تاریخ خبر : 1393/2/15 – گروه گردشگری، پرستو فخاریان*: دومین نشست بایدها و نبایدهای سفرهای نوروزی عصر شنبه با حضور معاون گردشگری کشور، اساتید دانشگاه، برخی فعالان بخش خصوصی و دانشجویان رشته‌های مرتبط با گردشگری در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد. به گزارش «دنیای اقتصاد» توزیع مقاصد سفر، توزیع زمانی سفر، جایگاه سفرهای نوروزی در اقتصاد ملی، جغرافیای گردشگری، لزوم تغییر پارادایم‌های فکری درباره سفر، لزوم توجه به جامعه محلی در خصوص پذیرش گردشگران و… از جمله مباحث طرح شده در این جلسه بود.
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی ضمن ابراز این مساله که رویکرد سازمان میراث فرهنگی در دوره جدید استفاده از نظرات کارشناسی و پیشنهادهای سودمند و موثر است، تصریح کرد: ماندگاری تصمیماتی که با نظر متخصصان گرفته می‌شود، بیشتر است.
مرتضی رحمانی موحد، با اشاره به سفرهای نوروزی، یادآور شد: آنچه ما در رابطه با تعطیلات نوروز می‌توانیم انجام دهیم این است که از مدیریت پراکنده به سمت مدیریت متمرکز در امور سفر برویم، چراکه در حال حاضر با کمبود زیرساخت‌ها روبه‌رو نیستیم بلکه مشکل تنوع مکانی و زمانی سفر است. رحمانی موحد افزود: کشور ما مقصد جذابی برای گردشگران فرهنگی است و ما نمی‌توانیم نقش شیراز و اصفهان را در گردشگری فرهنگی تغییر بدهیم، اما در این رابطه باید به توسعه مناطق جدید در گردشگری توجه ویژه داشته باشیم.
معاون دیپلمات گردشگری کشور، مهم‌ترین رکن توسعه گردشگری را اصلاح نگاه‌ها دانست و برداشت‌های شخصی را مانعی برای توسعه عنوان کرد. رحمانی‌موحد گفت: طی سال‌های گذشته در نمایشگاه‌های خارج از کشور حضور فعالی نداشتیم و تعامل ما با بسیاری از کشورها قطع شده این در حالی است که بخش گردشگری و تعاملات مردمی زمینه‌ساز توسعه و گسترش یک جامعه است. وی پرهیز از دستگاه‌محوری و صنعت‌محوری را مورد تاکید قرار داد و گفت: باید برای حل مشکلات بخش گردشگری با همفکری و همدلی تصمیمات درست گرفته شود.
رحمانی موحد با اشاره به اینکه دولت روحانی، در سال گذشته در حال رفع و رجوع اشتباهات بودجه‌ای و برنامه‌ریزی دولت دهم بوده است، به فعالان صنعت و جامعه علمی این نوید را داد که تا پایان سال جاری بسیاری از مسائل حل شود.
از هم‌اینک برنامه‌ریزی کنیم!
دکتر محمدحسین ایمانی خوشخو، رئیس انجمن علمی گردشگری، در این نشست با طرح این پرسش که «آیا پدیده سفرهای نوروزی با نگاه علمی قابل مدیریت هست یا نه؟»، گفت: این مساله قابل مدیریت است و ما نباید همه چیز را صرفا از سازمان بخواهیم. رئیس دانشگاه علم و فرهنگ افزود: زمانی در دانشگاه منچستر درباره سفرهای نوروزی در ایران پرزنتی داشتم و در آن از آمار ارائه شده نیز نام بردم. این آمارها در آن جلسه با 2 واکنش مواجه شد؛ تعدادی بر آن بودند که اگر واقعا شما چنین آماری از گردشگران داخلی دارید، پس تا ماه‌ها می‌توانید از عواید اقتصادی آن کل کشور را بهره مند کنید؛ تعدادی دیگر اما با اذعان به زیرساخت‌های ایران معتقد بودند که مدیریت کردن چنین حجمی از گردشگران تقریبا غیرممکن است. ایمانی با اشاره به ستاد تسهیلات نوروزی، مقابله با اثرات منفی سفرهای نوروزی را از وظایف آن دانست و تصریح کرد: سونامی گردشگری در ایام نوروز، می‌تواند تبعات منفی برای مقاصد داشته باشد و آنها را تا ماه‌ها درگیر بازیابی کند.
رئیس انجمن علمی گردشگری، زمان حاضر را فرصت خوبی جهت برنامه‌ریزی برای سال آینده عنوان کرد.
جغرافیای گردشگری را بیابیم!
