سرویس بینالملل فردا؛ مهدی خلسه: تظاهرات و خشونت خیابانی نژادپرستان آمریکایی که در شهر شارلوتسویل در ایالت ویرجینیا برگزار شد، با واکنشهای گوناگون از طرف بسیاری از سیاستمداران آمریکایی، از جمله دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور مواجه شد. در نگاه بسیاری از سیاستمداران لیبرال و همینطور فعالان مدنی آمریکا مقصر اصلی بیدار شدن جریانهای نژادپرست افکار و حرفهای دونالد ترامپ است.
نکته تاسفبرانگیز این است که دانشگاه ویرجینیا محل اصلی این راهپیمایی و تجمعات بعد از آن است. ایجاد فضای فاشیستی در یک دانشگاه که عموماً از مترقیترین نهادهای یک جامعه باید باشد، مساله بسیار مهم و بحثبرانگیزی خواهد بود. راستگرایان نژادپرست و افراطی در فضای دانشگاه ویرجینیا رژه میرفتند و شعار هایی نظیر «زندگی سفیدها فقط اهمیت دارد» میدادند و بر «خون و خاک برتر» خود تاکید میکردند. حالا دلایل شکلگیری و نمونههایی از واکنشهای متفاوت مردم آمریکا به این اتفاق در شبکههای اجتماعی، اشاره میکنیم:
1 - دو تصویر در کنار هم که نشان میدهد با نژادپرستان و دیگر افراد در آمریکا چگونه برخورد میشود؟ جوانی که در آمریکا، سال 2017، آزادانه در دانشگاه ویرجینیا دستان خود را به علامت سلام هیتلری که علامت متداول بین نازیهای آلمان، در جنگ جهانی دوم بود، بالا برده است. (تصویر سمت چپ) در برابر اقدام مامور پلیس بالتیمور که مرد سیاهپوستی را در جریان تظاهرات علیه خشونت پلیس و قتل جوان سیاهپوستی به نام فِرِدی گِرِی که توسط پلیس بالتیمور به قتل رسید، از خشونت شدید استفاده میکند.
2 - گردهایی این افراد در کنار مجسمه توماس جفرسون، نویسنده اعلامیه استقلال آمریکا و سومین رئیس جمهور این کشور که پایهگذار و موسس دانشگاه ویرجینیا نیز هست، برگزار شد. البته مساله مهم برای آنان مجسمه شخص دیگری بود. اساساً این تجمع به بهانه اعتراض به تصمیم مسئولین شهر شارلوتسویل به خاطر برداشتن مجسمه ژنرال رابرت ادوارد لی در شارلوتسویل برگزار شد. رابرت ادوارد لی یکی از مهمترین سرداران جنگهای داخلی آمریکا و اتفاقاً از اهالی ویرجینیا بود که در بسیاری از مناطق آمریکا خدمت کرده بود و برای بسیاری از آمریکاییها به نمادی از وفاداری به ارزشهای آمریکایی دو قرن پیش محسوب میشود. نژادپرستان سفیدپوست او را به خاطر ایستادگی در برابر از بین رفتن بردهداری و برتر بودن نژاد انگلوساکسون میستایند. ژنرال رابرت ادوارد لی تا پایان جنگ داخلی آمریکا به جفرسون دیویس، رقیب سیاسی آبراهام لینکلن و از رهبران جداییطلب جنگهای داخلی آمریکا که طرفدار بردهداری و رئیسجمهور خودخوانده ایالات موتلفه بود، وفادار ماند.
3 - تسلیم شدن رابرت ادوارد لی در جنگ برابر یولیسیز سایمن گرانت، رهبر ارتش شمالیهای آمریکا که بعدها رئیس جمهور آمریکا نیز شد، به منزله پایان جنگهای داخلی آمریکا و تثبیت ملغی شدن بردهداری (حداقل از منظر قانونی) بود. در حقیقت ژنرال رابرت ادوارد لی، برای نژادپرستهای آمریکایی نماد کسانی است که معتقدند نژاد سفید با سیاه برابر نیست و باید برای این برتری نژادی مبارزه کرد. یکی از مطالبات تظاهرات کنندگان شارلوتسویل، شناخته شدن فرقه نژادپرست آنان به عنوان یک جنبش قانونی و اجتماعی در جامعه آمریکا و برگرداندن مجسمه رابرت ادوارد لی به سطح شهر بود.
اعتراض به اقدامات نژادپرستانه: «باور نمیکنم که هنوز باید علیه نازیسم تظاهرات کنم.»
4 - واکنشهای مردمی در شبکههای اجتماعی بیشتر حکایت از ترس و بهت آنها داشت. اکثر کاربران شبکههای اجتماعی، ترامپ را مقصر احیای این جریانات نژادپرست در آمریکا میدانند و برای به فقدان حق تظاهرات مسالمتآمیز برای سیاهپوستهای آمریکایی اعتراض میکنند. برخی از کاربران آمریکایی توئیتر درباره این اتفاق نوشته بودند:
«ترامپ سیاهترین عناصر روح آمریکاییها را از بند آزاد و رها کرد. حالا آنها در ویرجینیا مشغول گرداندن مشعل هستند.»
«نژادپرستهای سفیدپوست در شارلوتسویل شعار میدهند. این کثافتی است که ترامپ آن را برپا کرد.»
«یک نفر به من بگوید چرا نژادپرستها حق تظاهرات دارند، ولی سیاهپوستها فقط وقتی برادر یا خواهرشان کشته میشود، حق اعتراض دارند؟»
«اگر نژادپرستهای سفیدپوست حق راهپیمایی در ویرجینیا را داشته باشند، من هم به خودم حق میدهم، به آنها بگویم آدمهای خرفت.»
«سیاهپوستان نمیتوانند تظاهرات مسالمتآمیز برگزار کنند، ولی نژادپرستها به راحتی با مشعل راه میروند و اعتراض میکنند.»