وقعة صفین

مؤلف:
ابوالفضل نصر بن مزاحم بن یساری منقری (م 212 ق).
زندگینامه و اظهار نظرها:
وی از مورخان بزرگی است که در کوفه به دنیا آمد و بیشتر عمر خود را در بغداد به سر برد. ابن ابی الحدید درباره ایشان گفته است: «نصر بن مزاحم شخصیتی ثقه و مورد اطمینان و استوار است و گفته ها و نقلهایش صحیح است. وی از روی هوا و هوس و دروغ چیزی نگفته است و از راویان حدیث به شمار می آید»[1].
استادان:
سفیان ثوری، شعبة بن حجاج، حبیب بن حسان، عبدالعزیز، یزید بن ابراهیم شوشتری، ابوالجارود و زیاد بن منذر.
شاگردان:
حسین بن نصر، نوح بن حبیب قوسی، ابوالصلت هروی، ابوسعید اشجع، علی بن منذر.
تألیفات:
وقعة صفین، الجمل، الغارات، مقتل حجر بن عدی، مقتل حسین بن علی - علیه السلام -، عین الوردة، اخبار المختار، المناقب .
معرفی اجمالی کتاب:
این کتاب قدیم ترین سند تاریخی است که درباره جنگ صفین نگاشته شده و به دست ما رسیده و از معروف ترین کتابهای تاریخی است که با قلم روان، به نقل حوادث کوفه و دمشق در عصر خلافت امام علی - علیه السلام - پرداخته است. مؤلف این کتاب با امانت خاص سخنان امیر المؤمنین - علیه السلام - و یاران آن حضرت و معاویه و طرفدارانش را آورده است.
این کتاب علاوه بر حوادث تاریخی و نقل سخنرانی¬ها، به نقل اشعار حماسی ای که به مناسبتهای مختلف سروده شده نیز پرداخته است. به دلیل صداقت مؤلف در بیان حوادث، نسبت شیعه بودن به ایشان داده اند که این نسبت درست به نظر می رسد. مؤلف در آغاز به بیان مقدمات جنگ صفین پرداخته و سپس با دقتی خاص، صحنه جنگ را به تصویر کشیده و جزئیات صحنه جنگ را نقل کرده و در این میان، به نقل گفته ها، سخنرانیها، نامه ها و اشعار هر دو جبهه پرداخته است.
این کتاب به وسیله استاد پرویز اتابکی به نام نبرد صفین به فارسی نیز ترجمه شده است.
وضعیت نشر:
این کتاب، در سال 1403 ق، در یک جلد به زبان عربی، به وسیله انتشارات کتابخانه آیت الله نجفی، در قم چاپ و منتشر شده است.

پی نوشت:

[1]. شرح نهج البلاغه، داراحیاء التراث العربی، ج 2، ص 26.

منبع:کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی