ارتباط میان سویا و سلامت تیروئید

در طول سالها، تحقیقات پزشکی بسیار زیادی سویا و فواید آن در جهت بهبود سلامت انسان را به یکدیگر ارتباط داده‌اند. با این حال در طول دو دهه‌ی گذشته، موضوع بد بودن سویا برای تیروئید بحث و جدل زیادی را به راه انداخته است. بنابراین، آیا سویا برای سلامت تیروئید مفید است و یا مضر؟ این مقاله به شما در یافتن پاسخ‌هایی به آن کمک می‌کند.

آیا می‌دانستید؟

آکادمی طب کودکان و برنامه سم شناسی ملی آمریکا، فرمول سویا را برای نوزادان (نوزدان بین هفته‌ی 37 و 42) بی‌خطر در نظر گرفته است.
آیا سویا تأثیر منفی بر روی تیروئید دارد؟ مدتی است که این سئوال ذهن بسیاری از عاشقان سویا، خصوصاً گیاهخواران را به خود مشغول ساخته است. شاهد معتبری وجود دارد که عنوان می‌کند، خوردن سویا و یا محصولات سویا در حد اعتدال می‌تواند خطر سرطان پروستات را کاهش داده و سطوح کلسترول را پایین آورد. اثرات سویا بر روی تیروئید یک مسئله بحث برانگیز است، به این دلیل که نظرات کارشناسان در مورد این موضوع گوناگون است.
از یک سو، گزارشاتی در مجلات مختلف پزشکی و تغذیه به چاپ رسیده‌اند که نشان می‌دهند سویا به عنوان یک ماده‌ی غذایی شگفت‌آور برای جلوگیری از سرطان، کاهش وزن، مشکلات قلبی، یائسگی، و دیگر مسائل مربوط به سلامت عمل می‌کند. بعضی از متخصصین تغذیه، سویا و محصولات آن را به عنوان وسیله‌ای جهت تأمین پروتئین مورد نیاز گیاهخواران توصیه می‌کنند. کریستین نورثروپ پزشک جامع و یکی از حامیان سرسخت سویا است. او حتی در یکی از برنامه‌های تلویزیونی معروف، توصیه نمود که مقدار زیادی سویا در رژیم غذایی خود وارد سازند.
از سویی دیگر، با منتقدانی سرسخت نسبت به سویا مواجه هستیم که استفاده از سویا را محکوم کرده و معتقدند که این ماده‌ی غذایی، به نوعی سم محسوب می‌شود، خصوصاً برای کسانی که از مشکلات تیروئید رنج می‌برند. در حال حاظر 59 میلیون آمریکایی دچار مشکلات تیروئیدی بوده، و این بیماری در تنها 20 میلیون نفر از آنها تشخیص داده شده است. بسیاری معتقدند که سویا، با اثرات منفی خود در سلامت، تنها درمان را برای مبتلایان به مشکلات تیروئیدی دشوار می‌سازد.

سویا و تیروئید ـ با یکدیگر تطابق دارند یا خیر؟

بسیاری از مباحثات در خصوص سویا، مستقیماً به سمت عنصر سازنده‌ی منحصر بفرد یعنی ایزوفلاون نشانه می‌روند. ایزوفلاون‌ها مواد شیمیایی آلی هستند که همچنین «استروژن گیاهی» نامیده می‌شوند، به گونه‌ای که می‌توانند خود را به استروژن موجود در سلول‌های مختلف متصل سازند. سه نوع ایزوفلاون در سویا وجود دارد: جنیستین (40%) دایدزین (40%) و گلیسیتین (5 تا 10%). ایزوفلاون‌ها دارای پتانسیلی می‌باشند که به عنوان جایگزینی برای هورمون‌های طبیعی عمل می‌کنند، در نتیجه فعالیت‌های آنها را مهار کرده، و بر روی تولید طبیعی هورمون تیروئید تأثیر می‌گذارند.
همچنین دانستن این نکته اهمیت دارد که سویا در دسته‌ی گواتروژن‌ها (goitrogens) یعنی مواد غذایی که به تشکیل گواتر و بزرگ شدن غده‌ی تیروئید کمک می‌کنند، قرار دارد. اکثر گواتروژن‌ها همچنین دارای یک اثر ضد تیروئیدی معین بوده، که عملکرد طبیعی تیروئید را پایین آورده، و در موارد شدید، باعث بیماری تیروئید می‌شوند. مصرف سویا با کم کاری غده‌ی تیروئید ارتباط یافته است ـ وضعیتی که در آن غده‌ی تیروئید قادر به تولید میزان مورد نیاز هورمون‌های تیروئید نمی‌باشد. علائم آن، خستگی، افزایش وزن، یبوست، و بی‌نظمی‌های قاعدگی را شامل می‌شود. رابطه میان سویا و مشکلات تیروئید نخستین بار در سال 1933 توسط سِر رابرت مک کاریسون به اثبات رسید. او عنوان می‌کرد هنگامی که دانه‌های سویای خام به رژیم غذایی با کمبود ید موش صحرایی اضافه شد، این حیوانات دچار گواتر شدند. این یافته‌ها مجدداً در آزمایش‌های دیگر تکرار شده و همچنین مشاهده گردید که می‌توان با اضافه کردن مقدار کافی ید به رژیم غذایی از گواتر جلوگیری کرد. با این حال، هیچ شاهد علمی وجود ندارد که نشان دهد مصرف سویا می‌تواند منجر به گواتر در انسان‌ها شود.
در سال 2006 دکتر مارک مسینا در مقاله‌ای عنوان می‌کنند افرادی که تیروئید آنها عملکرد طبیعی دارد در معرض خطر نمی‌باشند، حتی اگر سویا را در مقادیر زیاد مصرف نمایند. با این حال دکتر مسینا اثرات جانبی محصولات سویا را بر روی افرادی که مبتلا به کم کاری تحت بالینی تیروئید می‌باشند، منتفی نمی‌داند. احتمال کوچکی وجود دارد که ایزوفلاوین‌های موجود در سویا می‌توانند این وضعیت را بدتر سازند، اما از سوی دیگر، مصرف سویا می‌تواند به درمان التهاب، فشار خون و حساسیت به انسولین کمک کند.
انجمن تیروئید آمریکا عنوان می‌کند که عوارض تیروئیدی خاصی، به ویژه کم کاری تیروئید صرف نظر از عادات غذایی، در زنان شایع‌تر از مردان می‌باشد. دکتر حسین غریب، رئیس سابق انجمن آمریکایی غدد بالینی و استاد پزشکی در کلینیک مایو در روچستر، هرگونه ارتباط میان سویا و مشکلات تیروئید را رد می‌کند. دکتر قریب معتقد است که ژنتیک و نه سویا، علت بالقوه‌ی کم کاری غده‌ی تیروئید است.
با نگاهی به دیدگاه‌های متفاوت از کارشناسان مختلف امر سلامت، در واقع ناعادلانه خواهد بود که سویا را به عنوان علت اصلی مشکلات تیروئید در نظر بگیریم. با این حال، اگر شما یا یکی از بستگان‌تان مبتلا به بیماری تیروئید می‌باشید، بهترین کار این است که پیش از هرگونه نتیجه‌گیری، تحت تست‌ و آزمایشات تشخیصی تیروئید قرار گیرید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.