راه های پیشگیری و درمان سرطان معده

هفته نامه سلامت - ستاره محمد: حبیب‌ا... کاسه‌ساز، تهیه‌کننده فیلم سینمایی «اخراجی‌ها» صبح چهارشنبه 28 تیرماه پس از 5 ماه جدال با بیماری سرطان در سن 55 سالگی درگذشت. اسفندماه سال گذشته بود که خبر بستری شدن این کارگردان، بازیگر و تهیه‌کننده ایرانی در بیمارستان شنیده شد.

 

خبرها حاکی از این بود که کاسه‌ساز از سرطان معده رنج می‌برد و باید معده خود را تخلیه و شیمی‌درمانی را آغاز کند. به این ترتیب مراحل درمانی او یکی پس از دیگری انجام می‌شد، اما متاسفانه این هنرمند محبوب طی دوره درمان 2 سکته مغزی و قلبی داشته و دچار سرایت سرطان به نقاط دیگر بدن می‌شود.

 

درنهایت نیز تاب بیماری را نیاورده و دار فانی را وداع می‌گوید. کاسه‌ساز تهیه‌کنندگی آثاری مانند «اخراجی‌ها»، «کارناوال مرگ»، «ریسمان باز»، «پروانه‌ای در مه»، «کنار رودخانه» و «مزرعه پدری» را در کارنامه هنری خود دارد. او همچنین در فیلم‌های «آخرین مرحله»، «هور در آتش» و «پرواز درنهایت» ایفای نقش کرده است.

 

از جمله سوابق اجرایی کاسه‌ساز می‌توان به مدیریت تولید و پشتیبانی امور سینمایی وزارت ارشاد، مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس، عضویت در هیات‌مدیره‎ انجمن سینمای جوان ایران و... اشاره کرد.

 

در این مطلب با دکتر سیدمحسن رضوی، فوق‌تخصص بیماری‌های خون و سرطان و عضو هیات‌علمی ‌دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت‌وگویی داریم.

 

سرطان معده از شایع‌ترین سرطان‌های کشور ایران است. تاریخچه این بیماری به 500 سال قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد. حتی با مشاهده یادواره‌های آن زمان می‌توان فهمید که چقدر بشر نسبت به این سرطان آسیب‌پذیر بوده است.

 

سرطان معده در مقایسه با سرطان‌های دیگر تا سال 1930 میلادی بالاترین آمار ابتلا در جهان را به خود اختصاص داده بود، اما از آن سال به دلایل عدیده‌ای رو به کاهش گذاشت و از سال 1980 میلادی از فهرست شایع‌ترین سرطان‌ها در نواحی غربی جهان خارج شد. متاسفانه سرطان معده در نیمکره شرقی جهان، آسیای جنوب‌شرقی و حتی در کشور ما، به‌خصوص ناحیه شمال غربی کشور هنوز جزو شایع‌ترین سرطان‌‌هاست. با توجه به آمار موجود، می‌توان گفت این بیماری شایع‌ترین و مهلک‌ترین سرطان در مردان کشور است.

 

 

در این مورد مطالعات کافی انجام نشده است. آمارها نشان داده‌اند شیوع این سرطان در منطقه آذربایجان و باریکه‌ای که از استان گیلان گذر کرده و تا اواسط خطه شمال ادامه پیدا می‌کند، بیشتر است. تحقیقات انجام‌شده در حاشیه شمال‌غربی کشور، به‌خصوص اردبیل طی 4 تا 5 سال اخیر نشان داده‌اند احتمالا استفاده از سوخت‌های نابجا برای گرم کردن محل زندگی و مصرف تریاک خوراکی می‌توانند در شیوع بالای سرطان معده در این نواحی نقش داشته باشند. البته احتمالات دیگر مثل رژیم و عادات غذایی و دلایل ژنتیکی نیز در این زمینه مطرح هستند. با این حال هنوز علت خاص و منحصر به‌فردی برای شیوع بالای سرطان معده در کشور گزارش نشده است.

