مثانه نوروژنیک یعنی مثانه عصبی. احتمالا می‌دانید که سیستم عصبی خودکار در بدن ما مثانه و مجاری ادراری را عصب‌دهی می‌کند و این اعصاب در احساس پر شدن مثانه، احساس نیاز به دفع ادرار و کمک به تخلیه ادرار نقش اصلی دارند؛ اما شاید ندانید که به مرور زمان، بیماری دیابت می‌تواند روی سیستم عصبی خودکار تاثیر بگذارد و کار این سیستم را مختل کند.
در اوایل با به وجود آمدن اختلال در کار این سیستم، فرد احساس می‌کند ادرار کمتری دارد، یعنی با اینکه مثانه‌اش پر است چون این حس او کمتر شده برای تخلیه ادرار دیرتر می‌رود. کم‌کم با پیشرفت اختلال در کار اعصاب، تخلیه مثانه هم دچار مشکل می‌شود، یعنی عضلات مثانه به خوبی نمی‌توانند منقبض شوند و ادرار را خالی کنند، در نتیجه مقداری از ادرار در مثانه باقی می‌ماند.
باقی‌مانده ادرار در مثانه به افزایش احتمال عفونت ادراری منجر می‌شود. دیابت با مختل کردن کار اعصاب مثانه باعث می‌شود تخلیه ادرار مختل شود و به تدریج ادرار زیادتری در مثانه بماند و حجم مثانه افزایش یابد. فرد دیابتی در این حالت دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شود چون مثانه پر شده به‌صورت سرریز ادرار را نشت می‌دهد، بدون آنکه فرد احساس کند مثانه‌اش پر است و یا برای تخلیه ادرار مراجعه کند. برای پیشگیری از مختل شدن سیستم عصبی این منطقه توصیه می‌شود افراد دیابتی قند خون‌شان را تحت کنترل دقیق بگیرند.
اگر شما از نظر فشارخون، افزایش چربی‌های خون و قند کنترل‌های لازم را داشته باشید، انتظار نداریم عوارض جدی روی سیستم ادراری و قسمت اعصاب خودکار ایجاد شود. وقتی سیستم عصبی خودکار مثانه خراب شود، مثانه سلامت خود را از دست می‌دهد و عملا ماهیچه آن قدرت انقباضی برای تخلیه ادرار ندارد، حتی وقتی پر شده و منبسط می‌شود به دلیل خرابی اعصاب آن منطقه، پیام پر شدن را به مغز مخابره نمی‌کند و شما برای تخلیه مثانه مراجعه نمی‌کنید و لذا کمتر به دست‌شویی می‌روید، در حالی که مثانه‌تان پر است و بی‌اختیار ادرار می‌کنید. احتمال عفونت ادراری نیز در این حالت افزایش می‌یابد و انواع عفونت‌های ادراری، چه عفونت مثانه، چه کلیه و چه آبسه‌های کلیوی در فرد دیده می‌شود.
در مراحل اولیه‌ای که فرد دیابتی با اختلال سیستم عصبی مثانه مواجه است با یک‌سری آموزش‌ها و برنامه خاص کمک‌اش می‌کنند. برای مثال، می‌گویند هر 3 یا 4 ساعت یکبار حتی اگر احساس ادرار ندارید، به دست‌شویی بروید و با تحریک قسمت‌های تحتانی شکم، مثانه را وادار به تخلیه کنید. به این افراد یک‌سری دارو هم می‌دهند تا انقباضات عضلانی مثانه‌اش را تقویت کند. دقت کنید با پیشرفت مشکل، حتی به جایی می‌رسیم که مثانه عملا کارایی ندارد و بیمار با سونداژ متناوب هر 4 تا 6 ساعت یکبار باید ادرارش را تخلیه کند. پیشگیری از این مشکل و کنترل قند خون منطقی‌ترین و آسان‌ترین روش است.
منبع:www.salamat.com
/ج
