هنگامی که در حال خواب و تجدید قوا بسر میبریم، فرایندهای مختلف بدنی مشغول کار و فعالیت میباشند. مغز ما هنگامی که ما خوابیم، خاطرات را ذخیره ساخته و سموم را دفع میکند. اشکالی ندارد که بگوییم، خواب خوب تثبیت حافظه و عملکرد مغز را بهبود میبخشد.
اکنون میدانید چرا!
دیستونی (Dysania) که همچنین تحت عنوان Clinomania شناخته میشود، نوعی بیماری است که موجب میشود، بیرون آمدن از رختخواب کار واقعاً دشواری باشد. افرادی که از این اختلال رنج میبرند، ممکن است بیدار شوند، اما برای مدت زمان طولانی در رختخواب باقی میمانند. آنها حتی ممکن است کارها و تعهدات از پیش تعیین شدهی خود را به تعویق بیاندازند، تنها برای آنکه کمی بیشتر در رختخواب بمانند.
بعضی روزها به محض بیدار شدن احساس کج خلقی میکنید. همه چیز فوقالعاده آزار دهنده به نظر میرسد و ممکن است کار کردن نوعی شکنجه به حساب آید. به طور مداوم دیگران از شما میپرسند که آیا از دندهی چپ بلند شدهاید، اما خودتان دلیل واقعی آن را میدانید ـ تنها به این دلیل بوده که به قدر کافی در رختخواب نبودهاید! در واقع، بد خوابیدن به معنای داشتن یک روز بد در پیشِ رو است. حداقل برای بیشتر ما اینگونه است.
همهی ما تقریباً یک سوم از عمر خود را در خواب بسر میبریم، و با این وجود اهمیتی که واقعاً لازم است، به خواب نمیدهیم. شاید بتوانید بدون خوردن غذا مدت زمان بیشتری از نخوابیدن زنده بمانید. چه چیز خواب را آنقدر حیاتی و مهم ساخته است؟ آیا با خوابیدن، تنها تجدید قوا میکنید؟ خیر، چیز بیشتری در بدن ما اتفاق میافتد. در واقع، بدن ما به عملکرد خود هنگامی که ما خواب هستیم، ادامه میدهد. مغز هنگامی که مشغول استراحت هستیم، بیوقفه و پیوسته کار میکند.
چرخه خواب
یک چرخه خواب متشکل از پنج مرحله است: خواب مرحله 1، 2، 3، 4، و حرکت سریع چشم .(REM) رِم یا REM همچنین تحت عنوان مرحلهی رؤیا دیدن نامیده میشود. در این مرحله، تنفسمان نامنظم شده، ضربان قلب غیر عادی و عضلات فلج میشوند. به طور متوسط، هر چرخه خواب به مدت 90 دقیقه به طول میانجامد. در مراحل حرکت غیر سریع چشم (NREM) ، عضلاتمان شل شده، تنفس کند گشته و بدن خود را ترمیم میسازد.
اتفاقاتی که به هنگام خواب برای بدن رخ میدهد
مغز
مغز در خواب فعال میشود.
خواب از مغز سرچشمه میگیرد. هنگامی که به خواب میرویم، مغز خاموش نمیشود و به عبارتی از کار بازنمیماند. در واقع فعالیت خود را حفظ میکند. هنگامی که میخوابیم، مغز ما تمام خاطرات ناخواسته و مواد سمی را از بین میبرد. مغز خاطرات را تقویت و یکپارچه ساخته و مهارتهای تصمیمگیری را بهبود میبخشد. به همین دلیل است که کمبود خواب بر عملکرد ما تأثیر میگذارد.
پوست
تولید کلاژن تشدید میشود
خواب برای داشتن یک پوست سالم و درخشان بسیار اهمیت دارد، به گونهای که تولید گلاژن در طول این زمان افزایش مییابد. کلاژن به حفظ قابلیت ارتجاعی پوست کمک کرده، در نتیجه به آن ظاهری جوان میبخشد. به هنگام خواب، جریان خونی که به سوی پوست حرکت میکند، افزایش یافته و به آن درخشش طبیعی میبخشد. محرومیت از خواب منجر به پفآلود و خسته شدن چشمها میشود. خواب خوب حدود 7 تا 8 ساعت، سالم غذا خوردن، و هیدراته ماندن یا حفظ آب بدن برای داشتن پوستی زیبا و درخشان ضرورت دارد.
