ناراحتی معده مشکلی شایع و قابل درمان است. ولی، اگر به طور مکرر اتفاق بیافتد میتواند منجر به کاهش وزن و ضعف شود. در اینجا، برخی اطلاعات مربوط به علل بروز این مشکل و درمان آن ارائه شده است. ناراحتی معده اغلب با درد شکمی همراه است که تا قفسه سینه، شانه و گردن امتداد پیدا میکند. درد باعث حساس شدن کلیه ناحیه شکمی میشود. علائم دیگری مانند نفخ، حالت تهوع، استفراغ، طعم اسیدی در دهان و غیره نیز وجود دارند. در برخی موارد، استفراغ خونی یا وجود خون در مدفوع نیز دیده میشود.
علل بروز ناراحتی معده
• در سندروم روده تحریکپذیر، تحریک ثابتی در روده بزرگ بیمار وجود دارد. در نتیجه، طی هضم، محتویات غذا نمیتوانند از طریق روده به طور عادی عبور کنند.
• شباهت زیادی بین زخم معده و رفلاکس اسید معده وجود دارد چون، در هر دو بیماری اسید باعث صدمه دیدن پوشش داخلی مسیر گوارشی میشود که تأثیر سوء روی مکانیسم گوارشی بدن دارد. زخم معده عمدتاً به خاطر نوع خاصی باکتری به نام هلیکوباکتری پیلوری به وجود میآید.
• افراد متبلا به رفلاکس اسید معده از ناراحتی رنج میبرند چون، التهاب در پوشش مری به خاطر ورود اسید بیش از حد ایجاد میشود.
• علل نادر دیگر ناراحتی معده کولیت اولسراتیو و بیماری کرون است.
• مصرف کافئین، سیگار کشیدن و مصرف برخی داروهای خاص مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نیز میتوانند منجر به ناراحتی معده شوند.
تشخیص
برخی برای ناراحتی معده از داروهای OTC به طور خودسرانه استفاده میکنند. ولی، همیشه توصیه میشود قبل از مصرف هر کدام از این داروها با پزشک مشورت کنید. هدف درمان از بین بردن علت مشکل است. پزشکان ابتدا بیمار را معاینه فیزیکی میکنند. آنها همچنین سابقه پزشکی و عادتهای غذایی بیماران را نیز بررسی میکنند. اگر لازم باشد، آزمایشات بالینی مختلفی مانند آزمایش خون، آزمایش ادار و آزمایش مدفوع و غیره نیز انجام میشود.
درمان
• از آنتیبیوتیکها برای از بین بردن باکتری هلیکو پیلوری استفاده میشود. این دارها به درمان زخم معده کمک میکنند و همچنین مانع خطر تشکیل زخمهای معده جدید میشوند.
• علائم را میتوان با استفاده از ضد اسیدها و داروهای دیگر که تولید اسید را کاهش میدهند از بین برد.
• اگر ناراحتی معده ناشی از سندروم روده تحریکپذیر باشد، ضد اسیدها نمیتوانند کمک زیادی کنند. از داروهای ضد اسهال بدین منظور استفاده خواهد شد.
تغییرات در رژیم غذایی
هنگامی که ناراحتی معده دارید، توصیه میشود مصرف غذاهای جامد را تا زمان بهبودی محدود کنید. طی این زمان، از مواد غذایی که راحت هضم میشوند مانند غلات کامل و پروتئینهای بدون چربی استفاده کنید. شما باید دریافت مایعات خود را افزایش دهید چون، درمان ناراحتی معده و پیشگیری از دفع آب بدن ضروری است. لازم نیست حتماً آب زیادی مصرف کنید. استفاده از مایعات شفاف مانند چای گیاهی نیز در این شرایط مفید خواهد بود.
غذاهایی که باید از مصرف آنها خودداری کنید
• برخی مواد غذایی وجود دارند که باعث تشدید بیشتر مشکل میشوند بنابراین، باید از مصرف آنها خودداری کنید. غذاهای تند و غذاهای سرخ کردنی تأثیر منفی روی سلامت کل دستگاه گوارش دارند و باید برای بهبود ناراحتی معده نیز از مصرف آنها خودداری کنید.
• فلفل قرمز و سیاه هر دو باعث تحریک روده میشوند. پس، توصیه میشود از آنها دوری کنید.
• سبزیجاتی مانند کلم، گل کلم، بروکلی، جوانه بروکسل را نباید در این زمان در رژیم غذایی خود قرار دهید.
• میوههایی مانند سیب و خربزه و هندوانه برای ناراحتی معده خوب نیستند.
• مرکبات، غذاهای چرب، پیاز، قهوه و شکلات برای بیمارانی که از بیماری رفلاکس اسید معده رنج میبرند توصیه نمیشود.
افرادی که عادت دارند خیلی سریع غذا بخورند یا پرخوری میکنند، بیشتر مستعد ابتلا به ناراحتی معده هستند. پس، هنگام غذا خوردن، غذا را خوب بجوید و معده خود را بیش از حد پر نکنید. اگر ناراحتی معده دارید زیاد نگران آن باشید چون، استرس یکی از عواملی است که میتواند مشکل را تشدید کند.