روستای نژو در شمال غرب شهرستان بانه،واقع در بخش مرکزی و فاصله 12 کیلومتری شهرستان قرار گرفته است.آثار تاریخی آن در شرق روستابه نام شارکون که فقط کوزه های برزگ و کوچک گلی که داخل بعضی از آنها زغال پیدا می شود باقی مانده است که آن هم در طول زمان به دلیل کشت و عملیات کشاورزی کم کم از بین رفته است.
در سراسر خاک روستا لوله های گلی به ضخامت حدود 10 سانتیمتر با قابلیت آبرسانی لوله های1/3پیدا می شود و در تمام زمین های روستا چه مزارع و چه دامنه کوهها از این لوله ها می توان یافت.
اما مهمترین اثر باستانی روستا قلعه ای است که در غرب روستا،در حد فاصل روستاهای سیوچ میرآباد علیا و نژو قرار گرفته است.در اطراف این قلعه که با نام محلی (قه لای نژو) معروف است چشمه های آب فراوانی وجود دارد که باعث می شود تعداد زیادی از دوستداران طبیعت و مردم منطقه برای گشت و گذار و بازدید به آنجا بروند. بنا به گفته ساکنان این روستا،قدمت این قلعه به پیش از اسلام بر می گردد و با توجه به اینکه مقبره هایی که در این ناحیه موجود است به طرف بیت المقدس کنده شده اند این قول به نظر صحیح می رسد.
عدم توجه و سهل انگاری در نگهداری این قلعه باعث شده است تا شکل اصلی قلعه در اثر حفاری ها غیر مجاز که توسط افراد سودجو، انجام گرفته است از بین برود و تنها آثاری که از آن می توان دید حصار قلعه در دامنه آن است که با سنگهای بزرگ و تراشیده جلوه عظیمی به ان داده است و هنوز قسمتهایی از آن را می توان دید.
خرابه قلعه هم شامل دو قسمت است که به وسیله یک سنگ بزرگ به عنوان پل به هم مرتبط شده است.این قلعه دارای یک حوض آب بوده است که از ساروج ساخته شده است و در چند سال قبل به کلی تخریب شده است و چیزی از ان باقی نمانده است.
ساکنان روستا به تخت سنگ بزرگی که در غرب قلعه قرار دارد اغلی بگ می گویند گویا اغلی بگ نام پهلوانی بوده است که ساکن آنجا بوده است و در هنگام لشکر کشی اعراب،در دشت میر آباد به آنها شبیخون زده است و تعداد زیادی از آنها را کشته است تا اینکه شبی گرفتار کمین اعراب می شود و…
گفته می شود جمله ی الاکراد من الجن (کردها از جنیان هستند) به خاطر شبیخون زدن های الغ بیگ گفته شده است.
در جنوب این روستا و در فاصله بین شوی و نژو یک سد باستانی (آبگیر) وجود داشت که دارای قدمت زیادی بود.دیواره های ساروجی این سد تا این اواخر هم موجود بود اما در حدود 17-18 سال پیش قرار شد تا طی یک پروژه عظیم،در محل سد باستانی یک سد جدید برای تامین مصرف آب کشاورزی و آشامیدنی شوی احداث شود و در جریان عملیات خاک برداری، دیواره های ساروجی این سد باستانی تخریب شد.اما پس از صرف مدت زمان و هزینه بسیار قابل توجهی، به دلایلی که هرگز برای مردم منطقه روشن نشد عملیات احداث این سد متوقف شد و تنها چیزی که عاید مردم منطقه شد تخریب دیواره های سد باستانی بود.
علاوه بر اینها طبیعت زیبای این روستا در بهار و تابستان باعث شده است که در سالهای اخیر خیل عظیم مردم از شهر برای سپری کردن ساعاتی در دامان طبیعت، به مراتع و سبزه زار های این روستا بیایند.بیشتر مردم این روستا به کار کشاورزی مشغول هستند و همانند دیگر روستا های ایران،جوانان سعی در مهاجرت به شهر های دیگر را دارند اما هنوز کسانی هم از آنها هستند که با کشاورزی،سعی در تامین زندگی خانواده خود دارند.
