حمام کسماء

حمام قدیمی کسما با بافت سنتی و پیشینه تاریخی 70 ساله خود ، یکی از بناهای تاریخی شهرستان صومعه سرا به شمار می رود که در کنار راه جاده کنونی کسماء واقع شده است.
این حمام دارای دو حوض آب سرد و گرم بوده است و آب آن نیز با آب رود و قنات تامین می شده است . در قسمت های مختلف حمام معمار با استفاده از پوشش گنبدی و عرقچینهای زیبا به مسقف کردن بنا همت گماشته است.
متاسفانه این حمام به علت رعایت اصول بهداشتی تعطیل گردید و امروزه به صورت بنایی متروک و بلا استفاده باقی مانده است.

موقعیت جغرافیایی:

این حمام در مختصات جغرافیایی E ˝2/49 ′20 ˚49 و N ˝1/46 ′17 ˚37 قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح آب های آزاد 15 متر می باشد. این بنا در بخش کسما ی شهرستان صومعه سرا ، درخیابان سردار جنگل کسما واقع شده است. دهستان کسما با 37 آبادی در بخش مرکزی شهرستان صومعه سرا و به فاصله 2 کیلومتری این شهر قرار گرفته است. این دهستان در گذشته های دور دارای بازارها و کاروان سراهایی بوده که شب ها به وسیله ی در وازه هایی بسته می شد.
مشخصات سازه:
حمام کسما دارای پلانی چند ضلعی است که طول بلندترین ضلع آن (ضلع جنوبی)5/12 متر است. در انتهای غربی همین ضلع یک فرو رفتگی تقریبا هلالی شکل در کنج بنا دیده می شود(شکل 5). ورودی حمام در ضلع شرقی آن قرار دارد. سقف بنا دارای 9 گنبد است که 6 گنبد از همه بزرگتر و به یک اندازه است (شکل 6). بر بالای این گنبدها گنبد کوچک تر دیده می شود که به خاطر نور دهی به فضای داخلی حمام، دارای سوراخ های گردی است(شکل7). پوشش این گنبدها همگی از سیمان است که احتمالا جزو مرمت های بعدی بنا به شمار می روند. بر اساس گفته های اهالی محل، این حمام تا سال 74 مورد استفاده بود.

فضاهای تشکیل دهنده این بنا همچون دیگر حمام های سنتی بوده که شامل سربینه، میان در، صحن اصلی (مرکزی)، نظافت خانه، فضای شستشو، خزینه، سرد درون و گرم درون می باشد. پوشش فضاهای مختلف ، سقف بنارا به عهده داشته که گل جام های تعبیه شده به روی آن ها نور و تهویه مورد نیاز فضاها را تامین می کرده است.

پیشینه تاریخی :

بازار حمام قدیمی کسما در اواخر دوران قاجاریه و در مرکز دهستانی با همین نام و در میان بافت قدیمی بازار احداث گردیده است. بافت اطراف حمام را کوچه ها و معابر تشکیل داده و به نظر می رسد که ایام شلوغ و پراستفاده ای را گذرانیده است. خزینه این حمام در سال 1342 به دستور متصدیان بهداشت مسدود و مخزن های آب سرد و گرم بتونی جدیدی بر روی سقف و در پشت بنا احداث گردید که آب مورد نیاز حمام را تامین می نمود.

مرمت و بازسازی:

آخرین مرمت این حمام حدود 70 سال پیش بوده است و بخشی از آن نیز با گسترش شهرسازی و لزوم احداث خیابان ویران شده است. این حمام دارای دو حوض آب سرد و آب گرم بوده است و آب آن نیز از آب رودخانه و قنات تامین می شده است. در قسمت های مختلف حمام معمار با استفاده از پوشش گنبدی و عرق چین های زیبا به سقف کردن همت گماشته است.