چاقی معضلی است که نیاز به معرفی ندارد و متاسفانه عده بسیاری از زنان و مردان در سراسر جهان با این مشکل که گاهی حل آن چندان هم آسان نیست، دست و پنجه نرم می کنند. بروز چاقی هم مانند هر پدیده دیگری علت دارد که گستره وسیعی از حالات را در برمی گیرد که افراد با توجه به شرایط مختلف بدنی و گاهی روانی، وزنشان بالا می رود و چاق می شوند. چاقی هم مردان هم زنان چاق را ناراحت و افسرده می کند، ولی به طور کلی زنان به این مساله خیلی بیشتر اهمیت می دهند. در حالت عادی آنها علت چاقی خود را می دانند که معمولا سبک زندگی و داشتن رژیم غذایی نادرست است، ولی گاهی حالت خاصی هم پیش می آید که می خواهیم درباره آن در اینجا صحبت کنیم. شاید شما هم دچار این حالت هستید، ولی نمی دانید چطور باید مشکل خود را حل کنید.
چاقی بدون علت در زنان
اکثر چاقی ها با دنبال کردن روش ها و دستورات علمی و اصولی درمانی ( که مهم ترین آنها رعایت رژیم غذایی درست و دیگری انجام تمرین های ورزشی موثر در کاهش وزن است) قابل درمان هستند،ولی گاهی اوقات برخی افراد علی رغم رعایت همه این دستورات همچنان چاق می مانند و اضافه وزن خود را از دست نمی دهند. زنان بسیاری به پزشکان مراجعه و شکایت می کنند که بی دلیل چاق شده اند و مدتی است که می بینند بدون اینکه کاری انجام داده باشند که باعث افزایش وزن شود، وزنشان بالا رفته است و بدتر از همه اینکه علی رغم انجام درست و مو به موی همه دستوراتی که برای کاهش وزن از متخصصان دریافت کرده اند، باز هم وزنشان پایین نیامده و هیچ تغییری نکرده اند. علی رغم تصور این زنان این پدیده بی علت نیست و علت آن کار کرد نادرست یک یا تعدادی از اعضای بدن است.
چرا این زنان « بی دلیل»چاق شده و چاق مانده اند؟
علت این پدیده این نیست که روش های کاهش وزنی که این افراد به کار می برند موثر و مفید نبوده و یا اینکه آنها درست این دستورات را رعایت نمی کنند، بلکه در واقع علت بروز این حالت ناراحت کننده این است که در بدن این افراد « عامل بازدارنده»ای وجود دارد که اجازه نمی دهد ترفندهای تغذیه ای و فیزیکی درمان چاقی اثر کنند.
مثلا یکی از دلایل ایجاد این حالت می تواند تجمع بیش از اندازه و مسمومیت زای فلزات سنگین در بدن این افراد باشد. تجمع فلزات مانند جیوه، سرب و کادمیوم می تواند احتمال بروز اختلال در کارکرد غده تیروئید را بالا ببرد. می دانید که غده تیروئید مسوول کنترل متابولیسم هم دچار اختلال شده، کند می شود و همین امر باعث چاق شدن فرد خواهد شد. ساده ترین درمان کم کاری تیروئید یا هایپوتیروئیدیسم این است که به بیمار داروهایی می دهند که حاوی هورمون های تیروئید هستند که بتوانند کمبود این مواد شیمیایی را مهم را در بدن فرد جبران کنند. علت اصلی بروز کم کاری تیروئید هنوز به درستی شناخته نشده است. دقت کنید که اختلال در عملکرد تیروئید می تواند بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شود که ترشح ناکافی این هورمون ها فقط یکی از آنهاست.
چرا برخی از زنان به این نوع چاقی مبتلا می شوند؟
ناهنجاری های گوناگونی ممکن است شما را با این مشکل درگیر کنند. مثلا بروز التهاب یا ابتلا به بیماری های التهابی می تواند این نوع از چاقی را ایجاد کند. بدن برخی از این افراد مقاومت به لپتین دارد یا با اختلال ترشح بیش از اندازه کورتیزول در بدن رو به رو هستند. شاید شما که با این نوع چاقی به ظاهر بی دلیل مواجه شده اید، به ناراحتی دستگاه گوارش مبتلا باشید، ولی خودتان ندانید. اختلال در عملکرد غدد فوق کلیوی(آدرنال) یا کبد هم عوامل دیگری هستند که می توانند عامل بازدارنده ای در بدن فرد به وجود آوردند که اجازه ندهد درمان های رایج برای چاقی در این افراد پاسخگو باشند.
گاهی بر هم خوردن تعادل هورمون ها در بدن هم یکی از دلایل بروز این نوع چاقی و اضافه وزن است. ناقص عمل کردن میتوکندری در سلول ها هم می تواند در ابتلای شما به این حالت ناراحت کننده نقش داشته باشد. در آخر هم سوء تغذیه ممکن است باعث شود شما روانه مطب پزشک شوید و از اینکه بی دلیل چاق شده اید و هر کاری می کنید باز هم لاغر نمی شوید، شکایت کنید. اینها تعدادی از علل بروز این مشکل در زنان هستند.
چطور می توان علت پدیده را تشخیص داد؟
علت ایجاد این نوع چاقی دردسر ساز هر چه باشد روند درمان آن با هم فرق چندانی ندارد و اصول کلی آن یکی است. با توجه به علایمی که شما برای پزشک شرح می دهید، او یک سری تست های تشخیصی درخواست خواهد کرد تا بتواند علت یا علل بروز این مشکل را پیدا کند. معمولا این تست ها شامل آزمایشات خون، ادرار و مدفوع هستند.
درمان
مثلا گاهی اوقات آزمایش ها نشان می دهند که در روده بیمار انگل وجود دارد که می تواند باعث بروز التهاب مزمن شود که بر متابولیسم و روند کاهش وزن اثر منفی می گذارد. همچنین ممکن است این انگل موجب کاهش میزان مواد معدنی ضروری برای بدن شود و بدن را با کمبود این مواد رو به رو کند. علاوه بر آن، می تواند در عملکرد غدد آدرنال هم اختلال ایجاد کند که تا از بین رفتن کامل این انگل ها و پاک شدن کامل روده، این علایم بر طرف نخواهد شد. در واقع علت این امر این است که تا وقتی این انگل ها همچنان به زندگی خود ادامه می دهند، شخص مبتلا نمی تواند هیچ کدام از مواد مغذی تجویز شده برای بر طرف کردن اختلال عملکرد آدرنال یا کمبود مواد معدنی را جذب کند.
همان طور که می بینید، تشخیص علت بروز این چاقی های بی دلیل در زنان و درمان آنها کار بسیار سختی است که پیچیدگی های خاص خود را دارد. تنها یک متخصص مجرب در زمینه درمان این گونه عارضه ها تجربه کافی داشته باشد می تواند به این بیماران کمک کند. متاسفانه اگر مشاهده کرده اید که ناگهان و« بدون دلیل» وزنتان اضافه شده یا مدام به طور علمی و صحیح سعی می کنید لاغر شوید، ولی وزنتان پایین نمی آید، باید بسیار صبور باشید و روند طولانی و خسته کننده ای را تحمل کنید. البته برخی از این مشکلات زمینه ای که در تعدادی از زنان باعث بروز این چاقی شده اند، به سادگی تشخیص داده می شوند و همیشه هم این طور نیست که بیمار تا مدت ها سرگردان و بلا تکلیف بماند.
منبع: دنیای تغذیه 97