برلیانت بزرگمهر،مشاور تغذیه و رژیم درمانی
دیابت از اختلالات ناشی از عدم تحرک میباشد که افراد مستعد را در معرض تهدید قرار میدهد. البته عوارض دیگری نیز در انسان ایجاد میکند که سلامت شخص را به خطر میاندازد. از عوارض روحی ورزش نکردن و برخورداری از زندگی ساکن و بدون تحرک، میتوان به پرخوری عصبی اشاره نمود.
معمولا افرادی که زندگی فعال و پرمشغله دارند چنانچه در معرض استرس نباشند، خیلی کمتر به پرخوری پناه میبرند. علاوه بر پرخوری، بدخوری و مصرف مواد فاقد ارزش تغذیهای و نیز با کالری بالا (مانند غذاها و میانوعدههای شور، چرب و شیرین) از دیگر پیآمدهای زندگی کم تحرک است.
مهمترین عارضه کمبود تحرک و ورزش نکردن، حلقه معیوبی است که بین پرخوری و بدخوری و چاقی ایجاد میشود. به این ترتیب که پرخوری و بدخوری، شخص را به شدت در معرض چاقی قرار میدهد و چاقی در فرد ایجاد افسردگی و عناد به خود میکند که این حالت موجب تشدید پرخوری و بدخوری میشود و این حلقه معیوب مرتبا ادامه پیدا میکند و سلامت روانی شخص را به شدت مورد تهدید قرار میدهد.
از دیگر تغییراتی که در فصل زمستان در زندگی انسان رخ میدهد و در نتیجه موجب بروز دگرگونیهایی در تغذیه شخص میشود، کمبود وفور سبزیها و میوههای تازه میباشد.
به خصوص توجه داشته باشد که به علت آنکه سبزیها و میوههایی که در انبار نگهداری میشوند و یا از نقاط گرمتر کشور به مناطق سرد منتقل میگردند ممکن است کاملا تازه و شاداب نباشند، بنابراین بنابراین نمیتوانند نیازهای تغذیهای فرد را به خوبی و به طور کامل برآورده کنند. زیرا با شروع کهنگی و پلاسیدگی و پژمردگی در بافت سبزیها و میوهها، کاهش میزان ویتامینها و سایر مواد مغذی موجود در این مواد غذایی نیز آغاز میگردد.
سبزیها و میوههایی که در خارج از فصل ارائه میشوند از نظر کیفیت تغذیهای و نیز قیمت، مناسب نیستند. این نوع مواد خوراکی، با وجود آنکه ارزش تغذیهای پاییزی نسبت به مواد گیاهی تازه دارند اما به علت خارج از فصل بودن، گرانتر از حد عادی میباشند. بنابراین در فصل زمستان معمولا مصرف مواد گیاهی کاهش مییابد که این امر میتواند موجب کمبودهای تغذیهای در افراد بشود.
حال لازم است بدانیم فیبر در کدامیک از مواد خوراکی به مقدار مناسب وجود دارد. منابع غنی فیبر غذایی عبارتند از: سبزیهای تازه، میوههای تازه به خصوص چنانچه با پوست مصرف شوند، حبوبات از قبیل نخود، لوبیا، عدس، باقلا، ماش، لپه، غلات با سبوس مانند انواع نانهایی که رنگ تیره دارند.
انواع مواد غذایی حاوی فیبر به آسانی در دسترس قرار دارند و از قیمت مناسبی نیز برخوردارند، فقط در فصل زمستان ممکن است برخی از منابع فیبر مانند میوههای تازه وفور چندانی نداشته باشند و قیمت آنها نیز نسبت به فصل تابستان گرانتر باشد.
در این صورت میتوانیم بعضی از میوهها و سبزیها را جانشین این قبیل مواد خوراکی بنمائیم. به عنوان مثال میتوانیم از میوههای موجود در فصل زمستان به میزان گستردهتری استفاده کنیم و یا برخی از سبزیهایی را که در فصل زمستان بیشتر در دسترس هستند جانشین میوهها و سبزیهای کمیاب در فصول سرد سال بنمائیم.
مثلا انواع سیب، مرکبات (پرتقال، لیمو شیرین، نارنگی و...) انار، کیوی، از میوههایی هستند که جانشینهای مناسبی برای میوههای تابستانی میباشند و یا سبزیهایی مانند اسفناج، هویج، کرفس و سایر سبزیهای موجود در فصل زمستان میتوانند کمبود سبزیهای تابستانی را که در فصل زمستان کمیابند و یا قیمت آنها گران است، به خوبی جبران کنند.