ویژگی گردشگری کارآفرینی، اشتغال سریع و درآمد زیاد است صنعتی که ظرفیت و پتانسیل آن به وفور در ایران یافت می شود اما هنوز از این فرصت ها برای رشد اقتصادی کشور استفاده نشده است.
این پتانسیل ها شامل آثار باستانی، تاریخی وطبیعی است که در جای جای ایران وجود دارد و حالا برای کسب درآمد از این سرمایه ها مدیریت و برنامه ریزی می ماند.
اما این صنعت یک ویژگی دیگر هم دارد و آن این است که در گردشگری به سرمایه گذاری زیادی نیاز نیست و با سرمایه اندک نیز می توان به درآمدها و سودهای زیادی رسید.
گردشگری صنعتی است که با کمترین سرمایه بیشترین در آمد و اشتغال را نصیب کشور می کند زیرا همه چیز از جمله آثار و اماکن باستانی و تاریخی و طبیعی برای این کار در اغلب نقاط کشور وجود دارد.
در صنعت گردشگری به ازای ورود هر گردشگر به کشور دستکم 5 شغل ایجاد می شود و میزان اشتغال بخش گردشگری نیز 2/11 برابر سریع تر از سایر بخش ها است.
اشتغال، درآمد و تفریح از نیازهای اساسی بشر است و همه اینها در گردشگری وجود دارد و این صنعت ظرفیت پاسخگویی به همه اینها را در اختیار دارد.
** زمینه رشد گردشگری در ایران
رشد گردشگری در ایران سهل الوصول تر از بسیاری از کشورها است زیرا همه نوع آثار باستانی، تاریخی و طبیعی در کشور وجود دارد و به دلیل چهار فصل بودن کشور استفاده از آنان در طول سال امکان پذیر است.
به عبارتی گردشگری در ایران را می توان صنعتی برای تمام فصول دانست و در این شرایط اگر زیر ساخت های گردشگری شامل راه، اقامتگاه ها، هتل و مراکز پذیرایی استاندارد سازی شود آنگاه همه چیز برای رشد درآمد و اشتغال فراهم می شود.
** صنایع دستی ظرفیت نامحدود برای اشتغال
گردشگری و صنایع دستی و هنرهای سنتی دو صنعت مکمل هم هستند و در رشد یکدیگر تاثیر گذار هستند از این رو باید این دو صنعت را با هم مورد توجه قرار داد.
تنوع صنایع دستی در ایران بسیار زیاد است و هرچه این تنوع بیشتر باشد میزان فرصت های شغلی نیز زیاد خواهد بود.
356 صنایع دستی فعال در ایران وجود دارد؛ این صنایع در نقاط مختلف کشور پراکنده است و هنرمندان زیادی در این رشته ها مشغول فعالیت هستند. زمانی بیش از دو میلیون نفر در ایران در رشته های مختلف صنایع دستی فعال بودند و حالا نیز می توان با برنامه های ریزی ها کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت به بیش از این رقم هم دست یافت.
حالا انگیزه سفر بسیاری از گردشگران خارجی به ایران تهیه این صنایع شده صنعتی که اگر مورد حمایت قرار گیرد به رشد صنعت گردشگری هم منجر خواهد شد.
ورود گردشگران به این مناطق سبب افزایش اشتغال و در آمد ساکنان منطقه می شود و برای رشد این صنعت باید در کنار تبلیغات به ایجاد امکانات و زیر ساخت ها هم پرداخت.
** آموزش صنایع دستی در مناطق گردشگری
مناطق مختلف ایران مملو از صنایع دستی و هنرمندان و خالقان آن است. بسیاری از گردشگران و مسافران وقتی به این مناطق سفر می کنند از این همه نبوغ هنرمندان ابراز شگفتی می کنند.
این بازدیدها و دیدارها آنان را برای یادگیری و فراگیری تولید این صنایع علاقه مند می کند اما اکنون زمینه و امکان این کار وجود ندارد.
ایجاد دوره های آموزشی می تواند هم به رشد این صنایع و هم فرصت شغلی جدید برای هنرمندان آن پدید آورد.
این آموزش ها به فرصت شغلی برای گردشگر و مسافر تبدیل می شود و فرد در کنار تفریح و گردشگری قادر خواهد بود در محل سکونت خود صنایع دستی تولید کند.
** رفع بیش از 50 درصد معضل اشتغال با گردشگری
براساس پیش بینی سازمان تجارت جهانی تا سال 2020 میلادی تعداد جهانگردان به رقمی بالغ بر 6/1 میلیارد خواهد رسید و بیش از 50 درصد معضل اشتغال در کشورهای در حال توسعه از این طریق قابل رفع خواهد بود.
