روزنامه هفت صبح: از زندگی در نجف تا ریاست بر قوه قضاییه و هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه.
1. هاشمی شاهرودی متولد 1327 در کربلا است. در سن 14 سالگی تصمیم به تحصیل دروس حوزوی گرفت. او پس از یادگیری دوره مربوط به «سطح» به شاگردی دو شخصیت برجسته یعنی امام خمینی (ره) و شهید سیدمحمد باقر صدر رسید و درس «خارج» خود را نزد شهید صدر آموخت و در سن 27 سالگی از سوی شهید صدر به درجه اجتهاد رسید.
2. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و شورش مردم نجف اشرف، رژیم صدام طبق اظهارات رییس اداره امنیت عمومی، آیت الله هاشمی شاهرودی را به عنوان محرک و مشوق این تظاهرات متهم کرد و قرار دستگیری او از سوی اداره امنیت عمومی صادر شد. ماموران امنیتی جست و جوی گسترده ای را برای دستگیری او آغاز کردند. در این شرایط شهید صدر از او خواست که فورا از عراق خارج شود. او ابتدا به کویت رفت و از آنجا به ایران بازگشت. آیت الله هاشمی پس از ورود به ایران و موافقت امام خمینی، مسئولیت برقراری ارتباط میان نیروهای خارج از کشور به ویژه شهید صدر و حوزه علمیه نجف اشرف با امام خمینی (ره) را به عهده گرفت.
3. او تا نیمه دهه 60 در میان مخالفان حکومت صدام حسین به فعالیت می پرداخت تا در برابر شهادت استادش آیت الله سید محمدباقر صدر توسط این حکومت بی تفاوت نگذشته باشد؛ به گونه ای که در سال های 62 و 63 چند باری با «اکبر هاشمی رفسنجانی» رییس مجلس وقت دیدار کرد و گزارش هایی مفصل از وضعیت عراق و مهاجران این کشور برای او ارائه کرد.
4. آرام آرام فعالیت های شاهرودی به مباحث علوم فقهی متمرکز شد و در اواخر دهه 60 کرسی ریاست موسسه تحت عنوان «دایره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت» را از سوی رهبری بر عهده گرفت. رهبر انقلاب در بخشی از حکم خود در دوم بهمن 69 خطاب به شاهرودی می نویسند: «جنابعالی را که چهره درخشانی در علم و عمل بوده و به حمدالله از مقام والایی در فقه و علوم مرتبط به آن برخوردارید، برای انجام دادن این اقدام بزرگ، شایسته دانسته، مسئولیت ایجاد و اداره موسسه ای برای تهیه دایره المعارف را به جنابعالی محول می کنم.»
5. آیت الله هاشمی شاهرودی سال ها از اعضای شورای نگهبان بود. او در مرداد سال 1378، همزمان با ریاست او بر قوه قضاییه در این سمت باقی ماند.
6. او با حکم رهبر انقلاب در مرداد 1378 به ریاست قوه قضاییه ایران منصوب شد و تا مرداد سال 1388 این منصب را در اختیار داشت. آیت الله هاشمی شاهرودی پس از محمد یزدی عهده دار این منصب شده بود.
7. او در سال 1378 به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد و پس از پایان دوره ریاست در قوه قضاییه به عضویت در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد.
8. در مرداد ماه سال 1390 رهبر انقلاب در حکمی سید محمود هاشمی شاهرودی را به ریاست هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه منصوب کرد.
9. یکی از صحبت های مشهور او درباره وقایع سال 1388 است که با خبرگزاری فارس انجام داده بود. او گفته بود: «در ماه های آخر مسئولیتم بود. در مرداد 88 دوره من تمام می شد. یک جلسه آقای موسوی و آقای هاشمی را به قوه قضاییه دعوت کردیم. آقای موسوی برای تظاهرات اعلامیه داده بود.
گفتم آقا! این کار را نکنید و از این کار دست بکشید. گفتم اگر به نتایج انتخابات اعتراضی دارید، آقا قبول دارند و هیاتی را برای بررسی معین می کنند. گفت شرط لغو بیانیه این است که به من اجازه بدهند در صدا و سیما صحبت کنم. گفتم می شود این کار را کرد. به دفتر آقا زنگ زدم. آقای جلیلی تازه دبیر شورای امنیت شده بود. به ایشان هم زنگ زدم و گفتم ایشان چنین شرطی دارد. گفتند ما ترتیب کار را می دهیم. گفتم باید به صدا و سیما بگویید که زمان بگذارند که ایشان صحبت کند. بعد گفتم آقایان با شرط شما موافقند، شما هم تظاهرات را لغو کنید. آنجا پیش ما قول داد این کار را بکند و آنها هم واقعا حاضر بودند که به ایشان برای صحبت در تلویزیون وقت بدهند، اما از پیش ما که رفت، نمی دانم کدام خنّاسان ذهنش را عوض کردند و کار خودشان را کردند.»
10. اما آنچه شاهرودی پیش از ریاست قوه قضاییه را با شاهرودی پس از آن متفاوت نشان می دهد؛ جایگاه او در آرایش سیاسی کشور است. او در زمانی که پای در این مسند گذاشت، هر کسی از ظن خود درباره او قضاوت می کرد و شاید بتوان گفت منصفانه ترین قضاوت را «علی اکبر ناطق نوری» در خاطراتش مطرح کرده بود: «آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی نه جزو جناح راست یا چپ بوده و نه در یک فراکسیونی می باشد...»
