از چند سال پیش تا حالا نخلستان‌های کرمان روز خوش ندیده‌ا‌ند. یک‌بار سیل، یک‌بار طوفان و حالا هم گرمای کم‌سابقه هوا در شرق این استان پیش از فصل برداشت نخلستان‌ها را نابود کرده است.
به گزارش ، وقایع اتفاقیه نوشت: همین چند ماه پیش بود که تصاویری از ریختن خرماهای کرمان بر اثر گرما و شرجی در رسانه‌ها منتشر شد. حالا اما خرماها روی نخل خشک می‌شوند و امید‌های کشاورزان بیش‌ازپیش برای به ثمر‌رسیدن این محصول رنگ می‌بازد. در سال‌های گذشته نابودی خرما روی نخل‌ها در روزهای منتهی به برداشت آغاز می‌شد، درحالی‌که به گفته کشاورزان امسال محصول نارس به‌دلیل شدت گرما و کاهش رطوبت دچار خسارت شده است.
گفته می‌شود بیشترین خسارت‌ها در شهرستان ریگان روی داده است. گرمای هوای این روزهای ریگان به 55 درجه سانتی‌گراد می‌رسد و نخستین سطح زیر‌کشت نخلستان‌های کشور را با مشکل مواجه کرده است.
خشکیدگی خرماها بلای هر ساله
در روزهای اخیر گرمای شدید و طوفان‌های مکرر خسارتهای فراوانی را به نخلستان‌های جنوب و شرق کرمان وارد کرده است. کشاورزان جنوب کرمان می‌گویند طی سال‌های اخیر مردم ریگان بارها با پدیده خشکیدگی خوشه‌های خرما مواجه شده‌اند اما امسال وضعیت بدتر شده است. در سال جاری گرما زودتر از سال‌های قبل شروع و شدت آن هم بیشتر شده، به‌طوری‌که دماسنج ماشین‌های کشاورزان دمای 60 درجه را هم نشان می‌دهد اما هواشناسی در بهترین حالت دمای 55 درجه را ثبت کرده است.
رضا مشکی، فرماندار نرماشیر یکی از شهرستان‌های کرمان که بخش قابل‌توجهی از محصول خرمای امسال خود را از دست داده، می‌گوید: سال گذشته بیش از 70 درصد از محصول خرمای خود را به‌دلیل گرمای هوا و خشکیدگی از دست دادیم. به عقیده او، امسال میزان خشکیدگی کمتر از سال گذشته است اما بااین‌حال، خسارتهای زیادی به کشاورزان منطقه وارد شده است.
او می‌گوید برآورد قطعی میزان خسارت در چند روز آینده اعلام خواهد شد. گفته می‌شود طبق الگوی سازمان هواشناسی استان کرمان در سال جاری متوسط دمای استان کرمان افزایش یافته و طول تابستان‌ها و روزهای گرم نیز در حال زیادشدن است. این در حالی است که از میزان بارش باران و رطوبت در استان نیز کاسته شده و ادامه این روند کشاورزی استانی را که یک‌چهارم باغ‌های کشور در آن قرار گرفته است، تهدید می‌کند.
فعالیت شبانه‌روزی کشاورزی در شرق کرمان در شهرستان‌های ریگان، بم، فهرج، نرماشیر و شهداد و در جنوب کرمان در شهرستان‌های کهنوج، قلعه گنج، فاریاب، رودبار، منوجان، جیرفت و عنبرآباد شکل گرفته است،به‌طوری‌که اکثر شهروندان و روستانشینان این مناطق دارای باغ‌ها و نخلستان‌های گسترده هستند یا اینکه در حیاط خانه‌هایشان چندین درخت خرما دارند که از درآمد این درختان روزگار خود را می‌گذرانند اما بر اثر گرمای شدیدی که در روزهای اخیر در استان کرمان روی داد و به بالای 50 درجه رسید پدیده خشکیدگی خوشه‌های خرما در اکثر شهرستان‌های استان کرمان روی‌داده است؛ پدیده‌ای که پیش‌ازاین نیز بارها اتفاق افتاده بود.
حالا نخلداران در کرمان تنها چند روز به زمان برداشت محصول خرما در عرض چند ساعت شاهد خشک‌شدن خوشه‌های خرما روی نخل‌ها هستند و در بهترین حالت این خوشه‌ها غذای دام خواهند شد.