عضلات
عضلات به طور موقت فلج میشوند
آیا تا به حال چنان احساس سرما کردهاید که قادر به حرکت دستها و پاهای خود حتی با وجود بیدار بودن نباشید؟ من این تجربه را داشتهام، و قطعاً تجربهی ترسناکی است! ماهیچههای این اندامها در طول مرحلهی حرکت سریع چشم (REM) از خواب تحت فلج موقت قرار میگیرند، صرفاً جهت اطمینان از اینکه رؤیاهایی را که میبینیم نمایش یا نمود بیرونی نداشته باشند. با توجه به رؤیاهای مختلفی که به طور مرتب میبینیم، باید سپاسگزار این موضوع باشیم. در مرحلهی حرکت غیر سریع چشم (NREM)، عضلات ما به حالت شل و منبسط باقی میمانند.
تنفس
تنفس آهسته میشود
در بخش اعظمی از خواب و به عبارتی مرحلهی حرکت غیر سریع چشم، تنفس آهسته و پیوسته میشود. همانطور که وارد مرحلهی حرکت سریع چشم (REM) میشویم، تغییرات بسیاری میتواند مشاهده شود.
دمای بدن
درجه حرارت بدن افت میکند
همانطور که در خواب بسرمیبریم، درجه حرارت بدن ما به تدریج پایین میآید. به همین دلیل است که خوابیدن در یک اتاق خنک به خواب بهتر کمک میکند. درجه حرارت بدن به حداقل خود در حدود 5 صبح میرسد و پس از آن شروع به افزایش مییابد. همانطور که دمای بدن افزایش مییابد، شروع به بیدار شدن میکنیم.
چشمها
چشمها به سرعت حرکت میکنند
حرکت چشمها به مرحلهای از خواب که در آن بسرمیبریم بستگی دارد. چشمها در مرحلهی REM از یک سو به سویی دیگر به سرعت حرکت میکنند. این مرحله، عمیقترین قسمت خواب بوده و زمانی است که خواب میبینیم. هرچه در شب به پیشتر و جلو میرویم، مدت زمان خواب REM افزایش مییابد. چشمهای ما آرام گرفته، و در طول مراحل NREM ثابت و بیحرکت باقی میمانند.
هورمونها
هورمون رشد انسان ترشح میشود
یک خواب خوب شبانه برای سلامت هورمونی خوب بسیار ضروری است. هورمون رشد انسان زمانی ترشح میشود که در خواب میباشیم، و بافتها سریعتر احیا و تجدید میشوند. ملاتونین، که به کنترل ریتم و نواخت بدن و چرخه خواب و بیداری کمک میکند، منتشر میشود. هنگامی که سطح آن شروع به کاهش مییابد، از خواب بیدار میشویم. لپتین، که اشتها را سرکوب میکند، ترشح شده و سطوح گرلین، که باعث تحریک گرسنگی میشود، کاهش مییابد. به همین دلیل است که کمبود خواب میتواند به چاقی منجر شود.
سیستم ایمنی بدن
کمبود خواب به معنی احتمال بیشتر ابتلا به بیماری است
یک خواب خوب شبانه جهت دور نگاه داشتن آنفولانزا و سرماخوردگی بسیار اهمیت دارد. سیستم ایمنی بدن ما هنگامی که از خواب کافی برخوردار باشیم، بهتر کار میکند. خواب کمتر از 7 ساعت میتواند طول عمر را کاهش دهد. ضرر و عوارض آن میتواند بر روی سیستم ایمنی بدن وارد شود. در واقع، خواب کافی برای بدن به جهت داشتن عملکرد مناسب مورد نیاز است.
معمولا، بزرگسالان روزانه به 7 تا 8 ساعت خواب نیاز دارند، اما برای بعضی حتی 5 ساعت نیز میتواند کافی باشد. البته هستند کسانی که به منظور داشتن احساس سرزندگی و نشاط به حداقل 10 ساعت خواب نیاز دارند.