسیاری موارد فشار زبان روی دندان‌های جلو، موجب ایجاد چنین حالتی می‌شود. زبان عضله‌ای پرقدرت است که وقتی به طور عادتی و مداوم میان دندان‌ها قرار بگیرد و به آنها فشار بیاورد، سبب این اختلال می‌شود. علاوه بر آن، مکیدن انگشت و یا قراردادن مداوم مداد میان دندان‌ها و یا مکیدن طولانی‌مدت پستانک سبب بروز آن می‌شود. چنین وضعیتی، به‌خصوص در میان دندان‌های جلویی، هم از نظر ظاهری زیبا نیست و هم موجب اختلال در تکلم و جویدن خواهد شد. وضعیت شایع دیگر هم این است که دندان‌ها به جای آنکه در هم چفت شوند، لب به لب هم قرار می‌گیرند و گاه به جای آنکه دندان‌های بالا، دندان‌های پایین را بپوشانند، وضعیت برعکس می‌شود. چنین شرایطی به طور معمول با فک بالای باریک همراه می‌باشد و می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در مفصل گیجگاهی فکی شود. علاوه بر اینها، گاهی به علت ناهماهنگی میان اندازه دندان‌ها و اندازه فک، دندان‌ها جای کافی ندارند و روی هم قرار می‌گیرند و ظاهر ناخوشایندی ایجاد می‌کنند. به نظر می‌رسد که در نژاد انسان، به تدریج اندازه فکین کوچک‌تر می‌شود اما تعداد دندان‌ها تغییری نمی‌کند. همین امر موجب می‌شود تا به هم ریختگی دندان‌ها در این روزگار بسیار رایج باشد.
و اما درمان!
به هم ریختن دندان‌ها و وضعیت نامناسب روابط فکی اگر شدید باشد، باید درمان شود اما نکته مهم آن است که در ابتدا باید علت اصلی مشکل را پیدا کرد و بعد درصدد رفع و درمان آن برآمد وگرنه اگر علت اصلی (برای مثال، عادت دهانی) رفع نشده باشد، حتی بعد از درمان هم دوباره مشکل بروز خواهد کرد. درمان این مشکلات در بیشتر موارد ارتودنسی با دستگاه‌های ثابت یا متحرک است. گاهی نیز علاوه بر ارتودنسی، نیاز به کشیدن یک یا چند دندان وجود دارد. در موارد شدیدتر، ارتودنسی به تنهایی قادر به حل مشکل نیست و نیاز به جراحی هم در کنار ارتودنسی وجود دارد. بسیاری از روابط نادرست فکی سبب می‌شوند پوست و عضلات صورت نتوانند حمایت لازم را از دندان‌ها کسب کنند و صورت شما علایم پیری زودرس را نشان دهد. علاوه بر بحث زیبایی، گاهی احساس ناراحتی و درد در مفصل گیجگاهی – فکی و یا سردردهای مداوم رخ می‌دهند که نیاز به درمان را ضروری می‌کنند.
مشکل چیست؟
اشکال در جویدن غذا، گازگرفتن مداوم گونه، مشکل در ادای بعضی کلمات، درد عضلات صورت یا درد فکین و رشد دندان‌ها در جهت نامناسب می‌توانند علایم مشکل در روابط میان فکین و دندان‌ها باشند. بعضی عوامل موجب می‌شوند فرد بیشتر در معرض این مشکلات قرار گیرد. برای مثال، یک مساله مهم عوامل ارثی هستند. در بعضی موارد یک کودک اندازه یک فک را از پدر و فک دیگر را از مادر به ارث می‌برد و یا اندازه فکین را از پدر و اندازه دندان‌ها را از مادر. این امر موجب می‌شود در بعضی مواقع فرد دندان‌های بزرگ در فک کوچک داشته باشد و جا برای دندان‌ها کم باشد و یا گاهی فک بزرگ است در حالی که دندان‌ها اندازه کوچکی دارند و در نتیجه فضای زیادی در میان دندان‌ها به وجود خواهد آمد. علاوه بر ارث، عادات دهانی مانند مکیدن پستانک یا انگشت و تنفس دهانی هم می‌تواند روی روابط بین دندان‌ها اثر بگذارد. از دست دادن یک یا چند دندان به هر دلیل (به‌طور مثال، پوسیدگی، ضربه، کشیدن و...) و یا دندان‌های اضافه هم می‌توانند مشکلاتی را برای فرد به وجود بیاورند. بعضی مشکلات مادرزادی مانند شکاف کام و لب هم سبب بروز چنین مشکلاتی می‌شوند.
منبع:www.salamat.com
/م