گفتگو با دکتر منصور بهرامی، روان‌شناس بالینی
آیا شما ازدواج کرده‌اید؟ چند سال است؟ سالگرد ازدواجتان چه زمانی است؟ خاطرتان بود یا تازه یادتان آمده است؟ برای همسرتان چه هدیه‌ای خریده‌اید؟ اصلا اعتقادی به این موضوع دارید؟ آیا تا به حال همسرتان شما را در این زمینه غافلگیر کرده است؟ عجب دنیایی است! با هزار امید و آرزو خانواده تشکیل می‌دهیم اما در اولین سالگرد پیوندمان با شریک زندگی‌مان فراموش می‌کنیم که پارسال در چنین روزی در رویای خوشبختی و سعادتمندی پرواز می‌کردیم. گفتگویی کردیم با آقای منصور بهرامی، روان‌شناس بالینی درباره اهمیت سالگرد ازدواج. پیش از اینکه این گفتگو را بخوانید، چند لحظه به سالگرد ازدواجتان فکر کنید.
آقای بهرامی، شما در اولین سالگرد ازدواجتان، چه هدیه‌ای به همسرتان دادید و چه چیزی هدیه گرفتید؟
اصلا یادم نیست ولی ما هر سال مراسمی در این مورد داریم اما آن‌قدر از زمان ازدواجمان گذشته که اولین سالگرد را یادم نمی‌آید که هدیه‌مان چه بود.
بنابراین به این موضوع باور دارید؟
بله، حتما.
آیا تا به حال شده که همسرتان شما را غافلگیر کند و به شما یادآوری نکند و خودش برای‌تان هدیه تهیه کند و در عین حال ببیند آیا شما سالگرد ازدواجتان را به خاطر دارید یا نه؟
نه هرگز این‌طور نبوده است اما سوال خوبی کردید، از این نظر که بدانیم اگر با یکدیگر صادق باشیم نباید به این ورطه بیفتیم. ببینید، در واقع این کار نوعی مچ گیری محسوب می‌شود یعنی یکی از زوجین می‌داند که سالگرد ازدواجشان نزدیک است اما به آن دیگری یادآوری نمی‌کند چون می‌خواهد مچ گیری کند. مچ گیری یعنی اینکه ما به طرف مقابلمان، هرکسی که هست، می‌خواهیم بگوییم که «من خوبم اما تو خوب نیستی.» این موضوع صداقت را از بین می‌برد.
آخر خانم ها حساس‌اند و توقع دارند که همسرشان به فکرشان باشد. این موضوع را چگونه می‌بینید؟
به نکته خوبی اشاره کردید. اول اینکه معمولا خانم‌ها در این زمینه از ما مردها جلوترند و به این جور مراسم بیشتر توجه می‌کنند و در حقیقت بخشی از هویت خانم هاست و تعلق خود را بیشتر تثبیت می‌کنند. شاید به این علت که بیشتر به توجه و نوازش نیاز دارند اما باید تفاوت ذهنی خود را با همسرشان بپذیرند و باید بدانند که با غافلگیر کردن او موضوع درست نمی‌شود. می‌توانیم به همسرمان بگوییم: «عزیزم، فردا (یا هر روز دیگر، هفته دیگر و...) سالروز ازدواجمان است. یادت باشد که دور هم باشیم.» اگر همسر این خانم دیر به منزل می‌آید، یادش باشد که آن شب زودتر بیاید یا خود خانم با خریدن هدیه‌ای هرچند کم قیمت اصول توجه کردن را به او یاد بدهد که شیوه برگزاری مراسم چگونه است. بسیاری از ما توقع داریم که طرف مقابلمان همه چیز را بلد باشد و ما نباید به آنان چیزی را یاد بدهیم. مگر می‌شود؟ این موضوع به این معناست که مردان بعد از ازدواج دیگر نیاز به یادگیری و کسب تجربه ندارند و همه‌شان کامل و بی‌نقص‌اند. انسان در طی زندگی به‌طور دایم در حال یادگیری و کسب تجربه است.
درباره نوازش و توجه گفتید که خانم‌ها بیشتر نیاز دارند. یعنی چه؟
بر اساس علم روان‌شناسی و اصول تحلیل رفتار متقابل، انسان در هر ارتباط متقابلی به دنبال کسب توجه و نوازش است. نوازش، عبارت است از «توجه به حضور دیگری که ممکن است به صورت تماس جسمانی، نگاه یا کلامی باشد و نیاز انسان به توجه و تایید را ارضا می‌کند.» در واقع نوازش، واحدی از توجه است که در فرد انگیزه ایجاد می‌کند. ببینید، نوازش و توجه، چه مثبت و چه منفی، مورد نیاز بشر است و اگر از آن محروم باشیم، احساس طرد شدن می‌کنیم. حالا نوازش مثبت، موجب رشد عواطف سالم فرد می‌شود و احساس مطبوعی را در فرد برمی‌انگیزد که از ارتباط صمیمانه سرچشمه می‌گیرد و نوازش منفی، احساس نامطلوبی در فرد به وجود می‌آورد مثل طرد شدن یا مورد کنایه قرار گرفتن که به تحقیر منجر شده و پیام «تو خوب نیستی» را به فرد القا می‌کند. دادن هدیه و گفتن جملات عاطفی در مراسم سالگرد ازدواج، نوعی نوازش کلامی و غیر کلامی است. ما چند نوع نوازش داریم که ممکن است در هر دو گروه مثبت و منفی یا یکی از این دو قرار گیرد. هدیه دادن و تقدیم یک شاخه گل، نوعی نوازش غیر مستقیم و هدفدار است و استفاده از جملات محبت آمیز، نوعی نوازش کلامی غیر مستقیم است. یادمان باشد اگر هرکدام از ما به اندازه کافی مورد نوازش قرار نگیریم، به اصطلاح «نخاع شوکی ما دچار افسردگی می‌شود.»
به همسران توصیه می‌کنید، چه هدیه‌ای برای سالگرد ازدواجشان تهیه کنند؟
من خودم هدیه‌ای را برای همسرم می‌خرم که سمبلیک و نمادین باشد.
یعنی چه؟
یعنی هدیه‌ای می‌خرم که من و همسرم را به یاد یک خاطره دلپذیر مشترک بیندازد. هدیه‌ای که هر دوی ما با آن خاطره خوبی در گذشته داشتیم. این موضوع به تفاهم و همدلی ما کمک زیادی می‌کند چون با یک تیر دو نشان می‌زنیم؛ هم همسرمان را مورد نوازش مثبت مستقیم هدفدار غیرکلامی قرار می‌دهیم و هم به او نشان می‌دهیم که خاطرات خوش گذشته را به یاد داریم. ضمن اینکه به بهانه این هدیه، حداقل یکی از خاطرات خوش گذشته را با هم مرور می‌کنیم و در لحظه حال نیز از آن خاطره لذت می‌بریم.
منبع:www.salamat.com