تامین آب شرب استان های مرکزی، هدف اصلی احداث تونل کوهرنگ ۳

 باشگاه خبرنگاران جوان
با قدردانی از تلاش های ارزنده آن رسانه محترم در پاسخ به مطلب درج شده تحت عنوان (مرگ تدریجی کارون با افتتاح تونل سوم کوهرنگ) در تاریخ 23/5/96 با کد خبر 6201592 ، لطفا جوابیه ذیل وفق قانون مطبوعات درآن رسانه درج شود .

در حال حاضر متوسط بارندگی در ایران 243 میلی متر است که البته این بارش توزیع زمانی و مکانی بسیار نامنظمی در کشور دارد. بیش از نیمی از این بارش در 25 درصد از مساحت کشور رخ می دهد و در 28 درصدکشور بارندگی کمتر از 100 میلیمتر، در 47 درصد از مساحت کشور بارندگی بین 100 تا 250 میلیمتر و 16 درصد مساحت کشور بارندگی بین 250 تا 500 میلیمتر دارند و تنها 8 درصد از مساحت کشور دارای بارندگی بین 500 تا 1000 میلیمتر بوده و سطحی معادل یک درصد کشور نیز دارای بارندگی بیش از 1000 میلیمتر است.

 

در یک جمع‌بندی کلی می توان گفت که در 75 درصد کشور بارندگی کمتر از متوسط کشور بوده و دامنه تغییرات بارندگی در ایران از صفر در کویر لوت تا 2550 میلیمتر در کوهرنگ (برخی سال‌ها) تغییر می کند. بدیهی است حجم جریان سطحی کشور نیز از این توزیع تبعیت می ‏کند به طوری که 54.7 درصد از جریان‌های سطحی کشور در 26.3 درصد از مساحت کشور جریان دارد و بقیه یعنی 45.3 درصد از جریان‌های سطحی، در 73.7 درصد از مساحت کشور جاری می شود. این درحالی است که در حوضه درجه یک فلات مرکزی که بیش از 50 درصد مساحت کشور و پرجمعیت ‏ترین حوضه آبریز ایران است، فقط 15.2 درصد از جریان‌های سطحی کشور جریان می یابد.

بر اساس سرشماری سال 1390، تراکم نسبی جمعیت در کشور 46 نفر در کیلومتر مربع است، در حالیکه در حوضه آبریز دریاچه نمک (یکی از حوضه های آبریز درجه 2 فلات مرکزی) این تراکم معادل 201 نفر در کیلومترمربع است. به‌طور کلی می توان گفت در 44 درصد از حوضه‌ها‌ی آبریز کشور، تراکم نسبی جمعیت بالاتر از میزان متوسط تراکم جمعیت کشور است و بخش اعظمی از این حوضه‌ها نیز وارد مرحله تنش آبی شده‌اند. همچنین در تعدادی از حوضه‌های آبریز درجه 2 مانند دریاچه نمک، سرانه آب تجدیدشونده به‌دلیل بالابودن تراکم جمعیت و محدودیت منابع آب، کمتر از 500 مترمکعب است و در مجموع حوضه‌های آبریز کشور از منظر منابع آب و تراکم جمعیت در شرایط متفاوتی قرار دارند. براین اساس، وزارت نیرو به‌عنوان متولی تأمین آب مورد نیاز مناطق مختلف کشور، موضوع انتقال آب را به عنوان یکی از راهکارهای اجتناب ‌ناپذیر و بعضاً تنها راهکار جهت تأمین نیازهای ضروری در برخی از مناطق کشور در دستور کار داشته و ضمن اینکه در راستای سیاست های ابلاغی بوده، همواره این مهم مورد تأکید و توجه برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران کشور نیز بوده‌ است.

 

وزارت نیرو به عنوان متولی و مسؤول تأمین نیازهای آبی شرب و بهداشت ناچار است صرف نظر از مرزهای سیاسی استانی که بر حوضه ‏های آبریز کشور انطباق ندارد نسبت به اجرای طرح‏ های انتقال آب بین حوضه ‏ای با تأیید شورای عالی آب اقدام کند.

 

شایان ذکر است تأمین سهمیه حق آبه‌های زیست‌محیطی رودخانه‌ها در فرآیند تخصیص آب طرح‌ها مورد توجه و تأکید قرار می گیرد به‌گونه‌ای که در مجوز تخصیص آب صادره برای طرح‌های توسعه منابع آب اعم از سدها و انتقال آب بین‌ حوضه‌ای، در کنار نیازهای شرب و صنعت و کشاورزی، سهمیه‌ای برای محیط‌ زیست رودخانه در پایین‌دست طرح‌ها در نظر گرفته می‏ شود. همچنین تعیین حقابه زیست‌محیطی تالاب‌ها و رودخانه‌ها در سال‌های اخیر در دستور کار کارگروه مشترک وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است. بنابراین با توجه به اولویت دوم تأمین‌آب محیط ‌زیست در مقایسه با آب شرب، وزارت نیرو همواره حساسیت لازم را برای تأمین آن داشته‌است.

پیرو مطالب بالا در خصوص طرح ‏های انتقال آب بین حوضه ‏ای، احداث تونل کوهرنگ 3 نیز، مطابق تابلوی تخصیص منابع و مصارف حوضه آبریز زاینده‏ رود، صرفاً به منظور تأمین آب شرب منطقه مقصد است. ضمناً در مورد اثرات احتمالی احداث تونل کوهرنگ 3 بر روی چشمه‏ ها و منابع آب محلی نیز مطالعات مفصلی توسط مشاوران ذی صلاح انجام شده و بررسی‏ های کارشناسی تکمیلی توسط تیم تخصصی وزارت نیرو در حال انجام است اما نتایج حاصله تا کنون بیانگر این موضوع است که در حال حاضر تعدادی از چشمه هایی که در هنگام حفاری آبدهی آنها کاهش یافته بود یا خشک شده بودند مجددا آبدار شده اند.