خستگی صبحگاهی به طور کلی نشانهای از کمبود میزان خواب مناسب است. با این حال، عوامل خستگی صبحگاهی به مشکلات خواب محدود نمیشوند.
هنگام صبح احساس سستی میکنید؟ خب، این میتواند علامتی از خستگی صبحگاهی باشد. همانطورکه همه ما میدانیم، خستگی به عنوان کاهشی قابل توجه در سطوح انرژی بدن تعریف میشود، که غالباً بعد از یک روز کاری سخت تجربه میشود. این طریقهای است که بدن با آن واکنش نشان میدهد، زمانی که فرد یک فعالیت فیزیکی را برای مدت طولانی، بدون استراحت انجام میدهد. در هر حال، تجربه احساس خستگی بلافاصله بعد از بیرون آمدن از رختخواب در هنگام صبح، غیرطبیعی به نظر میآید. همین احساس کمبود قدرت زمانی که خورشید طلوع میکند، خستگی صبحگاهی تلقی میشود.
علل
بارداری، عملکرد طبیعی هورمونها را در بدن دچار اختلال میکند؛ که ممکن است به بیماری و خستگی صبحگاهی ختم شود. به عوامل دیگر خستگی صبحگاهی در ادامه اشاره خواهد شد.
خواب ناکافی
خواب بدون کیفیت یا خواب ناکافی، عاملان اصلی خستگی صبحگاهی میباشند. در زندگی پر تنش امروزی، مشاهده میشود که مردم شب هنگام دیرتر میخوابند و زودتر از خواب بیدار میشوند تا کارهای روز را کامل کنند و به موقع به محل کار برسند. در هر حال، عدم خواب کافی میتواند عوارضی را بر سلامتی ایجاد کند و اولین چیزی که فرد در خستگی احساس میکند، کمبود انرژی است. فرد ممکن است حتی بیرون آمدن از تخت را بسیار مشکل بیابد و با زمان سختی از به انجام رسانیدن کارهای روزانه و روتین مواجه شود. امروزه، اختلالات خواب مثل بی خوابی که منجر به محرومیت از خواب میشود، تبدیل به یک پدیده شایع شده است. این میتواند به شکل خستگی صبحگاهی، کاهش سطح سلامت و کاهش سطح هوشیاری بروز پیدا کند.
رژیم غذایی ناسالم
رژیم غذایی عاری از مواد مغذی مثل مواد معدنی و ویتامینها هم میتواند عامل خستگی صبحگاهی باشد. تغذیه بدن با مواد مغذی یکی از پیش نیازهای حفظ انرژی در طول روز است. تغذیه نامناسب در نهایت احساس خستگی ناشی از کمبود انرژی را به هنگام صبح به ارمغان میآورد.
بیماری آدیسون
در بیماری آدیسون، غدد آدرنال موجود در بالای کلیهها به درستی کار نمیکنند، که مسبب تولید ناکافی برخی هورمونها میشود. غدد آدرنال بیش از چهل هورمون آزاد میکنند، که هر یک از آنها وظیفهای ضروری را در جهت یک زندگی سالم به عهده دارند. به عنوان مثال، هورمون کورتیزول که توسط غدد آدرنال تولید میشود به ما در مقابله مؤثر با استرس یاری میرساند.
هورمون آلدوسترون به حفظ تعادل الکترولیتی کمک میکند. هورمونهای غده آدرنال همچنین در سنتز (یعنی ترکیب دو ماده اولیه و تولید یک چیز جدید) انرژی با تبدیل چربیها و کربوهیدارتها به قند که به عنوان سوخت بدن عمل میکند هم نقش دارند. بنابراین، با اولین اختلالات آدرنالی، گروهی از مسائل مربوط به سلامتی رو به کاهش میگذارد، که رایج ترین آنها احساس خستگی صبحگاهی است. افراد با بیماری آدیسون به هنگام صبح احساس خستگی شدیدی دارند که به علت ضعف سطوح انرژی است. آنها بیرون آمدن از رختخواب را خیلی سخت میدانند، از این رو غالباً بعد از ساعت 11 صبح بیدار میشوند.
فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی- عضلانی)
بیدار شدن بعد از یک خواب خوب انرژی زا، و در عین حال احساس خستگی همراه با درد و سفتی عضلات نشانهای از بیماری فیبرومیالژیا است. بیماران فیبرومیالژیا با زمان بیداری سختی روبرو میشوند، چرا که آنها احساس خستگی میکنند و در رأس آن با درد مداومی که کل روز آزارشان میدهد مواجه هستند. افراد مبتلا به فیبرومیالژیا اغلب از دردهای عضلانی در تمام بدن و خستگی بعد از بیداری صبح شکایت میکنند.
مشکلات تیروئید
ممکن است این قضیه بعد از 7-8 ساعت خواب شبانه خوب اتفاق بیافتد، که شخص در هنگام صبح احساس خستگی کند. این مسئله به عملکرد نادرست غده تیروئید نسبت داده شده است. غده تیروئید در قسمت جلوی گردن قرار دارد که کار مهم تولید دو هورمون را بر عهده دارد. ساخت این هورمونها برای میزان سوخت و ساز طبیعی بدن (متابولیسم) ضروری است.
یک وضعیت تیروئید به عنوان کم کاری تیروئید میتواند به خستگی صبحگاهی کمک کند. در این وضعیت، غده تیروئید قادر به تولید مقدار کافی هورمونهایی که برای سوخت و ساز بدن مهم هستند، نیست. کم کاری تیروئید که بر میلیونها نفر در سراسر جهان اثر میگذارد، میتواند سبب خستگی صبح شود. افرادی که از اختلالات تیروئید رنج میبرند، در ابتدا و بعد از بیدار شدن صبح خستگی را تجربه نمیکنند، اما همین که شروع به کارهای روتین روزانه میکنند، به شکلی غیرمنتظره هجوم خستگی شروع به رخ دادن میکند. در چنین وضعیتی، کار روز یک امکان دور به نظر میرسد. از دست دادن میزان بارزی از انرژی احساس میشود، در حالیکه فرد به انجام کارهای روزانهاش ادامه میدهد. در نهایت، هیچ انتخاب دیگری جز استراحت کردن ندارد.
کم خونی
در این شرایط، تعداد سلولهای قرمز خون (گلبولهای قرمز) در بدن خیلی کمتر از چیزی که انتظار میرود است. گلبول قرمز شامل هموگلوبین است که وظیفه بسیار مهمی در جابجایی اکسیژن به نقاط مختلف بدن دارد. میزان گلبول قرمز پایینتر از حد نرمال، میتواند سبب طیف گستردهای از تأثیرات جانبی شود که شامل خستگی صبحگاهی، درد قفسه سینه میشود که با مشکل در تنفس همراه است.
عوامل دیگر
افراد مبتلا به بیماریهای از پیش موجود مثل آرتریت (التهاب مفاصل)، مشکلات ریوی یا دیابتیک، اغلب از مشکل کاهش سطوح انرژی در صبح شکایت دارند. پزشکان بر این معتقدند که این مشکلات سلامت، در واقع موجب رشد سریع این خستگی به هنگام صبح هستند.
شناسایی درست علل خستگی صبح، راهی را برای خلاصی از این احساس خستگی و فعال بودن در طی روز را نشان میدهد. در مورد وضعیت غده تیروئید کم کار، ممکن است پزشک داروهایی را برای حفظ عملکرد نرمال تیروئید تجویز کند که در نتیجه آن به بدن اجازه تولید هورمون در سطح طبیعی را میدهد. مدیریت شرایط اساسی مثل دیابت یا آرتریت با پیروی کردن از یک رژیم غذایی و ورزش روتین، در به حداقل رساندن دورههای خستگی صبح کمک کننده خواهد بود.