پاهایش توان رفتن ندارد، ویترین های خوش نقش تابلوی مغازه های تجریش خشکش کرده. وسط تابستان دستکش می خرد. خودش می گوید 7 جفت دستکش دارد. واقعاً این هشتمی به چه کارش می آید؟...
ولع خرید، گریبانگیر افرادی می شود که بیش از حد خرید کرده و نوعی اعتیاد به خرید دارند، اما روان شناسان و جامعه شناسان با این که اشتیاق به خرید را واقعیتی انکارناپذیر می دانند، ولی معتقدند این پدیده در جوامع امروزی از حد ضرورت فراتر رفته است.
این حقیقت که به بسیاری از کالاهایی که می خریم نیاز نداریم را نمی توانیم انکار کنیم. حداقل یک بار در زندگی این امر را تجربه کرده ایم. به عنوان مثال هنگام سفر با مترو از دستفروشان کالایی می خریم که اصلاً نیازی نداریم. با وجودی که این کار هدر دادن سرمایه است. اما بیماری خرید گریبانگیر کسانی است که دایماً خرید می کنند و بعضاً در این راه بدهی های هنگفتی هم به بار می آورند. این بیماری در جوامع سرمایه داری مدت هاست که شناخته شده و کمپ های ترک اعتیاد خرید تلاش می کنند از طریق گروه درمانی، بیماران را درمان کنند.
متاسفانه بیشتر کسانی که به این بیماری دچارند، با بیان اصطلاحاتی مثل این که: « من تنوع طلب هستم»، «بیش از نیازم خرید نمی کنم» یا «به همه این کالاها نیاز دارم» خودشان را گول می زنند. یکی از مشخصه های اصلی معتادان، خرید داشتن کمدها و قفسه های مملو از لباس و وسایل غیرضروری است که اکثر آنها بیش از یک بار هم مصرف نشده، اما شخص بیمار به محض آن که به مهمانی دعوت می شود، بلافاصله به فکر خرید می افتد.
با وجود تصور عامه که این بیماری مختص خانم هاست، تحقیقات به ویژه در آمریکا نشان داده میزان آقایانی هم که به این بیماری دچارند قابل ذکر است.
این مشکل می تواند افراد ثروتمند، طبقه کم درآمد و تقریباً تمام کسانی که بین این دو محدوده درآمد دارند را درگیر خود سازد. البته این حقیقت که افراد کم درآمد هنگامی که به بیماری خرید دچار می شوند، با مشکلات بیشتری روبه رو می شوند بر کسی پوشیده نیست، اما سوال اساسی این است که آیا این بیماری قابل درمان است؟
پاسخ مثبت است. برای حل چنین مشکلی باید:
1- این پدیده را بشناسید:
اکثر افرادی که دچار خرید بیمارگونه حاد هستند، کالاهایی که خریده اند را پنهان کرده یا درباره آنها دروغ می گویند. اگر از کارت اعتباری استفاده کنند، حتماً بیش از یک کارت دارند و به شکلی وسواس گونه نگران پول هستند، انبار کردن کالاهایی که هرگز مورد استفاده قرار نگرفته یا پوشیده نمی شوند، در میان این افراد رایج است و آنها مدام در شرایط بحران مالی به سر می برند.
2- خود را بشناسید:
اگر واقعاً عاشق خرید کردن هستید، از خود بپرسید: چرا؟ آیا به خاطر هیجان جستجو و یافتن کالاست؟ آیا از این که حراج های عالی پیدا کرده و اجناسی را با قیمت عالی بخرید، لذت می برید؟ میل شدید به تملک مواردی خاص مانند کفش، البسه یا لوازم الکترونیکی است؟ دادن پاسخ مثبت به هر یک از پرسش های فوق لزوماً به این معنا نیست که شما مشکلی دارید. اما اگر شک دارید که احتمالاً خرج کردن شما از کنترل خارج شده است، بسیار مهم است که وقایع را مورد بررسی قرار دهید.