درآمدی که نابود شد
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ریگان پیش‌ازاین گفته بود متأسفانه شاهد خسارت به کشاورزان هستیم که می‌تواند به اقتصاد مردم صدمه بزند. رسول‌بخش بامری با اشاره به خشکسالی شدید در شرق کرمان گفت: بارش باران در منطقه کم بوده و سطح رطوبت نیز کاهش یافته است، به همین علت شاهد بروز مشکلاتی برای کشاورزان هستیم. او به بادهای 120روزه و طوفان شن و ریزگردها اشاره می‌کند و می‌گوید: این مشکلات در کنار وزش بادهای گرم و شدید خسارت‌ها را تشدید کرده است.
کارشناسان کشاورزی قبل از بروز این مشکل توصیه‌های لازم را انجام داده بودند اما برخی از کشاورزان توصیه‌ها را جدی نگرفتند و شاهد خسارات به نخلستان‌ها هستیم. او از کشاورزان خواست با توجه به خطر ریزش محصول با کارشناسان مشورت کنند و تدابیر لازم را در نظر بگیرند.
کشاورزان پیش‌ازاین هم به دنبال برخی شایعات بخش زیادی از محصولات خود را از دست داده بودند. شایعه شیوع یک بیماری که از طریق خفاش‌ها به خرمای بم منتقل می‌شود در ماه رمضان و اوج فصل خریدوفروش خرما بازار داخلی نخلداران شرق استان کرمان را مختل کرد.
بیمه کشاورزان جوابگو نیست
ابتدای مرداد بود که مدیر دفتر امور میوه‌های گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی از اختصاص بیمه ترجیحی به محصولات خرما به‌دلیل خسارات سنگین به نخلداران شرق استان کرمان خبر داده بود.
او گفته بود: افزایش دما و رطوبت پایین چند سالی است که موجب خسارت به محصول خرمای شرق استان شده است. او با اشاره به بازدید اکیپی از کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی و صندوق بیمه محصولات کشاورزی کشور از نخلستان‌های خسارت‌دیده شرق استان کرمان تصریح کرد: 50 درصد خرمای کشور تحت پوشش بیمه محصولات کشاورزی است و 70 درصد محصول خرمای استان نیز تحت پوشش بیمه قرار دارد.
او گفت: با توجه به اینکه خرمای مضافتی در استان کرمان سالانه دچار خسارت می‌شود، بیمه‌ای ترجیحی مختص خرمای مضافتی اختصاص می‌یابد تا جبران خسارت نخلداران شرق استان شود. در این بیمه با قراردادن بیمه‌های پوششی بیمه به نفع باغداران کمک می‌کند. کارهای تحقیقاتی در کنار بیمه محصولات در شرق استان کرمان آغاز شده که یکی از پروژه‌ها در شهرستان فهرج و شهرستان‌های شرقی استان کرمان به مدت سه ماه در حال انجام است.
توصیه‌هایی به نخلداران ریگانی نسبت به مرطوب‌کردن باغات، پوشش مناسب و توصیه‌های فنی شده تا شاهد کاهش خسارت به نخلداران باشیم. این درحالی است که کشاورزان می‌گویند بیمه‌ای که پیش‌ازاین هم بحث آن مطرح شده تاکنون برای کشاورزان تغییری ایجاد نکرده است. این کشاورزان می‌گویند: نخل‌ها تنها منبع درآمد ما هستند و در صورتی که محصول سال جاری از بین برود ما هیچ منبع درآمدی نخواهیم داشت.
محصول برخی باغ‌ها به صورت کلی از بین رفته است و در صورت ادامه این وضعیت مردم که یک سال در انتظار محصول بودند باید برای کسب درآمد 12 ماه دیگر هم صبر کنند و در این مدت هیچ منبع درآمد پایدار دیگری ندارند. در سال‌های قبل نیز نخلستان‌ها را بیمه کرده بودیم اما خسارت کشاورزان پرداخت نشد.
متأسفانه در حالت عادی هم با دلال‌بازی‌ای که در بازار وجود دارد و عدم برند‌سازی و بسته‌بندی محصول با مشکل مواجه هستیم و عمدتا باید خرما را یک سال در سردخانه‌ها برای رسیدن ماه رمضان نگه داریم. هزینه‌ها بالا رفته و برای اینکه بتوانیم نخلستان‌ها را سرپا نگه داریم متحمل هزینه‌های زیادی شدیم و در نهایت هم درست زمانی که می‌خواستیم حاصل زحمات را برداشت کنیم با خشکیدگی و ریزش خوشه‌های خرما مواجه شدیم.
