اکسید نیتریک به عنوان یک «مولکول معجزه گر» به جهت نقش آن در بهبود گردش خون مورد تبلیغ و ستایش قرار گرفته است. در این مقاله از چگونگی پایین آوردن فشار خون توسط آن اطلاع کسب کنید.
اکسید نیتریک به طور طبیعی در بدن توسط سلولهای موجود در پوشش داخلی رگهای خونی تولید میشود. در حالی که نقش اسید نیتریک در پیشگیری و درمان اختلال در نعوظ شناخته شده است، پژوهشهای صورت گرفتهی اخیر توسط دکتر لوئیس جی ایگنارو (Louis J. Ignarro) نشان میدهد که چگونه اکسید نیتریک میتواند جهت پایین آوردن فشار خون و در نتیجه کاهش خطر بروز حملات قلبی مورد استفاده قرار گیرد. در ضمن، این پژوهش او را برنده جایزه نوبل ساخت.
چگونه اکسید نیتریک فشار خون را کاهش میدهد؟
اکسید نیتریک در سطوح مختلفی در سیستم قلبی و عروقی به منظور تسهیل گردش خون آسان عمل میکند. مکانیسم کلی آن گشاد ساختن عروق خونی است به طوریکه قلب مجبور به پمپاژ خون با نیروی کمتری خواهد بود. این امر گردش کلی خون را بهبود میبخشد. در ادامه چند راهی که در آن اکسید نیتریک فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون بالا یا هایپرتنشن کاهش میدهد، آورده شده است.
گشاد ساختن رگهای خونی
داخل رگهای خونی از ماهیچه صاف ساخته شده است. این دقیقاً جایی است که اکسید نیتریک نیز وجود دارد. این اکسید سبب بروز واکنش بیوشیمیایی شده که از انقباض این عضلات ممانعت به عمل میآورد. این امر موجب میشود عروق خونی منبسط و یا باز شوند. در نتیجهی گشاد شدگی رگ، قلب شما مجبور نخواهد بود به خود بیش از حد فشار آورده تا خون بیشتری را با نیروی بیشتر پمپ نماید.
جلوگیری از لخته شدن خون
لختههای خون در اصل پلاکتهایی هستند که در کنار هم به صورت توده درآمدهاند. این لختهها به دیوارههای عروق خونی چسبیده در نتیجه آنها را تنگ و گاهی به طور کامل مسدود میسازند. لخته شدن خون در شریانها و رگهای خونی علت اصلی سکته مغزی و فشار خون بالا است. اکسید نیتریک مانع از چسبیدن پلاکتها به یکدیگر و تشکیل توده میشود.
جلوگیری از بوجود آمدن پلاک
پلاک، رسوب چربی موجود بر روی دیواره شریانها است. تشکیل پلاک در داخل عروق کرونر موجب بروز بیماریهای قلبی میشود. پلاک عمدتاً به علت التهاب شکل میگیرد که در بیشتر حالات یک پاسخ ایمنی است. اکسید نیتریک از عبور مونوسیت (یک سلول ایمنی) به درون رگهای خونی جلوگیری میکند. اکسید نیتریک میتواند تا میزان بالای 50% از تشکیل پلاک جلوگیری نماید.
کاهش سطوح کلسترول
این یک واقعیت ثابت شده است که از رسوب کلسترول مقصر اصلی بیماریهای قلبی است. اکسید نیتریک رسوب کلسترول را تا 10 الی 20 درصد کاهش میدهد. با این حال هنگامی که آن را با یک دوز یا مقدار از استاتین ترکیب نمایید، بهترین عملکرد خود را خواهد داشت. در نهایت بایستی دوز استاتین را به نصف کاهش دهید.
اکسید نیتریک، یک آنتی اکسیدان میباشد، از اینرو وضعیت عروق خونی را در وضعیتی مساعد نگاه میدارد. اکسید نیتریک درمانی میتواند فشار خون را تا 10 الی 60 درجه در بیماران مبتلا به فشار خون بالا، کاهش دهد.
چگونه تولید اکسید نیتریک در بدن را افزایش دهیم؟
از آنجا که اکسید نیتریک توسط بدن تولید میشود، راه مؤثری جهت تکمیل یا افزودن بر آن به صورت خارجی وجود ندارد. علاوه بر آن، راهی جهت اطلاع از میزان مورد نیاز آن جهت حفظ سلامت قلبی عروقی وجود ندارد. اندازهگیری این گاز در عروق غیر ممکن است به این دلیل که به محض قرار گرفتن در معرض هوا، ناپدید میشود. با این حال، طی مطالعه انجام شده ارتباطی میان مصرف ال ـ آرژنین (L-arginine) و تولید اکسید نیتریک را نشان میدهد. آرژنین نوعی اسید آمینه بوده که تا حدودی توسط بدن تولید میشود. آنزیمی تحت عنوان نیتریک اکسید سنتاز (nitric oxide synthase)، ال ـ آرژنین را به اکسید نیتریک تبدیل میسازد. ال ـ آرژنین در مواد غذایی همچون گوشت، ماهی و غلات یافت میشود. از اینرو، مصرف مواد غذایی سرشار از آرژنین قطعاً عملکرد قلبی عروقی شما را بهبود میبخشد. با این حال، این تأثیر را نمیتوان با مصرف مکملهای ال ـ آرژنین مشاهده کرد. این آنزیم احتمالاً هنگامی که منبع ال ـ آرژنین از مواد غذایی باشد به بهترین شکل عمل میکند.
مشاهده شده است که انجام ورزش همان تأثیر اکسید نیتریک را بر روی عملکرد قلبی عروقی دارد. از اینرو، میتوانید روزانه به ورزش پرداخته و به علاوه از رژیم غذایی سرشار از ال ـ آرژنین جهت بهبود عملکرد قلبی پیروی کنید.