پروفسور لطفعلی عسگرزاده (معروف به لطفی زاده)، بنیان گذار منطق فازی و استاد تمام دانشگاه برکلی کالیفرنیا، امروز در 96 سالگی درگذشت. وی در 15 بهمن 1299 در شهر باکو (که آن زمان جزئی از اتحاد جماهیر شوروی بود) از پدری ایرانی و مادری روس به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی را همان جا و به زبان روسی آغاز کرد.
خانواده عسگرزاده زمانی که لطفعلی 10 ساله بود به ایران مهاجرت کردند و او نیز تحصیلات خود را در تهران ادامه داده و به دبیرستان البرز و سپس دانشکده فنی دانشگاه تهران رفت.
وی سال 1321 در رشته مهندسی برق از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و سپس برای ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری به آمریکا رفت. لطفی زاده پس از دریافت مدرک کارشناسی ارشد خود از MIT در همان رشته، دوره دکتری را در دانشگاه کلمبیای نیویورک گذراند و در این دانشگاه به درجه استاد تمامی رسید.
لازم به ذکر است که منطق فازی، در اصل رویکردی پیرامون رایانش است که بیشتر براساس «درجات درستی» شکل گرفته تا «درست و غلط بودن» که در علم کامپیوتر با صفر یا یک نمایش داده می شوند.
این ایده همانطور که در ابتدای این مطلب اشاره شد نخستین بار توسط دکتر لطفی زاده مطرح گردید که پیشتر روی موضوع مشکل سیستم های کامپیوتری در درک زبان طبیعی کار می کرد.
زبان طبیعی (درست مانند دیگر فعالیت هایی که در زندگی انجام می دهیم) به راحتی قابل تبدیل کردن به صفر و یک نیست. با در نظر داشتن همین مساله منطق فازی دربرگیرنده صفر و یک به عنوان منتها درجه درستی است و همزمان وضعیت های مختلفی از واقعیت را هم در بین این دو شامل می شود. برای نمونه نتیجه مقایسه میان دو مقوله نه ممکن است «بلند» باشد و نه «کوتاه» بلکه «رتبه سی و هشتم در بلندی» باشد.
منطق فازی را در اصل می توان نزدیک به شیوه عملکرد مغز انسان دانست. ما دیتا را جمع آوری می کنیم و از تعدادی حقایق جزئی حقیقت هایی کلی تر می سازیم و وقتی برخی آستانه ها را پشت سر می گذاریم شاهد شکل گیری نتایج مشخصی نظیر بروز حرکت در بدنمان هستیم.
منطق فازی در توسعه توانمندی های شبیه به انسان برای هوش مصنوعی اهمیت بالایی دارد و گاهی اوقات از آن تحت عنوان هوش کلی مصنوعی یاد می شود: ارائه توانمندی های شناختی کلی انسان در نرم افزار به نحوی که اگر هوش مصنوعی با یک مساله نا آشنا روبرو شد بتواند راهکار مناسب را بیابد.
گفتنی است در اسفندماه سال 1394، دانشگاه تهران به پاس خدمات علمی پروفسور لطفی زاده، به این دانش آموخته پیشین خود دکتری افتخاری اعطا کرد و از سردیس وی نیز رونمایی نمود. روحش شاد و یادش گرامی باد.
