دکتر نیاز محمدزاده؛ متخصص تغذیه
به نظر می رسد آمادگی روحی روانی مادر در دوران بارداری برای دوره شیردهی موفق می تواند قدم موثری در کاهش بیماری‌ها و مشکلات بعد از زایمان برای مادر و نوزاداش باشد و نتایج فوق العاده ای در تضمین سلامتی هر دو را به ارمغان آورد در ادامه به بررسی تاثیرات مثبت شیردهی در بهبود عملکردهای فیزیولوزیک مادر لذا ارتقا سلامتی وی بعنوان مهم‌ترین حامی روحی، روانی و رشد نوزاد خواهیم پرداخت.
** شیردهی منجر به کاهش احتمال کم خونی مادر پس از زایمان می گردد
شروع تغذیه نوزاد با شیر مادر از ساعت اول تولد کلید تداوم شیردهی و سلامت کودک در نظر گرفته می شود این امر دارای تاثیر غیر قابل انکار در تضمین سلامتی و پیشگیری از کم خونی مادر در دوره های بعد از زایمان خواهد داشت چر ا که شیردهی مادر در روزهای اول بعد از تولد نوزاد منجر به جمع شدن رحم پس از زایمان و نیز برگشت سریع تر رحم به اندازه طبیعی در مادرانی که نوزادشان را با شیرخود تغذیه می کنند، می گردد.
در عین حال تغذیه انحصاری و مکرر شیرخوار با شیرمادر در طول شب و روز، موجب می شود که عادت ماهیانه مادر دیرتر شروع شود که خود باعث کاهش از دست رفتن خون و نهایتا" مانع کم خونی مادر می شود همچنین امکان تخمک گذاری مادر به تعویق می افتد که این امر احتمال حاملگی های زودرس را کاهش می دهد.
**کاهش افسردگی پس از زایمان در مادر به کمک شیردهی به نوزاد
شروع شیردهی و اولین تماس نوزاد با مادرش دارای بیشترین تاثیرات روحی – روانی هم برای نوزاد و هم برای مادر می باشد تحقیقات نشان می دهند تماس پوست مادر با پوست نوزادش بلافاصله پس از تولد و شروع تغذیه با شیرمادر از همان ساعت اول زندگی و تماس های مکرر کودک با بدن مادر در جریان شیردهی، تضمین کننده احساس آرامش و تحکیم پیوند عاطفی بین مادر و شیرخوار شده و رضایت حاصل از این تماس، حتی در مادرانی که به دلایل موجه پزشکی سزارین شده اند، سبب بهتر شدن وضع روحی و عاطفی آنان و حتی کاهش درد ناشی از جراحی و بهبود سریع زخمها بدلیل هورمونهای مترشحه در طول شیردهی می گردد
یکی از دلایل قطعی کاهش احتمال افسردگی بدنبال زایمان در مادران شیرده، ترشح هورمون اکسی توسین در مادر بوده که به هورمون عشق شهرت دارد و می تواند نقش موثری در ایجاد امنیت خاطر، کاهش نگرانی ها و شادابی بیشتردر مادر گردد و نقش موثری در کاهش افسردگی پس از زاریمان داشته باشد.
**شیردهی منجر به کاهش وزن اضافی کسب شده در دوران بارداری در مادران می گردد
در طول باردرای مقدار قابل توجهی چربی به منظور استفاده از آن دردوران شیردهی در بدن مادران تجمع می یابد.
لذا شیردهی موفق و انحصاری بویژه در 6 ماه اول بعد از زایمان تضمین کننده کاهش چربی های ذخیره شده و لذا کسب وزن ایده آل درزنان بدنبال دوره بارداری خواهد گردید.
چرا که برای تولید شیر، مادر روزانه 500 کیلوکالری انرژی مصرف می کند این مقدار از دست دادن انرژی، تقریبا معادل نیم ساعت پیاده روی با سرعت بالا و یا حداقل 30 دقیقه شنای متوسط است.
لذا مادری که به نوزاد خود شیر می دهد با یک برنامه غذایی مناسب که بر اساس نیازهایش طراحی گردیده است به راحتی می تواند به وزن مناسب حتی پایین تر از وزن قبل از بارداری خود برسد.
**شیردهی احتمال سرطان‌های پستان و تخمدان را در مادر کاهش می دهد
مطالعات مختلف بیانگر ارتباط مستقیم کاهش خطر سرطان پستان و تخمدان در مادرانی که پس از زایمان شیردهی داشته اند، می باشد از جمله مکانیسم های شناخته شده در این رابطه می توان به تعویق افتادن دوره تخمک گذاری در مادر در نتیجه شیردهی، که منجر به کاهش تحت تاثیر قرار گرفتن با هورمونهای جنسی می گردد، افزایش پاک سازی استروژن از مایعات داخل غدد پستانی، افزایش تمایز سلول‌های اپیتلیال پستانی لذا کاهش خطر تشکیل تومور و تولید فاکتور های رشد ویژه در نتیجه شیردهی، که منجر به سرکوب رشد تومورهای پستانی می گردد، اشاره نمود
**شیردهی منجر به کاهش استئوپورز در زنان می گردد
شیردهی منجر به تغییری عمیق اما گذرا در دانسیته استخوانی در طول دوران شیردهی می گردد ولی بدنبال اتمام این دوره مصرف ترکیبات حاوی کلسیم نظیر لبنیات به میزان توصیه شده و یا حتی مکمل کلسیم بهراه ویتامین D طبق تجویز متخصصین تغذیه در مادران بهبود چشمگیری و قابل توجهی در توده استخوانی مادران شیرده در مقایسه با خانم‌هایی در همان سن ولی بدون دوره شیردهی نشان می دهد.
بنابراین بعنوان سخن پایانی توصیه متخصصین تغذیه به مادران باردار تصمیم گیری آمادگی قطعی برای شیردهی پس از زایمان برای تضمین سلامت خود و نوزادشان می باشد.
