تاثیر عجیب گرما بر قرص قند و گلوکومتر
داشتن آگاهی نسبت به بسیاری از اتفاقات غیرمنتظره باعث می‌شود با کمترین آسیب و خسارت با آنها مواجه شویم. گرمازدگی یکی از همان اتفاقاتی است که بهترین راه پیشگیری در مواجهه با آن، شناخت درست نسبت به این پدیده است. با اینکه احتمال گرمازدگی در افراد مبتلا به دیابت بیشتر از سایر افراد است اما اکثر آنها راه‌های پیشگیری و مقابله با این پدیده خطرناک را نمی‌دانند. دکتر آدرین ناسار، فوق‌تخصص بیماری‌های غدد در ایالات متحده آمریکا، پس از مطالعه روی بیماران خود نتایجی در همین مورد منتشر کرده است.
به گفته او، بدن مبتلایان به دیابت به دلیل وجود قند بالا همیشه در معرض خطر کم‌آبی قرار دارد. علاوه بر آن، چون قدرت تعریق در این افراد کاهش پیدا کرده، احتمال گرمازده‌شدن در فصول گرم سال به شدت بالا می‌رود.
دکتر ناسار به کمک یک تیم تحقیقاتی نتایج 152 مطالعه مختلف در مورد ارتباط دیابت و گرمازدگی را جمع‌آوری و تحت بررسی‌های آماری قرار داد. درنهایت مشخص شد که اکثر دیابتی‌ها زنگ خطرهای شروع گرمازدگی را نمی‌شناسند. حتی 20 درصد آنها اصلا نمی‌دانند دمای بیش از 100 درجه فارنهایت (7/37 درجه سانتی‌گراد) خطر بروز گرمازدگی را به دنبال دارد. البته وقتی رطوبت هوا بالا باشد حتی 80 درجه فارنهایت (6/26 درجه سانتی‌گراد) هم خطرناک محسوب می‌شود. چون رطوبت زیاد در هوا جلوی عرق کردن را می‌گیرد. دمای مرکزی در بدن دیابتی‌ها که در حالت عادی هم سیستم تعریق درستی ندارند بلافاصله بالا می‌رود. افزایش دمای مرکزی بدن حالت خطرناکی را به وجود می‌آورد که حتی می‌تواند به مرگ منجر شود. اما متاسفانه نتایج تحقیقات نشان داد که فقط نیمی از مبتلایان به دیابت خطر هم‌زمانی گرما و هوای مرطوب را می‌شناسند.
هوای گرم به جز احتمال ایجاد گرمازدگی برای بیماران دیابتی خطرهای دیگری هم به همراه دارد. مثلا انسولین در محیط گرم به سرعت تخریب می‌شود و کارایی خود را از دست می‌دهد. اما نکته مهم این است که سایر داروهای خوراکی ضددیابت هم درست مثل انسولین در هوای گرم اثر خود را از دست می‌‌دهند ولی اکثر مردم از چنین اتفاقی خبر ندارند. چندی پیش مطالعه‌ای هم در این مورد انجام شد و مشخص شد که 39 درصد قرص‌های خوراکی ضددیابت در مجاورت گرما کاملا بی‌اثر می‌شوند. حتی 41 درصد گلوکومترها (دستگاه‌های سنجش گلوکز سریع) و 38 درصد نوارهای تست قندخون هم در هوای گرم قادر نیستند قندخون صحیح را نمایش دهند.
دکتر ناسار و بسیاری از متخصصان دیگر معتقدند تنها راه مقابله با این حوادث افزایش آگاهی بیماران و خانواده‌های آنها است. همه دیابتی‌ها باید بدانند که اگر در هوای گرم از منزل خارج می‌شوند انسولین، داروها و وسایل تست قندخون را بدون کیف‌های مخصوص خنک‌کننده همراه نبرند. در ضمن علایم شروع گرمازدگی و راه‌های پیشگیری و برخورد با آن باید به این بیماران آموزش داده شود.
علایم گرمازدگی
نشانه‌های بروز گرمازدگی در افراد مختلف متفاوت و حتی گاهی شبیه علایم ناشی از سوختگی است اما اگر فرد دیابتی در معرض هوای گرم یا مرطوب قرار گرفت با بروز هر یک از نشانه‌های زیر باید فورا به گرمازدگی مشکوک شود:
احساس خالی‌شدن سر یا وجود سرگیجه
تعریق بیش از حد یا کاملا برعکس، یعنی داغ شدن و قرمزی پوست ولی عدم تعریق
گرفتگی عضلانی
سرد شدن پوست
سردرد
تند شدن ضربان قلب
احساس تهوع
اینها همگی علایم شروع گرمازدگی هستند و در صورت عدم رسیدگی به موقع فرد دچار توهم می‌شود و سپس از حال می‌رود.
چه باید کرد؟
اگر فرد دیابتی متوجه هر یک از علایم شروع گرمازدگی شد، باید فورا به پزشک یا درمانگاه مراجعه کند. اما اگر علایم به قدری شدید شده بود که توانایی انجام این کار را نداشت، باید فورا با اورژانس و نزدیکان خود تماس بگیرد. اطرافیان بیمار باید تا رسیدن مأموران اورژانس چند اقدام اولیه و مهم را انجام دهند:
بیمار را در یک اتاق خنک ببرند و طوری بخوابانند که پاهای او کمی بالاتر از بقیه بدنش قرار بگیرد.
تمام لباس‌های فرد را دربیاورند و پوست بدن او را با آب خنک خیس کنند و او را باد بزنند.
روی کشاله‌های ران و زیر بغل او کیسه‌های یخ بگذارند تا دمای مرکزی بدن او پایین بیاید.
4 اصل مقابله با گرمازدگی
اگر عادت به ورزش روزانه در هوای آزاد دارید، در فصول گرم سال این کار را به صبح‌زود یا هنگام غروب آفتاب موکول کنید.
هنگامی که بیرون از خانه می‌روید مقادیر زیادی مایعات بنوشید، حتی اگر احساس تشنگی نمی‌کنید. البته به یاد داشته باشید که نوشیدنی‌هایی مثل قهوه و چای باعث خروج آب از بدن می‌شوند پس نوشیدنی‌های مناسبی در فصول گرم نیستند. اما آب یا نوشیدنی‌هایی مثل شربت آب‌لیموی کم‌شیرین مایعات بسیار مناسبی برای جلوگیری از گرمازدگی محسوب می‌شوند.
همیشه لباس‌های رنگ روشن بپوشید و استفاده از کلاه و عینک آفتابی را هم فراموش نکنید.
چون افراد دیابتی کمتر از حد عادی عرق می‌کنند، بهتر است در هوای گرم روزی یک یا دو نوبت دوش بگیرید تا دمای بدن‌شان پایین بیاید.
منبع: www.salamat.com