مواد خوراکی و عوامل مسموم‌کننده محیطی که از راه دهان وارد بدن می‌شوند، در معده جای می‌گیرند و می‌توانند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به مخاط آن وارد کنند. این عوامل با ورود به معده و قرار گرفتن در مجاورت میکروب «هلیکوباکتر پیلوری» می‌توانند فرد را مستعد ابتلا به سرطان معده کنند، به‌خصوص اگر زمینه ژنتیکی ابتلا به این سرطان نیز برای فرد مطرح باشد. «هلیکوباکتر پیلوری» میکروبی است که در 30 سال اخیر شناخته شده و تلاش برای حذف آن تا حدود زیادی از آمار ابتلا به سرطان معده در جهان کاسته است.

شایع‌ترین علامت سرطان معده، کاهش وزن و درد شکم است. به همین دلیل پزشک باید دردهای شکمی ‌بدون علت و طول‌کشنده را پیگیری و بررسی کند. تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی و سیری زودرس نیز می‌توانند از دیگر علائم سرطان معده باشند. این سرطان به‌ندرت با خونریزی ناگهانی خود را نشان می‌دهد. متاسفانه بیش از 80 درصد از افراد زمانی متوجه سرطان معده می‌شوند که بیماری پیشرفته شده، بنابراین هرگز نباید نسبت به بررسی‌های دوره‌ای و علائم سرطان معده بی‌توجهی کرد.

سرطان معده را می‌توان با اندوسکوپی تشخیص داد. در این روش، لوله‌ای مجهز به لنزهای قوی وارد معده می‌شود و تصویر ضایعه سرطانی را به خوبی نشان می‌دهد. گاهی نیز زخم‌های خیلی ساده خبر از بروز سرطان می‌دهند. به همین دلیل باید از حاشیه زخم‌ها نمونه‌برداری انجام داد و خطر سرطان را بررسی کرد.

 

بعد از انجام اندوسکوپی، در صورت وجود تومور داخل معده باید از تست‌های تکمیلی کمک گرفت. با انجام سی‌تی‌اسکن در این مرحله می‌توان دامنه نفوذ ضایعه سرطانی از معده به بافت‌های بیرون مثل کبد و... را ارزیابی کرد. البته در 25 تا 30 درصد از موارد با وجود اینکه سی‌تی‌اسکن تومور را محدود به معده نشان می‌دهد، پس از باز کردن شکم مشخص می‌شود که ضایعه ورای معده و تقریبا غیرقابل‌عمل است.

 

به همین دلیل امروزه برای تشخیص نفوذ ضایعه سرطانی از تکنولوژی جدید اندوسونوگرافی استفاده می‌شود. در این روش پس از تشخیص سرطان، پروب‌های سونوگرافی وارد معده می‌شوند و دامنه نفوذ بافت سرطانی را از دیواره معده به بافت‌های اطراف ارزیابی می‌کنند.

خوشبختانه با تحولاتی که اخیرا در زمینه درمان ایجاد شده، بیماران مبتلا به سرطان معده را می‌توان تا حدود زیادی از مرگ نجات داد. اگر ضایعه قابل‌جراحی باشد، درمان اصلی سرطان معده جراحی است، اما اگر ضایعه قابل‌جراحی نباشد و در عین حال محدود به بافت‌های اطراف معده باشد، با مجموعه شیمی‌درمانی و رادیوتراپی همزمان یا به‌تنهایی شاید بتوان ضایعه را محدود و بعد آن را جراحی کرد. بعد از جراحی نیز با توجه به میزان پاسخ به درمان می‌توان مجدد از درمان‌های تکمیلی مثل رادیوتراپی و شیمی‌درمانی بهره گرفت.

افرادی که در خانواده و بستگان درجه 1 خود سابقه ابتلا به سرطان معده دارند باید نسبت به دیگران توجه بیشتری به علائم و بررسی‌های دوره‌ای داشته باشند. استفاده از غذاهای تازه، میوه و سبزی نیز احتمال ابتلا به این سرطان را کاهش می‌دهد. کمااینکه محققان معتقدند علت شیوع بالای سرطان معده در گذشته، استفاده از غذاهای کهنه و آلوده به میکروب‌ها بوده است، اما امروزه به‌دلیل استفاده از مواد غذایی به روش بهینه و نگهداری آنها در یخچال، آمار ابتلا به این سرطان در جهان کاهش‌یافته است.