با آموزش و مشاوره کارآفرینان این صنعت می توان با توجه به قابلیت های موجود به سوی توسعه پایدار اقتصادی گام برداشت.
کارشناسان می گویند صنایع دستی از منابعی است که می توان جهت ایجاد اشتغال روی آن سرمایه گذاری کرد و نتایج مطلوب بدست آورد زیرا با احیای هر یک از رشته های صنایع دستی و آموزش آن و ایجاد کارگاه های تولیدی در این رشته ها می توان صنعتگران زیادی را مشغول به کار کرد.
هر چند آموزش به تنهایی پاسخگو نیست اما باید در کنار آموزش رشته های مختلف صنایع دستی، همزمان هنرجویان به سوی شرکت در کلاسهای کارآفرینی و بازاریابی هدایت شوند تا بتوانند در ایجاد کسب و کارهای کوچک اقتصادی و کارگاههای تولیدی حرکت کنند.
** نقش مستقیم و غیر مستقیم گردشگری در کارآفرینی
کارشناس گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری روز چهارشنبه به خبرنگار ایرنا گفت: گردشگری یک پدیده فراگیر است که بطور مستقیم و غیر مستقیم در کارآفرینی و اشتغال نقش دارد درحالی که در سایر حوزه ها این خصوصیت کمتر دیده می شود.
ناصر رضایی افزود: گردشگری از نظر کسب در آمد بعداز صنعت خودروسازی و نفت قرار دارد اما این دو صنعت مثل صنعت گردشگری در ایجاد اشتغال غیر مستقیم نقش ندارد.
وی اظهار کرد گردشگری از نظر اشتغال و ایجاد بسترهای اشتغال در جایگاه بالایی قرار دارد و شمار افرادی که در گردشگری می توانند فعال شوند زیاد است.
رضایی گفت: گردشگری زمینه ایجاد شغل های جدید را فراهم می کند هر چند نباید نقش گردشگری را در ایجاد شغل های فصلی نادیده گرفت.
وی افزود: صنعت گردشگری در ایام نوروز و تابستان به عنوان زمان پیک سفر زمینه اشتغال فصلی را فراهم می کند که اشتغال پایدار و دائمی محسوب نمی شود.
رضایی به توسعه زیر ساخت های گردشگری اشاره کرد و گفت: ماهیت صنعت گردشگری این است که بطور مستقیم در ایجاد اشتغال دخالت دارد. هر چند این صنعت ارتباط مستقیمی با حمل و نقل ندارد اما برای رشد گردشگری باید زیر ساخت های این صنعت ازجمله حمل و نقل آماده شود.
وی افزود: صنعت گردشگری علاوه بر حمل ونقل به راه، ریل و توسعه وسایل مسافرت دریایی و هوایی نیازمند است و همه اینها به نیروی انسانی نیاز دارند.
این کارشناس تصریح کرد صنعت گردشگری بطور غیرمستقیم در توسعه کارآفرینی، اشتعال و درآمد کمک می کند و این صنعت به رشد اقتصادی جوامع منجر می شود.
** راههایی برای گسترش کارآفرینی
توسعه کسب و کارهای کوچک خانگی و جمعی، جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی، تربیت راهنمایان تور و حمایت از ابداعات، اختراعات و نوآوری های متحول کننده در صنعت گردشگری از جمله راههای گسترش کارآفرینی در صنعت گردشگری است.
در این زمینه تاکید بر آموزش و پژوهش در توسعه کارآفرینی و تشکیل کلاسهای کارآفرینی جهت مدیران صنعت گردشگری یک ضرورت محسوب می شود.
همچنین حمایت مالی از کارآفرینان در این صنعت بصورت وامهای بلند مدت با بازپرداخت حداقل 20 ساله و بهره پایین و ایجاد مراکز فروش جهت تولیدات صنایع دستی از لوازم رشد کارآفرینی در صنعت گردشگری است.
با این حال آموزش همواره در صنایع دستی و گردشگری نقش کلیدی ایفا می کند؛ آموزش خردسالان جهت شناساندن صنعت گردشگری و آشنایی بیشتر آنها با جاذبه های گردشگری بوسیله برگزاری تورهای داخل استانی می تواند در این راستا موثر واقع شود.
کارآفرینی موجب اشتغال می شود زمانی که کارآفرینان یک شغل جدید را شروع می کنند حداقل به یک یا دو کارمند نیاز دارند و در بعضی از مشاغل به صدها نفر نیاز است.
یکی از اهداف اصولی آموزشهای کارآفرینی، آموزش مهارتهای مختلف برای ایجاد شغل است. تجربه کشورهای مختلف نشان می دهد که آموزش کارآفرینی نقش مهمی در ایجاد کسب و کارهای کوچک و تولید ثروت دارد.
