رژیم غذایی مناسب در درمان ناباروری

دکتر فاطمه مفیدی؛ متخصص تغذیه

نوع چربی

جایگزینی روغن‌های مایع و غیر اشباع به جای روغن‌های جامد هیدروژنه که دارای اسیدهای چرب ترانس هستند حائز اهمیت است.

ویتامین C

ویتامین C به جلوگیری از ایجاد نقص در اسپرم کمک کرده و جنبندگی آن را افزایش می‌دهد. مصرف حداقل 90 میلی‌گرم ویتامین C روزانه از طریق مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C (مرکبات، کلم بروکلی، توت‌فرنگی، طالبی، انبه و ...) توصیه می‌شود.

با توجه به اینکه سیگار به این ویتامین آسیب می‌زند، در افراد سیگاری حداقل 125میلی‌گرم ویتامین C به صورت روزانه باید مصرف شود. یک لیوان آب پرتقال در روز تقریباً 124 میلی‌گرم ویتامین C را می‌تواند تأمین کند. کمبود ویتامین C سبب می‌شود که اسپرم‌ها به هم بچسبند و این حالت سبب 16 درصد موارد ناباروری در مردان می‌شود.

قهوه

برخی از مطالعات حاکی از بی‌اثر بودن و حتی درمان ناباروری توسط نوشیدن قهوه بوده است و برخی از مطالعات قهوه را دخیل در ناباروری می‌دانند، بنابراین توصیه می‌شود مردان و زنان مصرف قهوه را به یک تا دو فنجان در روز محدود کنند.

روی

تحقیقات بسیاری نشان می‌دهند که حتی کمبودهای کوتاه مدت روی می‌تواند حجم نطفه و سطح تستوسترون را کاهش دهد. منابع عالی روی شامل گوشت‌ها، جگر و لوبیا می‌باشد.

اسید فولیک (B9)

تحقیقات نشان می‌دهند مردانی که سطح ویتامین B9 بدنشان پایین است، اسپرم کمتری دارند. غلات صبحانه، سبزیجات برگ سبز، عدس، لوبیا سفید و آب پرتقال از منابع غذایی این ویتامین هستند.

کلسیم و ویتامین D

مصرف 1000 میلی‌گرم کلسیم و 400 واحد

(10 میکروگرم) ویتامین D در روز می‌تواند قدرت باروری در مردان را بالا ببرد. منابع خوب کلسیم عبارتند از شیر، ماست کم‌چرب و کلم بروکلی و از منابع ویتامین‌D می‌توان به شیر و ماهی آزاد اشاره کرد.

ترکیبات آنتی‌اکسیدانی

مصرف مواد حاوی آنتی‌اکسیدان نظیر ویتامینC، ویتامینE، ویتامینAسولفات روی و سلنیوم در بالا بردن قدرت باروری مردان تأثیر بسیار زیادی دارد. کوآنزیم Q10 که در روغن ماهی، مغزهای آجیلی، گوشت و ماهی یافت می‌شود، بتاکاروتن که در هویج یافت می‌شود و لیکوپن که در هندوانه و گوجه‌فرنگی به‌وفور یافت می‌شود، تأثیر زیادی در درمان ناباروری مردان دارد.

افراد باید زمانی که قصد باروری دارند، مواد غنی از این ریز‌مغذی‌ها را مصرف کرده و بنا بر نظر متخصص این ریزمغذی‌ها را به صورت مکمل‌های غذایی مصرف کنند. کیفیت اسپرم تا حد زیادی به مصرف آنتی‌اکسیدان در رژیــم غـذایــی بســتگی دارد. آنتی‌اکسیدان‌ها، مثل آنچه در میوه‌ها و سبزیجات وجود دارد، می‌توانند به جلوگیری از آسیب رسیدن به اسپرم که باعث کند و تنبل شدن آن‌ها می‌شوند، کمک کنند. آنتی‌اکسیدان‌های گلوتاتیون و کریپتوگزانتین، که بیشتر در سبزیجات، گوجه‌فرنگی، فلفل و پرتقال وجود دارند، قدرت و سلامت اسپرم را تضمین می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهند زنانی که از یک رژیم غذایی سالم و مقوی بهره‌مند هستند، 66 درصد کمتر از بقیه زنان دچار ناباروری می‌شوند.

میوه‌ها و سبزیجات

میوه‌ها و سبزیجات با افزایش جنبندگی اسپرم باروری را در مردان تقویت می‌کنند. توصیه می‌شود مردان و زنان حداقل از 5 واحد میوه و سبزی در روز استفاده کنند.

براساس تحقیقات انجام شده در ایران، مصرف برخی گیاهان و محصولات گیاهی نظیر شنبلیله، گزنه، تمشک، موز، گل کلم، پیاز، فلفل قرمز و سبز، موسیر، تخم کدو، کاسنی سالادی، شیرین بیان، اسفناج و انبه در درمان ناباروری مردان نقش بسزایی دارد.