دکتر تقی رهنمایی، استاد دانشگاه تهران، 2 دیدگاه فرصت و تهدید را متوجه سفرهای نوروزی دانست و توضیح داد: این سفرها فرصت‌های اقتصادی خوبی را فراهم می‌آورد و جالب است بدانید جمعیتی که در این ایام در ایران جابه‌جا می‌شوند دوبرابر آن تعدادی است که در مجارستان سفر می‌کنند. وی ادامه داد: اگر این سفرها مدیریت نشود، تهدیدی جدی خواهند بود.
رهنمایی مشکل اصلی در مدیریت سفرهای نوروزی را، جغرافیای گردشگری برشمرد و افزود: مبدا و مقصدهایی که برای نوروز معرفی می‌شود، از تعداد انگشتان یک دست فراتر نمی‌رود. اگر بتوانیم گردشگران را از این مقاصد سنتی به شهرهای اطراف بازتوزیع کنیم، می‌توانیم این شرایط را مدیریت کنیم. این استاد دانشگاه با اشاره به حجم بالای گردشگران داخلی در شهر مشهد، گفت: مشهد یک مقصد عمده برای مردم است اما باید تبدیل به مقصدی برای بازتوزیع گردشگری شود؛ یعنی گردشگران تشویق شوند که از مشهد به نیشابور و دیگر شهرهای اطراف بروند.
دکتر رهنمایی ضمن اشاره به سیاست‌های ساخت اقامتگاه در دهه 1340، اظهار کرد: در آن سال‌ها هتل‌هایی نظیر هتل هیلتون سابق برای افراد خاص و ثروتمند تاسیس شد اما همزمان در همه شهرهای کشور، مجموعه مهمانسراهای جهانگردی با یکسری استانداردها ساخته شد که ساده و کم هزینه بود. وی افزود: در نوروز 4/3 درصد از مسافران در هتل‌ها اقامت کرده‌اند؛ این آمار اگر حتی 10درصد هم بود، این خط مشی را برای ما تعریف می‌کرد که باید به سوی ساخت تاسیسات ساده و ارزان‌قیمت اقامتی پیش برویم تا کم کم استفاده از اقامتگاه‌ها به‌جای چادر، بین مردم جا باز کند.
این استاد دانشگاه تهران که از مشاوران علمی معاونت گردشگری میراث فرهنگی است، ترکیب مسافران نوروزی را خانوادگی دانست و خاطرنشان کرد: ما باید برای این خانواده‌‌ها اقامتگاه‌هایی داشته باشیم و راه آن، مردمی کردن و تخصصی کردن امر میزبانی است.
آمار سفر نوروزی باید کاهش یابد!
رئیس جامعه هتلداران ایران هم در این جلسه با اشاره به 1100هتل در سطح کشور، سیاست این جامعه را بر اساس ارتقای کیفیت در ایام نوروز عنوان کرد و افزود: امسال کمترین نارضایتی‌ها را در میان مشتریان داشتیم. جمشید حمزه‌زاده، عدم توزیع سفر را از دلایل اشغال بسیار کم هتل‌ها دانست و تصریح کرد: برخی می‌گویند ما هتل کم داریم اما مشکل این است که گردشگران فقط در برخی مناطق متمرکز شده‌اند. وی ادامه داد: ما باید کاری کنیم که هر سال آمار مسافران نوروزی کمتر و به جای آن سفرها در تمام ایام سال پراکنده شود.
ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان، نیز با بیان این مطلب که به‌دلیل سفرهای نوروزی، آژانس‌ها ورود گردشگران خارجی را 2هفته به تاخیر انداخته‌اند، گفت: حجم سفر در این دو هفته زیاد است و باید بپذیریم که اقامتگاه‌های ما و تاسیسات حمل و نقل اندک هستند. وی در مخالفت با این موضوع که تعداد هتل‌ها در کشور به قدر کافی هستند، خاطرنشان کرد: باید باز هم هتل ساخته و در این راستا قانون معافیت از مالیات برقرار شود. او بر لزوم غیرجزیره‌ای بودن امر مجوز دادن به هتل‌ها تاکید و از برخورد شهرداری‌ها در خصوص اعطای مجوز ساخت هتل انتقاد کرد.
دکتر علی رحیم‌پور، عضو دیگر هیات‌مدیره انجمن علمی گردشگری، با اشاره به سیاست‌های کشورهای پیشرفته در امر هتلسازی گفت: معافیت‌های مالیاتی و تشویق مردم به سفر در ایام غیرپیک سفر، از جمله کارهایی است که کشوری مانند ایتالیا برای توزیع سفر خود انجام می‌دهد؛ این درحالی است که ما در ایران بعد از تعطیلات نوروزی در هتل‌ها افزایش قیمت داشته‌ایم و هیچ ظرفیت‌سازی نیز برای ایام نوروز نکرده‌ایم.
به گزارش «دنیای اقتصاد»، اولین نشست بایدها و نبایدهای سفرهای نوروزی در فروردین ماه92 و در زمان دولت پیشین برگزار شده بود.
parastoo.fakharian@gmail.com*
