تا حدود صد سال پیش شاید بسیاری از خانمها و البته همسرانشان چنین تصور میکردند که در یک رابطه جنسی قرار نیست، زنان لذتی ببرند؛ اما آرامآرام اطلاعات و پژوهشهای انجام شده نشان داد که خانمها نیز مانند آقایان میتوانند از یک رابطه جنسی لذت ببرند و مرحلهای را طی آن تجربه کنند که بیشباهت به انزال در آقایان نیست. در این مرحله که نامش ارگاسم است، خانم به اوج لذت جنسی رسیده و احساس فشاری را که تا به آن لحظه احساس میکرده، رها میکند و به نوعی احساس آرامش همراه با رهاشدگی دست پیدا میکند. هر چند این روزها اطلاعات بیشتری در رابطه با این موضوع وجود دارد، هنوز هم هستند خانمهایی که بعد از گذشت چندین سال از ازدواج باز هم از شنیدن چنین موضوعی تعجب میکنند؛ چرا که آنها در طی این سالها اصلاً چنین تجربهای نداشتهاند. این گروه از خانمها ممکن است تنها متوجه احساس ناراحتی و باقیماندن فشار بعد از هر رابطهٔ جنسی شوند. زمانی که خانمی برای مدت حداقل ششماه در چنین وضعیتی داشته باشد، به اصطلاح دچار اختلال ارگاسم است.
برای بررسی موضوع اختلالات ارگاسم ابتدا باید شناخت درستی از سیکل جنسی در خانمها داشته باشیم. سیکل جنسی در خانمها به صورت معمول دارای چهار مرحله است. برانگیختگی، مرحله کفه یا تداوم رابطه، ارگاسم و مرحله فروکش. در مرحله برانگیختگی، خانم تحریکشده و به دنبال آن وارد مرحله تداوم رابطه میشود. در این دو مرحله به صورت معمول زنان در ناحیه لگن و اندام جنسی خود احساس فشار میکنند که با تجربه ارگاسم این احساس فشار نیز از بین میرود. بعد از آن نیز فرد وارد مرحله فروکش میشود. البته ممکن است خانمی بدون تجربه دو مرحله ابتدایی نیز ارگاسم را تجربه کند؛ اما به صورت معمول بعد از گذر از دو مرحله ابتدایی، ارگاسم روی میدهد. در اختلالات مرتبط با ارگاسم، فرد در واقع مرحله سوم را به دلایلی تجربه نمیکند.
دو دسته؛ اولیه و ثانویه
به صورت کلی، تجربهنکردن ارگاسم به دو صورت ممکن است روی دهد. حالت اول که شیوع بیشتری نیز دارد، زمانی است که فرد به صورت کلی تجربه ارگاسم را ندارد؛ به عنوان مثال ممکن است خانمی سالها از ازدواجاش گذشته باشد، در ظاهر هم در برقراری رابطه جنسی مشکلی وجود نداشته باشد، اما در تمامی این سالها خانم تجربه ارگاسم در رابطه جنسی را نداشته است.
حالت دوم زمانی است که خانم پیش از این تجربه ارگاسم را داشته، اما حالا به دلیل تغییرات جسمی یا مسائل دیگر قادر به تجربه ارگاسم به شکل قبل نیست. شایعترین دلیل برای این حالت افزایش سن است. چرا که به صورت کلی با افزایش سن تجربه ارگاسم در خانمها کاهش مییابد، اما علاوه بر آن تغییرات هورمونی یا استفاده از برخی داروها یا مسائل روانی جدید ممکن است باعث بروز این مساله شود؛ به عنوان مثال برخی خانمها ممکن است در دوران شیردهی و به تبع افزایش هورمون پرولاکتین به میزان بسیارکمتری تجربه ارگاسم را داشته باشند که البته با پایان این دوران دوباره به حالت پیش از آن باز میگردند. یا بسیاری از داورهای روانپزشکی ممکن است چنین عارضهای را ایجاد کنند؛ البته علاوه بر عوامل این چنینی، مسائل متعدد دیگری نیز میتوانند باعث ایجاد مشکل در این زمینه شود که در ادامه به آنها میپردازیم.
عوامل موثر در بروز مشکل
عوامل متعددی ممکن است در رابطه زناشویی یک خانم ایجاد مشکل کرده و مانع از تجربه ارگاسم توسط او شوند؛ به عنوان مثال سلامت جسمانی یکی از پیششرطهای لازم برای تجربه ارگاسم در رابطه جنسی است. منظور از سلامت جسمی تنظیمبودن هورمونها، نبود عفونت در لگن و… است. برای اطمینان از سلامت در این بخش هر خانمی میتواند به پزشک متخصص زنان مراجعه کند؛ اما واقعیت این است که بعضی از خانمها علی رغم سلامت کامل در این بخش باز هم تجربه ارگاسم را ندارند، چرا که صرف سلامت جسمانی تضمینکننده چنین تجربهای نیست و عوامل روانی متعددی نیز ممکن است، در این امر دخیل باشند.
عوامل روانی فردی
به صورت کلی، رابطه جنسی در خانمها بسیار بیشتر از آقایان تحت تاثیر وضعیت روانی آنهاست، به عنوان مثال حتی گاهی میزان کمی اضطراب نیز ممکن است عملکرد خانم در این زمینه را دچار مشکل سازد؛ اما علاوه بر اضطراب، برخی اختلالات روانی مانند افسردگی از جمله موانع مهم بر سر راهِ داشتن تجربهٔ رابطه جنسی در زنان و البته تجربه ارگاسم است.
