آسیب های وارده به دندان های شیری بسیار رایج هستند. در ابتدای شکل گیری، دندان های قدامی دائمی زیرین منتقل شده و به دندان دائمی نیز آسیب بزند. شایع ترین سنین صدمات وارده به دندان های شیری بین دو تا چهار سال است. در این سنین کودکان هنوز بر روی حرکات خود کنترل کامل ندارند و کنجکاو هستند. با نگاهی واقع بینانه می توان گفت که در این سنین احتمال درمان های ترمیمی دندان بسیار کم است. در اکثر مواقع دو گزینه وجود دارد: یا دندان باید کشیده شود و یا بدون درمان خاصی نگه داشته شود. اگر نگهداری دندان قدامی شیری به شکل گیری دندان دائمی زیرین لطمه می زند، باید حتما آن را کشید. ساده ترین روش معاینه، استفاده از رادیوگرافی است.
آسیب دندانی
آیا دندان شیری را باید نگه داشت؟ پاسخ این سوال به سه عامل زیر بستگی دارد:
*همگی بیمار
*طرز برخورد والدین
*صدمه احتمالی به دندان های دائمی زیرین
اهداف درمان دندان های شیری باید به ترتیب زیر باشد:
*پیشگیری از آسیب به دندان های دائمی جانشین
*نگه داشتن دندان شیری در صورتی که با اهداف فوق در تضاد نباشد.
ر باز گرداندن عملکرد دندان با کمترین میزان درمان مطابق با همکاری بیمار
*شکستگی های تاج و ریشه
*شکستگی ساده تاج
در صورت همکاری بیمار لبه های تیز را صاف و یا با ماده ترمیمی رزینی، دندان ترمیم می شود.
شکستگی پیچیده دندان
به طور معمول کشیدن دندان تنها گزینه است. با این وجود خارج کردن پالپ و پر کردن کانال ریشه با سِمان زینک اکسید و سپس استفاده از کامپوزیت رزینی در صورت وجود همکاری مناسب بیمار ممکن است.
درمان کانال ریشه در دندان های قدامی شیری را می توان با یک مانع لاستیکی شکاف داده شده که در محل نگه داشته می شود، انجام داد.
شکستگی ریشه
در صورت جابجا شدن و فقط با میزان اندکی لق شدگی، دندان را باید تحت نظر نگه داشت؛ اما اگر بخش تاجی غیرزنده و علامت دار باشد، باید آن را کشید.
معمولا بخش ریشه ای زنده می ماند و با بالا آمدن دائمی دچار تحلیل فیزیولوژیکی می شود.
مشکلاتی که دندان های شیری را درگیر می کند:
نکروز پالپی
نکروز رایج ترین مشکل ترومای (ضربه) دندان شیری است. ارزیابی بر مبنای رنگ مربوط به دندان های مجاور و دندان های روبرو و رادیوگرافی انجام می شود. دندان هایی با رنگ طبیعی به ندرت التهابات پری اپیکال (انتهای ریشه) دارند. اما بالعکس دندانی که اندک تغییر رنگ داده ممکن است زنده باشد. تغییر رنگ ملایم به خاکستری که کمی پس از ضربه دیده می شود، نشان دهنده خونریزی داخل پالپی در دندانی می باشد که هنوز زنده است و کم کم از بین می رود. معاینه رادیوگرافی باید هر سه ماه یکبار انجام گردد تا التهاب ریشه چک شود.
محو شدن پالپ
از بین رفتن پالپ و کانال پالپ واکنش معمول دندان زنده به ضربه می باشد. از لحاظ بالینی دندان زرد و کدر می شود و افتادن طبیعی دندان معمول است؛ اما در برخی موارد تحلیل فیزیولوژیکی رخ نمی دهد. درگیرشدن پالپ معمولا منجر به خارج کردن دندان می شود. دندان شیری که از جایش بیرون آمده به هیچ وجه نباید دوباره جاسازی شود.
درپایان به والدین گرامی یادآور می شود که احتمال آسیب به دندان های دائمی زیرین زیاد است (50 درص) و باید مراقب دندان های شیری کودکان خود باشید.
منبع:دنیای سلامت شمار 48