کاسه‌ساز، کارگردان، بازیگر و تهیه‌کننده ایرانی بود. او در سال 1341 در شهر تهران به‌دنیا آمد. تحصیلات خود را در رشته سینما ادامه داد و موفق به دریافت مدرک کارشناسی رشته فیلمنامه‌نویسی از دانشکده سینما و تئاتر از دانشگاه هنر شد و سوابق مسوولیتی متفاوتی را تجربه کرد.

 

کاسه‌ساز سرانجام روز 28 تیر 1396 پس از 5 ماه تحمل یک دوره بیماری (سرطان معده) در 55 سالگی درگذشت. پیکر وی روز جمعه 30 تیر 1396 پس از تشییع در قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) دفن شد.

 

 

 

پاشایی خواننده، نوازنده و آهنگساز پاپ ایرانی بود. او در سال 1389 با قرار دادن ترانه‌هایش در اینترنت به شهرت رسید. پاشایی نخستین آلبوم رسمی خود، «یکی هست» را در سال 1391 منتشر کرد. وی از آذر 1392 به سرطان معده مبتلا شد و در 23 آبان 1393 در 30سالگی درگذشت. پاشایی دانشجوی رشته گرافیک بوده و از کودکی به موسیقی علاقه داشته‌ و موسیقی را از 14 ‌سالگی با نواختن گیتار آغاز کرده بود. در آذر سال 92 پزشکان تشخیص دادند مرتضی پاشایی بیماری سرطان معده دارد.

 

 

 

جان وین، بازیگر وسترن آمریکایی در ایالت یوا به دنیا آمد. وی نمادی از آمریکاست. وین به‌عنوان سیزدهمین هنرپیشه تمام دوران شناخته شده است و در آخرین هفته‌های عمرش مدال طلای افتخار کنگره آمریکا را به‌خاطر عمری فعالیت در راه اعتلای نام آمریکا دریافت کرد. جان وین، 2 بار با سرطان دست‌وپنجه نرم کرد.

 

اواسط دهه 60، سرطان ریه در ریه چپ او کشف شد که منجر به جراحی و برداشتن ریه‌اش شد. اواخر دهه 70، سرطان این‌بار معده او را هدف قرار داد. جان وین تسلیم آن شد و در جون 1979 میلادی درگذشت.

 

 

 

ناپلئون بناپارت به‌عنوان نخستین امپراتور فرانسه در فاصله سال‌های 1804 تا 1815 میلادی بر این کشور حکومت کرد و نقش بسزایی در تاریخ اروپا داشت.

 

 

ناپلئون در جزیره کرس متولد شد و به‌عنوان افسر توپخانه تعلیم دید. در وقایع بعد از انقلاب کبیر فرانسه به‌تدریج رشد کرد و در جنگ‌های مختلف فرماندهی نیروهای فرانسوی را برعهده داشت. ناپلئون در سال 1799 میلادی، طی کودتای 18 برومر خود را به‌عنوان کنسول اول منصوب کرد و عملا قدرتمندترین فرد فرانسه شد، تا اینکه 5 سال بعد به مقام امپراتوری فرانسه رسید.

 

ناپلئون 6 سال آخر زندگی خود را تحت نظارت بریتانیا در جزیره سنت‌هلن سپری کرد. در فوریه 1821 میلادی بناپارت سلامت خود را به سرعت از دست می‌داد. ناپلئون 2 روز بعد از اعتراف به گناهانش فوت کرد. او وصیت کرده بود کنار رود سن به خاک سپرده شود اما انگلیسی‌ها اجازه ندادند. تشریح بدن او نشان داد به‌دلیل ابتلا به سرطان معده جان سپرده است.