3- احساس خود در زمان خرید کردن را با دقت بررسی کنید:
آیا بارها در اثر محرک های احساسی خاصی به خرید کردن پرداخته اید؟ برای مثال آیا هنگامی که افسرده، خشمگین، نگران یا تنها هستید، به امید خوشحال کردن خود، چیزهایی می خرید؟ با درک احساساتی که در این امر دخیل هستند، می توانید روش های دیگری غیر از خرید کردن را برای مقابله با آنها بیابید.
4- به زمانی که از دست می دهید، بیندیشید:
احتمالاً با اندیشیدن به کل زمانی که برای گشتن در مغازه های خاص، یافتن اجناس ارزان قیمت در حراج ها و ورق زدن کاتولوگ ها صرف می کنید، وحشت زده خواهید شد و این هشدار بسیار مهمی است. آیا واقعاً ترجیح نمی دهید این عمر گرانمایه را برای انجام دادن کارهایی مهمتر و ارزشمندتر صرف کنید؟
5- کنترل موقعیت را در دست بگیرید:
برای این که بدانید واقعاً چقدر خرج می کنید، از خرید قسطی اجناس غیرضروری و استفاده از کارت اعتباری خودداری کنید. بهای همه چیز را نقد و کامل پرداخت کنید. فقط هنگامی زیر بار وام بروید که این وام برای خرید کالایی غیر منقول، مانند زمین یا خانه به مصرف برسد.
6- همه چیز را یادداشت کنید:
یک روش دیگر برای آگاه شدن از ماجرا، نگه داشتن یادداشت روزانه از تمام اقلام خریداری شده و ذکر احساس شما در زمان خرید کردن است. یادداشت کردن اهداف اقتصادی خودتان نیز می تواند بسیار مفید باشد. به این ترتیب بر آنچه واقعاً اهمیت دارد، متمرکز خواهید شد.
7- مراقب باشید که از هر وسوسه ای دوری کنید:
اگر مطمئن هستید که مشکل دارید، سعی کنید که از حراجی ها، فروشگاه های بزرگ و مراکز خرید دوری کنید. اگر نمی توانید به کلی آنها را نادیده بگیرید، فهرستی تهیه کرده و از آن پیروی کنید و تنها زمانی به گشت زدن و تماشای مغازه ها بروید که همه آنها تعطیل باشند. تمام کاتالوگ ها و کتابچه های راهنمای مغازه ها را دور بریزید و به خصوص هنگام سفر و سیاحت بسیار مراقب ولخرجی های خود باشید. اگر رفتن شما به مرکز خریدی که برای تان بسیار وسوسه انگیز است، ضرورت دارد، حتماً یک دوست قابل اعتماد را با خود همراه کنید و از او بخواهید که در پیروی از فهرست خرید به شما کمک کند.
8- جایگزینی سالم برای عادت خرید کردن بیابید:
هنگامی که با تمایل مقاومت ناپذیر خرید کردن مواجه شدید، خود را با فعالیتی نظیر قدم زدن (بدون همراه بردن کیف پول) با یک فعالیت دیگر مشغول کنید تا این تمایل شدید بگذرد.
9- امکانات خود را گسترش دهید:
به جای این که تمام وقت خود را به خرید کردن اختصاص دهید، می توانید به کارهای خیریه داوطلبانه، گذراندن وقت بیشتر با خانواده تحصیل و مطالعه کتاب هایی عالی بپردازید. ورزش کرده و اهداف دیگری که در زندگی داشته اید را به سرانجام برسانید. به خصوص یافتن روش هایی برای یاری رساندن به دیگران می تواند بسیار رضایت بخش باشد.
10- اگر نیازمند کمکی خارجی هستید، بلافاصله دست به کار شوید:
اگر احساس می کنید که عادت خرج کردن تان از کنترل خارج شده است و شما نمی توانید به تنهایی با آن مبارزه کنید. بدون اتلاف وقت به دنبال کمک های حرفه ای روان شناسان و مشاوران باشید. در گروه های درمانی شرکت کنید و اجازه دهید متخصصان به یاری شما بیایند.
منبع: راه موفقیت - شماره 25 