علاوه بر چنین تغییراتی در وضعیت روانی، گاهی باورهای شخصی خانم ممکن است مانعی بر سر راه تجربه ارگاسم باشد؛ به عنوان مثال برخی خانمها تصور میکنند، یک خانم متشخص قرار نیست در رابطه جنسی به اوج لذت برسد، چرا که آن را به معنی ازخودبیخودشدن تعریف میکنند.
در کنار باورهای نادرست، گاهی تجارب قبلی ناخوشایند در رابطه جنسی نیز ممکن است در بروز مشکل در این زمینه نقش داشته باشند؛ به عنوان مثال تجربه یک رابطهٔ جنسی همراه با اضطراب بسیار زیاد در شب زفاف ممکن است تا مدتها مانعی بر سر راه تجربهٔ رابطهای آرامشبخش و همراه با لذت برای خانم باشد.
برای حل این بخش شما میتوانید از روانشناسی که در حوزه مسائل جنسی نیز اطلاعات خوبی دارد، کمک بگیرید؛ چرا که در بسیاری از مواقع ممکن است لازم باشد در بخشهایی از جلسات مشاوره درباره مسائل جنسی و باورهای شما در رابطه با آنها صحبت شود و چه بهتر که با کسی به گفتوگو بنشینید که اطلاعات خوبی در این زمینه دارد.
عوامل روانی ناشی از مسائل ارتباطی
واقعیت این است که در یک زندگی مشترک و برای تجربهٔ یک رابطه جنسی لذتبخش، داشتن رابطهای خوب با همسر برای خانمها اهمیتی دو چندان دارد. در واقع آقایان حتی زمانی که با همسرشان مشکل نیز دارند میتوانند از رابطه جنسی با او نهایت لذت را ببرند، چرا که عملکرد جنسی آقایان وابستگی بسیارکمتری با مسائل روانی آنها در مقایسه با خانمها دارد. زمانی که همسران دچار مشکل هستند و تنش در روابط آنها به هر دلیلی بالا رفته است، امکان تجربه رابطهٔ جنسی خوب برای خانمها به شدت کاهش پیدا میکند. در واقع برای خانمها رابطهٔ جنسی بازتابی از رابطه با همسرشان به صورت کلی است: اگر رابطه با همسر خوب باشد، رابطهٔ جنسی آنها نیز میتواند لذتبخش باشد و اگر کشمکش به صورت کلی بالا باشد، آرامش و لذت نیز از اتاق خواب رخت خواهد بست؛ البته همانطور که اشاره شد، رابطهٔ خوب با همسر «میتواند» به رابطهٔ جنسی خوب منجر شود، اما همیشه این اتفاق نمیافتد. چرا؟ چون پای عامل دیگری در میان است به نام آگاهی و مهارتهای جنسی.
مهارتها و آگاهی مورد نیاز
همان طور که در ابتدای مطلب نیز اشاره شد، به صورت معمول سیکل جنسی در خانمها دارای چهار مرحله است؛ برانگیختگی، مرحله کفه یا تداوم رابطه، ارگاسم و مرحله فروکش. در بسیاری از مواقع طینشدن مراحل برانگیختگی یا تداوم رابطه میتواند خود به ایجاد مشکل در بخش سوم یا همان ارگاسم منجر شود؛ به عنوان مثال یکی از شایعترین مشکلات در این زمینه این است که به صورت معمول آقایان در زمان بسیار کوتاهتری در مقایسه با خانمها، برانگیختگی و ارگاسم را که در آقایان به عنوان انزال شناخته میشود، تجربه میکنند، در حالی که خانمها برای برانگیختگی و تداوم رابطه به زمان بسیار بیشتری نیاز دارند؛ در نتیجه در بسیاری از مواقع پیش از این که خانم بخواهد به لذتی دست یابد، رابطه از نظر همسر او به اتمام رسیده است! البته این وضعیت بیشتر زمانی دیده میشود که آقا اطلاعی دربارهٔ سیکل جنسی در خانمها ندارد و در نتیجه تلاشی نیز برای اینکه همسرش از رابطه لذت ببرد، انجام نمیدهد.
اگر شما نیز در این زمینه اطلاعات چندانی ندارید، لازم نیست شرمنده باشید؛ چرا که در جامعه ما بسیاری از افراد اطلاعاتی در این زمینه ندارند، چون آموزشی در رابطه با آن ندیدهاند! اما برای حل موضوع بهتر است به متخصص مسائل جنسی مراجعه کنید و از او کمک بخواهید تا به شما منابع علمی خوبی که میتوانند اطلاعات شما را بالا ببرند، معرفی کند. برای کسب اطلاعات در این زمینه اما به چند نکته توجه داشته باشید: فیلمهای غیررسمی موجود در بازار یا مطالب اینترنتی بدون نویسندهٔ مشخص، گاهی اوقات تنها تصورات نادرست را در افراد ایجاد یا تشدید میکند؛ پس برای انتخاب متخصصی معتمد کمی وقت صرف کنید. متخصصان زنان هر چند ممکن است به شما اطمینان دهند که در زمینه جسمی و برای برقراری رابطه جنسی مشکل ندارید، اما معمولاً اطلاعاتی درباره مهارتهای لازم برای رابطه جنسی نمیتوانند در اختیار شما قرار دهند. همراهی دو همسر در مراجعه به متخصص در غالب اوقات زودتر آنها را به هدف میرساند و مشکلات را حل میکند.