آبشار ونایی

آبشارهای ونایی بروجرد در موقعیت جغرافیایی E4833 N3353 روستای ونایی در فاصله 21 کیلومتری شمال غربی بروجرد و در دامنه ارتفاعات گرین واقع شده است. گَرین از رشته کوه‌های مهم غرب ایران است که بیشتر مساحت آن در شمال استان لرستان و بخشی نیز در استان‌های همدان و کرمانشاهان قرار دارد. گرین از رشته کوه‌های بلند زاگرس است که در ادامه اشترانکوه قرار دارد و طول آن به بیش از 180 کیلومتر می‌رسد. این رشته کوه در استان کرمانشاهان به کوه‌های پرو و بیستون می‌پیوندد. ولاش با 3623 متر ارتفاع، بلندترین قله این رشته کوه است. قله‌های بلند آن شامل یال کبود در کوه چهل نابالغان در نهاوند، قله 18 یال، سه کوزان و میش پرور در بروجرد و نیز قله ولاش در شمال الشتر است. دیگر قله‌های آن شامل بازگیر و چهل تن می‌شود. منطقه سرسبز و بکر روستای «ونایی» از جمله مناطق پر جاذبه بروجرد به شمار می‌رود که اغلب گردشگران و به ویژه دوستداران کوهپیمایی و کوهنوردی اوقات خوشی را در آن سپری می‌کنند. منطقه «ونایی» در شمال غربی بروجرد و به عنوان یکی از بزرگترین و پرجمعیت‌ترین مناطق روستایی بروجرد، از ‪ 10‬کوه و قله مرتفع و شگفت انگیز از جمله «هجده یال»، «سه کوزان»، «والاش»، «برنجه» و «هیگره» برخوردار است.
وجود چشمه‌سارهای جوشان همچون «آب سفید»، «دو روزنه» و «طوطیا» در این منطقه علاوه بر رونق کشاورزی ، طراوت ویژه‌ای را با صدای دلنشین جویبارها در کنار عطر سبزه‌ها بهاری و خنکی نسیم دشتها در مقابل چشم گردشگران به تصویر می‌کشد. روستای ونایی به عنوان زیستگاهی مناسب برای گونه‌های جانوری بومی منطقه محسوب شده و از شکارگاههای مورد توجه شکارچیان و صیادان سالیان گذشته تاکنون بوده است.
گرین از غرب به دلفان، از شمال به نهاوند، از شرق به شهرستان بروجرد و از جنوب به شهرستان سلسله محدود می‌شود. گرین در گویش محلی گرّو garru یا garri و در گویش لکی گروین garvin نامیده می‌شود و یکی از کانون‌های آبگیر دائمی لرستان است که رودهای دز و گاماسب را تغذیه می‌کند. سرآب‌های فراوانی در پای این کوه وجود دارد و آب آشامیدنی بروجرد و نیز آب مورد نیاز کشاورزی دشت سیلاخور نیز از همین سرآب‌ها تأمین می‌شود. صعود به کوه گرین از طریق روستاهای غرب شهر بروجرد، جنوب نهاوند یا شمال الشتر امکان پذیر است. دهکده ییلاقی ونایی در این پای این کوه قرار دارد. این کوه خرس، کفتار، گرگ و روباه دارد و در گذشته پلنگ نیز داشته‌است. بخش عظیم این کوه در جنوب نهاوند بوده و جلوه‌های زیبایی به این منطقه می‌دهد سرآب‌هایی مانند سرآب گاماسیاب و گیان، فارسبان،کنگاور کهنه وملوسان از این رشته کوه سرچشمه می‌گیرند. سراب گاماسیاب با آبیاری دشت نهاوند به کرمانشاه سرازیر میشود.این رشته کوه تقریبا تا اوایل مرداد ماه برف دارد البته داخل دره‌ها مدت و گرمای بیشتری برای ذوب برف این کوه لازم است. از مرتفع‌ترین و زیباترین قله‌های این رشته کوه، قله ولاش است که مسیر صعود آن از روستای پرسک در شرق الشتر یا از ونایی و تیزه زن در بروجرد می‌باشد.

منبع : کویرها و بیابان های ایران