ملاصدرا فیلسوف بزرگ قرن یازدهم هجری قمری است که فلسفه اشراق را به نهایت اوج خود رساند . خانه مسکونی وی در روستای کهک واقع شده و ساختمان آن به دوره صفویه مربوط می شود. برای یافتن خانه ملاصدرا کافی است به انتهای بافت سنتی روستا برویم . در انتهای یکی از مسیر های هلالی شکل روستا به خانه ملا صدرا می رسیم . ساختمان مذکور در داخل یک باغ قرار داشته که هم اکنون قسمت زیادی از آن توسط خانه های همجوار اشغال گردیده است .
در این محل چند عنصر شاخص وجود دارد :
چهار صفه که در وسط باغ قرار داشته و در دوره های مختلف تغییر شکل داده و عناصری به آن الحاق شده است که این چهار صفه به عنوان خانه ملاصدرا مورد بازدید قرار می گیرد .
عصاری که در شمال غربی باغ قرار دارد . این بنا در حال حاضر نیمه مخروبه است .
مسجد کوچک در شمال شرقی باغ که از یک چهار طاقی ساده تشکیل شده و الگوی چرخش 45 درجه چهار طاقی نسبت به جهت قبله را دارد .
چال آقا ، که عارضه طبیعی است که در جنوب غربی باغ قرار دارد و توسعه روستا در این قسمت محدود شده است . فضهای جانبی این بنا ، از بین رفته و فقط چهار صفه اصلی آن باقی مانده است . محوطه اصلی این بنا سقف گنبدی شکل دارد و در راس گنبد آن ، شیشه های رنگی نور را به داخل بنا هدایت می کند
موقعیت روستای کهک :
پس از طی مسیر حدود 12 کیلومتر از قم به کاشان به دو راهی می رسیم که با فضا های سبز و درختان زیاد تر نسبت به پوشش گیاهی منطقه قابل تشخیص است و دارای بهترین آب و هوای منطقه است . اختلاف سطح بالا ترین و پایین ترین منطقه روستا 9/29 متر می باشد . دارای زمستانی با بارش برف و باران مناسب و تابستانی معتدل است .
مواد و مصالح مورد استفاده در بنا و نحوه ساخت :
خشت خام ، ملات گل و سقف با تیر های چوبی مواد و مصالح مورد استفاده در این بناست . و ابعاد خشت ها معادل 6×20×20 سانتی متر می باشد و عرض دیوار ها به طور معمول از دو خشت تشکیل شده است که معادل 60 سانتی متر است . این خانه دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی با دیوار های سیاه و اندود گل و تزئینات گچبری ساده با کاربندی های زیبا در سقف چهار طرف آن فضا هایی چهار گوش مسقف بین تویزه های جناغی شکل که در مجموع ، شبیه امامزاده های دوره صفوی است .
دوره تاریخی
محمد بن ابراهیم یحیی شیرازی ، معروف به ملا صدرا ، بنیان گدار حکمت متعالیه ، سر آمد حکمای اسلامی و یکی از بزرگترین دانشمندان جهان در فلسفه ی الهی و اسلامی است . وی در سال 979 یا 980 ه .ق در شیراز دیده به جان گشود .
حکیم فرزانه جناب صدر المتالهین مدت پانزده سال در کهک به سربرد . خانه آن بزرگمرد الهی در کهک تاکنون باقی و در میان مردمآن آبادی معروف است . خانه ملا صدرا در کهک ، یادگاری بازمانده از دوران سکونت این حکیم در قم است . خانه ملاصدرا در منتهی الیه غرب روستای کهک در محله چال حمام واقع است و پیرامون آن را خانه های روستایی با بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه کرده اند.
