برای درمان واریس چه باید کرد؟

روش های درمانی قادرند پیشرفت و احساس ناراحتی ناشی از سیاهرگ های واریسی را کاهش دهند. در بعضی موارد برای اصلاح سیاهرگ های واریسی شدید عمل جراحی ضرورت می یابد. برخی از درمانهای شایع (به منظور آشنایی شما)، عبارتند از:

اسکلروتراپی:
 

ماده محلولی که سیاهرگ ها را زخمی می کند به داخل سیاهرگ های واریسی کوچک یا متوسط تزریق می شود. فرایند تشکیل بافت در محل زخم، سیاهرگ های گشاد را می بندد و خون آنها به سیاهرگ های سالم جریان می یابد.

برداشت سرپایی سیاهرگ ها:
 

در این روش سیاهرگ های واریسی کوچک با ایجاد تعدادی سوراخ کوچک در پوست برداشته می شوند. معمولاً بیحسی موضعی کفایت می کند و اثر باقیمانده از جراحی ناچیز است.

جراحی اندوسکوپی سیاهرگ:
 

یک لوله انعطاف پذیر (آندوسکوپ) که دوربین ظریفی دارد وارد اندام پایینی بدن می شود تا به جراح در مشاهده و بستن سیاهرگ ها کمک کند. این روش تنها به برش های کوچک نیاز دارد. در صورت ابتلا به سیاهرگ های واریسی شدید و همراه با زخم های واریسی، احتمالاً از این شیوه سود خواهید برد.

جراحی لیزری:
 

سیاهرگ های واریسی کوچکتر و سیاهرگ های عنکبوتی با استفاده از لیزر بسته می شوند. به هر حال انتخاب روش مناسب درمان به عهده پزشک است.
یکی از شایعترین مشکلات در اشخاصی که مجبورند بنا به مقتضیات شغلی خود به مدت طولانی ایستاده کار کنند، با آن مواجه شده یا می شوند، نوعی اختلال در سیاهرگ است که به آن «واریس» گفته می شود. «واریس» از ریشه یونانی «واریکس» به معنی پیچدار گرفته شده است. سیاهرگ های واریسی، سیاهرگ های پیچدار و متسعی هستند که در نزدیک سطح پوست تشکیل می شوند. احتمال واریسی شدن در همه سیاهرگ ها وجود دارد اما بیشترین مکان ابتلا اندام های پایینی و پاها هستند. سیاهرگ های واریسی، در نتیجه اختلال عملکرد دریچه های موجود در سیاهرگ ها ایجاد می شوند. در حالت طبیعی، این دریچه ها از بازگشت خون در مسیر عکس (به سمت پایین) جلوگیری می کنند. ممکن است این دریچه ها بر اثر عواملی مانند: بارداری، ترومبوفلبیت، ضعف مادرزادی، چاقی و یا ایستادن طولانی مدت، تحت کشش قرار گیرند. وقتی دریچه ها ضعیف شده و دیگر قادر به بسته شدن طبیعی نباشند، حوضچه هایی از خون در سیاهرگ ها ایجاد می شوند. در نتیجه سیاهرگ ها متسع و واریسی می شوند. سیاهرگ های عنکبوتی، نوع خفیفی از سیاهرگ های واریسی هستند. آنها کوچکتر و به سطح پوست نزدیکترند و شبیه شبکه عنکبوت به نظر می رسند. اینها چندان خطری ندارند، اما ممکن است از نظر بالینی نگران کننده باشند.

تشخیص
 

عروق واریسی سطحی، به شکل متسع و پیچدار و به رنگ آبی تیره هستند. ممکن است هیچ دردی نداشته باشید یا درد خفیفی در اندام های پایینی خود حس کنید. گاهی سیاهرگ های عمقی واقع در اندام های پایینی درگیر می شوند و تورم قابل توجه و حتی زخم های پوستی را به وجود می آورند. این حالت تحت عنوان نارسایی سیاهرگی شناخته می شود. پزشک، پاهای شما را در حالی که ایستاده اید؛ معاینه می کند و به دنبال تورم که نشانه دیگری از اختلال عملکرد دریچه های سیاهرگی است می گردد. زخمها توسط سیاهرگ های واریسی یا اختلال عمل دریچه های سیاهرگی که معمولاً نزدیک مچ پا قرار گرفته اند، ایجاد می شوند. علت آن خیس خوردن طولانی مدت بافت مچ پا است، زیرا خروج جریان خون سیاهرگی کاهش می یابد. ایجاد رنگ دانه های قهوه ای، معمولاً پیش درآمد ایجاد یک زخم هستند. سیاهرگ های واریسی تهدید کننده حیات نیستند، اما با گذشت زمان تمایل به افزایش دارند. اگر شما نگران ظاهر سیاهرگ ها هستید یا شما را آزار می دهند، با پزشک خود صحبت کنید. در موارد شدید، ممکن است پوست مجاور سیاهرگ واریسی، دچار خارش یا زخم یا تغییر رنگ شود. در صورت بروز زخم های پوستی نیز به پزشک مراجعه کنید. زخم ها نیاز به مراقبت طبی دارند. احتمال ابتلا به این اختلال در زنان، دو برابر مردان است.

توصیه
 

اگر شما مبتلا به سیاهرگ های واریسی یا اختلال عملکرد دریچه های واقع در سیاهرگ های عمقی هستید، یک بخش از درمان عبارت است از: پوشیدن لباس مناسب و استفاده از جوراب های واریسی کشی مناسب که باعث تسکین سریع و طولانی مدت می شود. استفاده از این جوراب ها حین بارداری نیز مطلوب است. آنها به طور یکنواخت اندام های پایینی را فشرده و به سیاهرگ ها و عضلات پا در به حرکت درآوردن موثر خون کمک کرده و از آنها حمایت می کنند. جوراب های واریس را صبح پس از بیدار شدن بپوشید، حتی قبل از خارج شدن از بستر، آنها را در تمام طول روز نیز به پا داشته باشید. دقت کنید جوراب هایی که می پوشید در ناحیه بالایی ران یا ساق پا خیلی تنگ نباشند.

مراقبت از اندام ها
 

از نشستن یا ایستادن طولانی مدت بپرهیزید. اگر نحوه کار شما به گونه ایست که مجبور هستید در محلی بی حرکت بمانید، اندام های پایینی و مچ ها را مرتب خم کنید. از جا برخیزید و در اطراف قدم بزنید. براساس گزارش دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، شاید متوجه شده باشید که بالا گذاشتن پاها حداقل 20 سانتیمتر بالاتر از سطح قلب در انتهای روز، به برطرف شدن تورم کمک می کند. وضعیت تورم اندام های پایینی ناشی از بی کفایتی سیاهرگی، اغلب با استفاده از جوراب های واریسی درمان می شود. این جوراب ها از خارج، روی ساق پا فشار آورده و از تورم شدید که می تواند به ضخامت پوست و ایجاد زخم بستر منجر شود، پیشگیری می کنند. ورزش منظم نیز اهمیت دارد فعالیت هایی مانند: راه رفتن، دوچرخه سواری یا شنا به کاهش فشار در سیاهرگ ها و تخفیف ناراحتی کمک می کنند.
منبع: نشریه دنیای زنان شماره 69